Hoe Europa meer greep kreeg op de lidstaten door de eurocrisis Steven Engels 26/10/2015

2 Drie centrale vragen Heeft Europa inderdaad meer greep heeft gekregen op het economische beleid in de lidstaten? Welke Europese instanties hebben meer greep gekregen? Op welke vlakken? Heeft Europa nu voldoende/teveel greep heeft op het economisch beleid in de lidstaten?

3 De oorzaken van de crisis De antwoorden vanuit de EU En nu? Opbouw van de presentatie

4 De oorzaken van de crisis De antwoorden vanuit de EU En nu? Opbouw van de presentatie

5 Amerikaanse Hypothekencrisis Wereldwijde Bankencrisis Europese schuldencrisis Terugblik op de crisis Dieperliggende oorzaken Te hoge schulden/tekorten Kwetsbare banken Eroderende concurrentiekracht

6 De oorzaken van de crisis De antwoorden vanuit de EU Noodmaatregelen De Bankenunie De coördinatie van het economische beleid En nu? Opbouw van de presentatie

7 Noodmaatregelen

8 De oorzaken van de crisis De antwoorden vanuit de EU Noodmaatregelen De Bankenunie De coördinatie van het economische beleid En nu? Opbouw van de presentatie

De Bankenunie Gemeenschappelijke regels Gemeen- schappelij k toezicht Gemeen- schappelijk e afwikkeling

De Bankenunie Gemeenschappelijke regels Striktere kapitaalvereisten (Richtlijn over kapitaalvereisten – CRD IV) Striktere verloningsregels voor risicoactiviteiten (ook CRD IV) Betere depositogaranties (€ 100,000/spaarder/bank)

De Bankenunie Gemeen- schappelij k toezicht ECB als Europese toezichthouder sinds 11/2014 Toezicht op alle banken in de Eurozone Minder belangrijke banken - > onrechtstreeks; controle door nationale toezichthouders op basis van het EU regelgevend raamwerk Meest belangrijke (+/- 6,000) - > directe controle door de ECB Niet Eurozone lidstaten kunnen zich aansluiten

De Bankenunie Als ultieme maatregel, kan de Europese afwikkelingsautoriteit (SRB) besluiten een bank te vereffenen Het gemeenschappelijk afwikkelingsfonds wordt opgebouwd vanaf 2016 met bijdragen van de financiële sector Deze fondsen worden progressief gemutualiseerd Tegen 2024 zou het gaan om een fonds van € 55 miljard En intussen? Gemeen- schappelijk e afwikkeling

13 De oorzaken van de crisis De antwoorden vanuit de EU Noodmaatregelen De Bankenunie De coördinatie van het economische beleid En nu? Opbouw van de presentatie

Antwoord II: De coordinatie van het economische beleid Verdrag over de werking van de EU Titel VIII: Economisch en monetair beleid Hoofdstuk 1 - Art. 121 Hoofdstuk 4 - Art. 136 Titel IX: Werkgelegenheidsbeleid Art. 145 Art. 148 Cf. Titel I: Bevoegdheden van de EU

Europa 2020 objectieven Werkzaamheidsgraad: 75% Onderzoek en ontwikkeling: 3% Onderwijs:  Vroegtijdige schoolverlaters :10%  Participatie aan hoger onderwijs: 40%  Klimaat en energie:3x20%  Armoede en sociale uitsluiting:20 MM

Werkzaamheid vs. doelstellingen (2013) * Omzetting in nationale doelen laat de lidstaten enige manoeuvreerruimte

De uitdaging die de EU de lidstaten voorlegt is drieledig Behalen van de Europa 2020 doelstellingen voor slimme, duurzame en inclusieve groei …zonder macro-economische onevenwichten te creëren (cf. macro- economische onevenwichtenprocedure) … en zonder de houdbaarheid van de overheidsfinanciën op de lange termijn in gevaar te brengen (cf. stabiliteits- en groeipact)

Omvattendere controle Operationeel schuldcriterium Macro-economische onevenwichten Striktere procedures Sancties in de preventieve arm en in de MIP Omgekeerde gekwalificeerde meerderheid Proactievere benadering Gemeenschappelijke tijdlijn Transparantere samenwerking Gemeenschappelijke kwaliteitsstandaarden Als gevolg van de crisis…

Autumn Forecast Winter Forecast Spring Forecast 15 October May/JuneNovember EA MS: Draft Budgetary Plans Opinion on DBP Communication on action taken in EDP AGS+ 15 April De jaarlijkse coördinatiecyclus NRP Decisions in SGP SP Fiscal surveillance Macro-economic surveillance EU2020 strategy CSR 19 Country Profile February Recommendation to EA

20 De implementatiegraad blijft ondermaats

21 De oorzaken van de crisis De antwoorden vanuit de EU Noodmaatregelen De Bankenunie De coördinatie van het economische beleid En nu? Opbouw van de presentatie

Wat nu? De euro is meer dan alleen maar een munt. Het is een politiek en economisch project. Deze gemeenschappelijke lotsbestemming vraagt om solidariteit in tijden van crisis en de naleving van gemeenschappelijk overeengekomen regels door alle lidstaten. Ondanks het onmiskenbare belang van […] regels […], kan de op één na grootste economie van de wereld niet louter middels op regels gebaseerde samenwerking worden beheerd. De eurozone kan zich slechts stapsgewijs in de richting van een echte economische en monetaire unie ontwikkelen indien wordt overgegaan van een stelsel van regels en richtsnoeren voor het uitstippelen van nationaal economisch beleid naar een systeem waarbij de soevereiniteit in sterkere mate wordt gedeeld met gemeenschappelijke instellingen.

The Roadmap towards completing EMU Economisc he Unie Financiël e Unie Begroting s-unie Legitimiteit Herstart de opwaartse convergentie Voltooi de Banken- en de Kapitaalmarktenunie Coordineer het begrotingsbeleid Versterk de democratische controle Formaliseer het convergentieproce s Een Europese thesaurie Macro-economische stabilisatiefunctie Fase 1Fase 2 Een stappenplan naar een voltooide EMU 2017

24 Drie centrale vragen Heeft Europa inderdaad meer greep heeft gekregen op het economische beleid in de lidstaten? Welke Europese instanties hebben meer greep gekregen? Op welke vlakken? Heeft Europa nu voldoende/teveel greep heeft op het economisch beleid in de lidstaten?