Verschillende rollen en stijlen De 6 denkhoeden van de Bono (1986) Rood Wit Geel Groen Blauw Zwart https://www.youtube.com/watch?v=UZ8vF8HRWE4 Een goede techniek om samen tot het juiste besluit te komen, is de zes denkhoeden van De Bono. Hiermee kun je vanuit verschillende perspectieven naar een vraagstelling of probleem kijken. techniek is ontwikkeld door Edward de Bono. Het gaat uit van het idee dat mensen vaak geneigd zijn problemen steeds op eenzelfde manier te benaderen. Door de denkhoeden te gebruiken, word je gedwongen om het probleem ook eens van een andere kant te bekijken. Een denkhoed staat voor een manier van denken. Er zijn zes denkhoeden en iedere kleur symboliseert een andere manier van denken. Je kijk op een situatie hangt dus af van de hoed die je op hebt.

Zicht op jezelf: wie de hoed past… Welke hoed past bij jou? Waarom voorbeeld geven? Ben je dat altijd? Welke hoed zou jij meer willen kunnen ‘opzetten’? Is er een hoed die jou heel erg irriteert? Welke en waarom? Zou je daar ook iets aan kunnen hebben?

Bruikbaar bij analyse Met de hoeden kun je… …je eigen blik verruimen: een vraagstuk individueel bekijken en toch vanuit verschillende perspectieven benaderen. …beter begrijpen hoe anderen tegen een probleem kunnen aankijken. …je dingen denken en zeggen die je anders nooit zou hebben gezegd. …reacties van andere herkennen en ‘zien’ als een bruikbaar perspectief. …alternatieven in je plan van aanpak opnemen.

6 Denkhoeden van Bono Wit Rood Zwart Geel Groen Blauw kale feiten en cijfers Je gaat uit van objectieve informatie. Rood gevoel en intuïtie Je reageert emotioneel (zonder een reden te hoeven geven). Zwart negatief / pessimistisch Je bent advocaat van de duivel. Geel positief / optimistisch Je bekijkt het van de zonnige kant en zoekt naar de voordelen. Groen creatief Je mag freewheelen in je manier van denken (vrij associëren, alternatieven bedenken). Blauw beschouwend, controlerend Je houdt het proces in de gaten. Een bijeenkomst met gebruik van de denkhoeden heeft twee doelen: Enerzijds de deelnemers in staat te stellen zich met één ding tegelijk bezig te houden. Anderzijds maakt de Bono methode het gemakkelijker om over te schakelen naar een andere manier van denken. Vanuit een volledig nieuw gezichtspunt bekijk je de vraagstelling. Dit levert verrassend nieuwe invalshoeken en alternatieven op. Ook zul je merken dat het makkelijker wordt om over te schakelen naar een andere manier van denken. Ineens begrijp je de argumenten van je collega bijvoorbeeld veel beter. Groot voordeel is ook dat iedereen zich volledig kan concentreren op één ding. Je hoeft je even niet bezig te houden met de andere invalshoeken. Bovendien heeft de techniek een groot strategisch belang. Doordat je een bepaalde pet op zet, kun je dingen denken en zeggen die je anders nooit zou hebben gezegd. (Bijvoorbeeld omdat je niemand wilt beledigen of omdat het je positie niet is.)

Welke hoed zet jij op? Gewenst resultaat 6 personen nemen elk een andere kleur hoed Deze 6 personen nemen 5 minuten om vanuit hun perspectief vragen of opmerkingen over het plan te maken. Iedereen brengt zijn punten 1 voor 1 in. De persoon kan met deze feedback zijn plan verbeteren of aanpassen.

Resultaat (Marente) In de eerste week na opname ontvangt iedere CVA- revalidant een recente revalidatiemap. Deze map wordt bij veranderingen door de behandelaren bijgewerkt. De verpleging gebruikt de revalidatiemap bij de begeleiding van de revalidant. De revalidant en zijn familie zijn geheel op de hoogte van de gemaakte vorderingen, wijzigingen en afspraken. Verpleging en behandelaren werken op dezelfde wijze.

