Europadag van de Sociale Economie Inleiding: impact van de EU op de sociale economie in vogelvlucht Astrid Coates CESOC-UCLL Europadag van de Sociale Economie 21 januari 2016 Elzenveld - Antwerpen

EU & de sociale economie?

‘Sociale economie’ in de EU? “The idea of the social economy sector as a distinctive entity, although it corresponds to reality in most Member States, is not universally accepted throughout the Community. Some Member States prefer a less structured approach, leaving it to the economic actors to organize themselves without theorizing about how they do it. By whatever name the sector is known, it now exists in all Member States, obeying very similar principles of organization and operation. The hallmark of belonging to the sector is the specific manner of organization of an enterprise’s productive activity. Given that they have often been established for social reasons, such enterprises are run in accordance with the principles of participation (particularly the rule of “one man, one vote”) and solidarity between members, producers, users and consumers.” Communication Commission, Business in the Social economy sector, 1989, SEC(89) 2187final

Sociale economie in de EU Definitie op EU niveau? Doelstelling activiteiten Nastreving en uitkering winst? Goederen & diensten aan leden/maatschappij Nastreven van doelstellingen in het algemeen belang Eigenaarschap stakeholders, leden > investeerders Participatie & solidariteit Democratische besluitvormingsprocessen Verschillende ‘spelers’ Coöperaties Mutualiteiten Verenigingen Stichtingen Sociale ondernemingen -> sociale innovatie

Uniedoelstelling Interne markt (art. 3, lid 3 VEU) Verwijzing naar “Sociale markteconomie” “De Unie brengt een interne markt tot stand. Zij zet zich in voor de duurzame ontwikkeling van Europa, op basis van een evenwichtige economische groei en van prijsstabiliteit, een sociale markteconomie met een groot concurrentievermogen die gericht is op volledige werkgelegenheid en sociale vooruitgang, en van een hoog niveau van bescherming en verbetering van de kwaliteit van het milieu. De Unie bevordert wetenschappelijke en technische vooruitgang.”

SE & de sociale markteconomie Interne markt “Sociale markteconomie” “Benadrukt dat de sociale economie, door rentabiliteit en solidariteit met elkaar te verenigen, een sleutelrol speelt binnen de Europese economie, aangezien zij kwalitatief goede banen genereert, de sociale, economische en territorial cohesie versterkt, sociaal kapitaal genereert, een actief burgerschap aanmoedigt en bijdraagt tot meer solidariteit, een visie van een ander type economie creëert, met democratische waarden waarin mensen op de eerste plaats komen, en bovendien duurzame ontwikkeling en sociale, ecologische en technologische innovatie steunt.” Resolutie EP 2009

SE & EU 2020 Interne markt Nood aan groei Rol sociale economie? Inclusiever, sociaal rechtvaardiger, milieuvriendelijke groei Oplossingen voor maatschappelijke problemen EU 2020 strategie Slimme groei Duurzame groei Inclusieve groei Nieuwe vaardigheden & banen Europees platform tegen armoede & sociale uitsluiting Maximum tot hier

SE & EU 2020 EU 2020 Europees platform tegen armoede & sociale uitsluiting “De Commissie zal de ontwikkeling van de sociale economie ondersteunen door maatregelen ter verbetering van de wettelijke structuren met betrekking tot stichtingen, onderlinge maatschappijen en coöperaties die in een Europese context actief zijn, voor te stellen; in 2011 een "initiatief voor sociaal ondernemerschap" voor te stellen; en de toegang tot relevante financiële programma's van de EU te vergemakkelijken.” Akte voor de interne markt Hefboom = sociaal ondernemerschap Maximum tot hier

Social Business Initiative “SO profiteren onvoldoende van de interne markt” Erkenning, financiering, regelgeving Begrip Ondernemingen die: hun commerciële (economische) activiteiten baseren op een sociale of maatschappelijke doelstelling van algemeen belang, hetgeen zich vaak vertaalt in een hoge mate van sociale innovatie het grootste deel van de winst weer in de verwezenlijking van dit sociale doel investeren in hun organisatie of eigendomsstructuur een afspiegeling zijn van hun missie en daarin stoelen op democratische of participatiebeginselen, of zijn gericht op sociale rechtvaardigheid. Maximum tot hier

Social Business Initiative Ondernemingen die sociale diensten verrichten en/of goederen en diensten leveren aan een kwetsbaar publiek (toegang tot huisvesting, zorg, hulp voor bejaarden of gehandicapten, integratie van kwetsbare groepen, kinderopvang, toegang tot werkgelegenheid en scholing, verslavingszorg,…) EN/OF Ondernemingen die met de wijze waarop zij goederen of diensten produceren een sociaal doel nastreven, maar waarvan de activiteiten andere dan sociale goederen of diensten kunnen omvatten (sociale en arbeidsmarktintegratie door toegang tot werk) Maximum tot hier

Social Business Initiative Actieplan Verbeteren toegang financiering Bevorderen toegang tot particuliere financiering Inzetten van Europese fondsen Verbeteren zichtbaarheid van sociaal ondernemerschap Ontwikkelen van instrumenten om de sector meer bekendheid te geven & sociaal ondernemerschap zichtbaarder te maken Verbeteren van managerscapaciteiten, professionalisering en ontwikkelen van netwerken van sociale ondernemers Verbeteren van wetgeving Ontwikkelen van aangepaste Europese rechtsvormen Overheidsopdrachten Staatssteun Maximum tot hier

Mapping study social enterprises Europese Commissie, 2014

Mapping study social enterprises Toepassing definitie Belangrijke verschillen mbt ‘governance’ dimensie Institutionalisering concept Juridische raamwerken in sommige LS Labels beperkt Activiteiten Zeer ruim Meest zichtbaar: WISE & SSGI Financiering Hybride ondernemingsmodel > publieke sector Ondersteuning Netwerken & ondersteuningsstructuren in meeste LS Werk a/d winkel voor sociale impact investeringsmarkten Impactmeting en rapporteringssystemen zeer beperkt Maximum tot hier

Wat brengt de toekomst? SBI => Mapping study => ? Aangepaste regelgeving? Europese ondernemingsstatuten? Overheidsopdrachten? Staatssteun & DAEB? Aangepaste financieringsinstrumenten? Toegang tot kapitaal? Nieuwe technieken? Aangepaste instrumenten voor sociale impactmeting? Hoe? Wat is een zinvolle evaluatiemethode? Hoe kan de sector best inspelen op dit Europees beleid? Cfr. Mapping study EC