Kan doorstroom ook binnen de sociale economie? En als we nu eens zelf ons eigen bedrijf oprichten om doorstroom te realiseren? Twee praktijkvoorbeelden met hun hoogtepunten én valkuilen Peter Bosmans Directeur Febecoop #SamenStromen

Febecoop Adviesbureau -Erkend adviesbureau voor sociale economie én coöperatieve ontwikkeling - 50% tussenkomst Vlaamse overheid ad hoc advies SE - 75% tussenkomst Vlaamse overheid opstart cvba-so  Coaching ondernemings- en financiële plannen  Uittekenen coöperatief design op maat En wel in de juiste volgorde! Maximum tot hier

Waarom een eigen bedrijf? Grote afstand arbeidsmarkt Kleinere achterstand arbeidsmarkt Volle rugzak Lichte rugzak Veel omkadering Minder omkadering Beperktere commerciële output Grotere commerciële output Welzijn Economie Vzw Vennootschap (SO)

Waarom een coöperatie? - Een soepel juridisch statuut - Aantrekken “welwillend” kapitaal - Betrokkenheid vennoten/stakeholders - Nauwe verwantschap SE (bestaansredenen en integratie waarden) Maximum tot hier

Talea, spin-off van De Winning vanuit visie en strategie in een context van verandering Kader - Wijziging arbeidsmarktbeleid - Maatwerkdecreet/decreet LDE - Minder middelen - Focus op doorstroom - Bedrijfsmatige aanpak (schaalvergroting, individuele inschakeling, …) - (Interne) staatshervorming - toenemende complexiteit in bestekken - Toenemende aandacht voor MVO - vermarkting van kerntaken door overheid - Verminderen van subsidieafhankelijkheid! - … Niets remt een organisatie meer dan mensen die geloven dat de manier van denken en werken van gisteren ook de beste voor morgen is

Talea cvba-so eind 2014 uit de startblokken Waar staan we voor? Biodiversiteit Ontwerpen, creëren en verzorgen van de bedrijfstuin Kwalitatieve, duurzame en budgetvriendelijke wijze Betrokkenheid van klant, medewerker en omgeving CVBA? Meerwaarde De Winning Meerwaarde klanten (eigenaars / beheerders van bedrijventerreinen) Meerwaarde medewerkers Betrokkenheid op niveau AV + RVB VSO statuut? Kansen voor personen met een arbeidsbeperking Winst voor sociaal maatschappelijke doelen

Pink Waar zijn we nog wat kleintjes in Jong bedrijf, nog veel te realiseren! -Beperkte operationele impact -beperkte effect op tewerkstelling (3 VE) -Coöperatieve aspect

Ringvinger Wat zijn de verbindende elementen (met SE) Volwaardige spin-off met betrokkenheid op bestuurlijk niveau en in werkkapitaal Kans om makkelijker werkkapitaal op te halen Correcte structuur voor steeds commerciëlere omgeving Operationele samenwerking met inrichtend SE bedrijf (geen kannibalisme)

Middenvinger Wat maakt ons boos, doet ons balen? -Vooroordelen waarmee men te maken heeft zodra het sociale / duurzame aspect aan bod komt -Gebrekkig vertrouwen in een jong bedrijven (extra hard bewijzen) -Voorlopig wel woorden maar geen daden als het gaat over participatie

Wijsvinger Waar willen we naartoe, strategie? Talea als concept voor groei naar netwerkorganisatie en inclusief bedrijf

Duim Waar zijn we goed in, voorbeeld voor anderen? Model van de toekomst als inclusieve MVO onderneming

Talea, bedrijf van de toekomst!

Drukkerij Nevelland Graphics cvba-so -Coöperatieve vennootschap met sociaal oogmerk opgericht in Hoofdaandeelhouder: maatwerkbedrijf Nevelland vzw -Personeel is géén aandeelhouder -Gemeenschappelijke raad van bestuur voor maatwerkbedrijven en vennootschap -Cvba heeft een aparte staf en leiding -28 grafische medewerkers incl. 9 doelgroepmedewerkers -Doelgroepmedewerkers = werknemers van maatwerkbedrijf via outsourcing (enclavewerk) -Digitaal printen en vellenoffset -Boeken en tijdschriften -Educatieve publicaties (speldozen, ringmappen) -Direct mailing en marketingdrukwerken -Zeer breed arsenaal aan diensten en mogelijkheden

Waarom koos Nevelland om zijn grafische activiteiten onder te brengen in een cvba-so Nevelland Graphics ?

