Multimorbiditeit : Structuur of Chaos ?. Pauline Boeckxstaens. Huisarts-onderzoeker. Vakgroep Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg. Universiteit Gent.

De Epidemie van Multimorbiditeit 65 plussers op populatieniveau 50% minstens 3 chronische aandoeningen * 20% minstens 5 chronische aandoeningen* Quality and Outcomes Framework Ongeveer 50% multimorbiditeit volgens QOF** 80 plussers in de eerste lijn – 78% leidt aan multimorbiditeit *** * Anderson et al ** Valderas et al, conference abstract *** Van den Akker et al. 1998

Multimorbiditeit Vrouw, 75 jaar oud Hypertensie Diabetes Type II Artrose Osteoporose COPD Boyd et al. JAMA, 2005

RCT’s voor ziektecombinaties? Vrouw, 75 jaar oud Hypertensie Diabetes Type II Artrose Osteoporose COPD Boyd et al. JAMA, 2005

Patterns of prevalent major chronic diseases among older adults in the United States Artritis Coronaire hartziekten Chronische longaandoeningen Diabetes CVA. Weiss et al. JAMA Vrouwen met coronaire hartziekte 17% rapporteert dit als enige ziekte 83% MULTIMORBIDITEIT 18% COMORBIDITEIT

Methode Practice-based epidemiological research Dossierstudie voor alle 65 plussers (n=543) -> registratie van probleemlijsten en chronische medicatie Toekennen van CIRS score als maat voor multimorbiditeit - geen gelimiteerde lijst van chronische aandoeningen ! - evaluatie van de relevantie van het klinisch probleem via nauwkeurige inzage van het medisch dossier

Hoe spelen deze problemen nu samen? 1. Prevalentie van het samen voorkomen 2. Sterkte van de associatie (Yules Q)

Combinaties met een prevalentie >5% – Hypertensie (14 combinaties) – Artrose (14 combinaties) – EENT (7 combinaties) – Psychiatrische problemen (2 combinaties) – Diabetes – overgewicht – Depressie – sociaal probleem

Sterkste associaties (Yules Q >0.5) Diabetes –overgewicht 5,1% Alcoholmisbruik – nicotine 1,1% Alcoholmisbruik – kanker 0,7% Alcoholmisbruik – depressie 0,7% Hartfalen – renaal systeem 2,7% Depressie – osteoporose 1,5% Depressie – hoog gastro-intestinaal 2,7% Alcoholmisbruik – hoog gastro-intestinaal 1,1% COPD – nicotine 3,1% Artrose – laag gastro-intestinaal 6,1% Sociaal probleem – kanker 1,5% Artrose – osteoporose 4,9% Hypertensie – renaal systeem 6,9% Osteoporose – hoog gastro-intestinaal 2,2% Sociaal probleem – osteoporose 1,6% Sociaal probleem - TIA/CVA 1,1%

Hypertensie Diabetes Type II Artrose Osteoporose COPD ?

IndexaandoeningComorbide aandoening n (%)Yules Q HypertensieArtrose132 (24,3%)0,111 Diabetes48 (8,8%)0,318 Osteoporose18 (3,3%)0,005 COPD43 (7,9%)0,172 ArtroseDiabetes34 (6,2%)-0,074 Osteoporose27 (4,9%)0,528 * COPD35 (6,4%)-0,044 DiabetesOsteoporose1 (0,002%)-0,728 COPD10 (1,8%)-0,059 OsteoporoseCOPD5 (0,01%)-0,030

Conclusie Hoge prevalentie van multimorbiditeit in deze sample Vertaalt zich niet naar relevante combinaties als focus voor randomized clinical trials

Bouwstenen van multimorbiditeit Heterogene opbouw van de problematiek. Sommige problemen vertonen opmerkelijk vaker positieve associaties met andere problemen en bouwen dus vermoedelijk actiever mee aan multimorbiditeit. Aantal problemen waarvoor de associatie gemeten volgens Yules Q > 0,300 Sociaal probleem9 Alcoholmisbruik9 Hoog gastro-intestinaal systeem8 Ritmestoornissen7 Laag gastro-intestinaal systeem7 Depressie6 Osteoporose6 Diabetes6