Resultaat (Marente) Aan het eind van de revalidatie, gemiddeld 3 maanden, is er een duidelijke vooruitgang te zien in de revalidatiemap en kan de revalidant de revalidatiemap mee naar huis nemen als naslagwerk en herinnering.

6 Denkhoeden van Bono Wit Rood Zwart Geel Groen Blauw kale feiten en cijfers Je gaat uit van objectieve informatie. Rood gevoel en intuïtie Je reageert emotioneel (zonder een reden te hoeven geven). Zwart negatief / pessimistisch Je bent advocaat van de duivel. Geel positief / optimistisch Je bekijkt het van de zonnige kant en zoekt naar de voordelen. Groen creatief Je mag freewheelen in je manier van denken (vrij associëren, alternatieven bedenken). Blauw beschouwend, controlerend Je houdt het proces in de gaten. Een bijeenkomst met gebruik van de denkhoeden heeft twee doelen: Enerzijds de deelnemers in staat te stellen zich met één ding tegelijk bezig te houden. Anderzijds maakt de Bono methode het gemakkelijker om over te schakelen naar een andere manier van denken. Vanuit een volledig nieuw gezichtspunt bekijk je de vraagstelling. Dit levert verrassend nieuwe invalshoeken en alternatieven op. Ook zul je merken dat het makkelijker wordt om over te schakelen naar een andere manier van denken. Ineens begrijp je de argumenten van je collega bijvoorbeeld veel beter. Groot voordeel is ook dat iedereen zich volledig kan concentreren op één ding. Je hoeft je even niet bezig te houden met de andere invalshoeken. Bovendien heeft de techniek een groot strategisch belang. Doordat je een bepaalde pet op zet, kun je dingen denken en zeggen die je anders nooit zou hebben gezegd. (Bijvoorbeeld omdat je niemand wilt beledigen of omdat het je positie niet is.)

Voordelen denkhoeden Dingen zeggen zonder risico. Handig om snel in een discussie te schakelen. Maakt meerdere perspectieven zichtbaar. Geeft regels voor het denk- en communicatie proces. Zorgt voor focus tijdens het denken. Verbetering communicatie. Verbetering besluitvorming.

Samen sterker Het is niet zo dat je in een groep altijd dezelfde hoed aanneemt. Het kan zo zijn dat je jezelf in een bepaalde groep anders profileert dan in een andere groep. De kracht zit dan ook in de combinatie van de hoeden. Je hebt elkaar nodig om tot een goed resultaat te komen. Wanneer je een bepaald standpunt aanneemt zul je door reacties van anderen je eigen denken versterken. Anderen kunnen namelijk een ander standpunt hebben en je zult dan ook kritisch gaan nadenken over je eigen standpunt. 

Samenvattend Je kent nu verschillende analyse methoden Bedenk goed wat je nader wilt bekijken en kies daarbij een passende methode Met de uitkomsten uit je analyse kun je zorgen dat de juiste actie op het juiste moment bij de juiste persoon formuleren. De analyse methoden zijn bruikbaar bij het opstellen van je plan, maar ook als je tijdens je proces tegen problemen/weerstand aanloopt en/of als de doelen/resultaten zijn bijgesteld.

Wanneer gebruik je welke analyse? SWOT Gericht op de sterkte & zwaktes van de organisatie of het product/resultaat ten opzichte van de concurrentie en de invloeden in de markt. Risicoanalyse Gericht op risico’s beheersen of terugbrengen tot een aanvaardbaar niveau. Stakeholder analyse Gericht op de mensen om het project. Wie is wel/niet belangrijk en van wie krijg je wel/niet steun. Hoedjes van Bono Gericht op het vanuit verschillende perspectieven naar een vraagstelling of probleem kijken.