Evolutie grafische sector - Mechanisch/manueel naar technologie/automatisatie/kapitaal - Zeer concurrentiële sector (hoge kwaliteit/lage prijs) Gevolg voor interne werking - Investeringen en hogere competenties nodig - Instroom van hooggekwalificeerd personeel - Daling van tewerkstellingsmogelijkheden voor kansengroepen Hoge investeringen – hoge risico’s - VZW + statuut maatwerkbedrijf beperkingen (ploegenwerk+ CAO grafische sector)

Nevelland zoekt oplossing in tweesporen beleid - Ontwikkelen van nieuwe activiteiten in maatwerkbedrijf met garantie voor tewerkstelling van kansengroepen: handling en mailing - Drukkerij meer slagkracht geven door vennootschapsstructuur

Voordelen combinatie vzw + cvba

Coöperatieve vennootschap structuur verbindt en houdt samen - Zorgt dat de drukkerij onder invloed blijft van maatwerkbedrijf - Versterkt de band tussen maatwerkbedrijf en vennootschap - Gemeenschappelijke RVB bewaart evenwicht tussen commerciële doelstellingen en sociale tewerkstelling (sociaal oogmerk) Coöperatieve vennootschap structuur geeft vleugels - Drukkerij heeft meer slagkracht - Ploegenwerk zorgt voor rentabilisering van investeringen - Middelgrote schaalgrootte zorgt dat er snel kan geageerd worden - Verhogen van flexibiliteit = betere dienstverlening klanten - Kwaliteitsverbetering = instroom grafisch geschoold personeel - Gestage omzetgroei, solvabele jaarcijfers - Solide financiële basis

Andere voordelen van vennootschapsstructuur - Zorgt dat de drukkerij onder invloed blijft van maatwerkbedrijf - Versterkt de band tussen maatwerkbedrijf en vennootschap - Gemeenschappelijke RVB bewaart evenwicht tussen commerciële doelstellingen en sociale tewerkstelling (sociaal oogmerk) - Voordelen van fiscale aard: leasing wagens, opleidingen, subsidies voor vennootschappen (kmo-portefeuille) Cvba is een sterke pijler geworden binnen groep Nevelland - Delen en dragen van gemeenschappelijke kosten - Commerciële perspectieven Cvba geniet mee van de schaalgrootte van Groep Nevelland Drukkerij/cvba staat commercieel sterk(er) door het sociaal oogmerk

Waarom koos het maatwerkbedrijf om de grafische activiteiten niet te stoppen

- In 2005 = 70 à 75 % omzet via drukgerelateerde opdrachten - Stoppen was geen optie - Rechtstreeks sociale tewerkstelling: beperkte groep maar wel heel kwalitatief en zinvol - Onrechtstreeks sociale tewerkstelling: de vennootschap is leverancier/partner voor heel wat extra opdrachten in mailingafdeling en handling ateliers. Hoge toegevoegde waarde - Kruisbestuiving tussen klantenbestanden van diverse bedrijven

Omschakeling naar cvba = moeilijk proces

- Traject: 3 jaar voorbereiding - Alle betrokken partijen overtuigen van de noodzaak - Afstand nemen van voordelen CAO BW’s (rimpeldagen,enz) - Uitstroom van doelgroepmedewerkers van drukkerij naar nieuwe activiteiten van maatwerkbedrijf - Uitstroom van omkadering die niet in het verhaal geloven - Heel wat weerstand overwinnen - Investeringsplan opstellen, goedkeuren en alle actoren overtuigen om dit uit te voeren. - Zoeken naar nieuwe medewerkers (grafisch, commercieel)

Knelpunten en kanttekeningen

- Blijven aandacht evenwicht commercieel en sociaal: géén perfecte balans - Heel wat medewerkers van cvba zijn betrokken in sociale overlegorganen: (ondernemingsraad, CPBW) – verlies aan productie-uren - Sommige beslissingen worden te traag genomen = overlegsstructuur (RVB, AV) - Sommige investeringen worden niet gedaan omwille van tewerkstellingsredenen - Dubbele boekhouding MAAR - Vele voordelen wegen niet op tegen de nadelen

Toekomst : bedreigingen en kansen

- Grootste bedreiging = toekomst van drukwerk en grafische markt - Zeer onzeker, te lage prijssetting, hoge eisen, korte deadlines, wegvallen van drukwerken (paperless office, e- marketing, e-pub, enz….) - Investeringen zijn onduidelijk : welke druktechnieken, crossmediaal? - Hoe zal automatisatie verlopen? - Nog meer uitschakelen van manueel werk? - Overheid kiest steeds meer voor grotere grafische spelers via openbare aanbestedingen

- Kansen liggen in ontwikkelen van crossmediale oplossingen en digitale platformen - uitbreiden van dienstverlening met extra diensten aan klanten (drukwerk op afroep, stockage, distributie, enz…) - Kansen liggen in verhogen van naambekendheid via marketing en verkoop vb. filmpje Mail handler

Omschakeling naar cvba was nodig en is zeer positief

Febecoop Adviesbureau 02/ Maximum tot hier Meer weten? 9 maart 2016 “Start jouw eigen coöperatie” - Leuven