ASTRONOMIE

OVERDAG STERREN KIJKEN! een foto-presentatie bij het project ASTRONOMIE specialisatie JPT feb 2012 BTn,

INHOUDSOPGAVE sterrenbeelden zonnestelsel verre objecten ruimtevaart

STERRENBEELDEN vormen voor ons tezamen een figuur patronen moeilijk te herkennen hebben vaak niets met elkaar te maken 88 officiële sterrenbeelden andromeda zie de website STERRENBEELDEN cassiopeia voor technische gegevens over sterrenbeelden orion en historische achtergronden grote beer

andromeda ster helderheid afstand A Alpheratz 2,06 97,1 Andromeda was de dochter van Cassiopeia en Cepheus. Moeder Cassiopeia was van mening dat zij en haar dochter veel knapper waren dan de vele nimfen van Poseidon en ze daagde de god van de zee net zo lang uit tot hij er genoeg van had. Poseidon strafte de ijdele moeder door haar dochter naakt aan een rots te ketenen en haar op te offeren aan een monster uit de zee. Laat nu net Perseus langskomen (Perseus had net Medusa verslagen); hij werd aangetrokken door de schoonheid van Andromeda en hij maakte meteen gebruik van de gelegenheid en bevrijdde haar op de voorwaarde dat ze met hem zou trouwen. Cassiopeia en Cepheus waren niet echt gelukkig met hun aanstaande schoonzoon maar er zat helaas niets anders op dan in te stemmen. Perseus versloeg eenvoudig het zeemonster. Kort erna werd het huwelijk voltrokken. Helaas ging dit niet van een leien dakje want de plechtigheid werd ernstig verstoord door familieleden van Cassiopeia en Cepheus. Beide verloren daarbij het leven en ze werden door Poseidon aan de hemel gezet. Vele jaren later werd Andromeda door Athene tussen vader en moeder in aan de sterrenhemel gezet. ster helderheid afstand A Alpheratz 2,06 97,1 B Mirach 2,06 199 C Almach 2,09 356

cassiopeia ster helderheid afstand A Shedar 2,25 55 B Caph 2,21 229 Cassiopeia was de vrouw van Cepheus, de Ethiopische koning van Joppa (het tegenwoordige Jaffa in Israel) en de moeder van Andromeda. Het is één van de 48 klassieke sterrenbeelden van Ptolemeus. Tycho Brahe nam in 1572 een supernova explosie waar in het sterrenbeeld. Ook bevat Cassiopeia de röntgenbron Cassiopeia A. Deze bron is het overblijfsel van een supernova-explosie die in 1667 plaatsvond maar waar geen waarnemingen van zijn teruggevonden in de geschiedenis. ster helderheid afstand A Shedar 2,25 55 B Caph 2,21 229 C dubbelster M103 sterrenhoop

orion ster helderheid afstand A betelgeuze 0,43 429 B rigel 0,15 777 Orion is de heerser van de winterhemel. Hij domineert de sterrenhemel vanaf het einde van de herfst tot begin lente. Hij wordt begeleid door zijn jachthond Sirius. De mythologische vertellingen over Orion gaan terug tot de Hittieten. Hun cultuur kende een bloeitijd van 2000-1200 v.Chr. Ook de Griekse mythen gaan over Orion. Hij was bekend als een fameus jager en geliefde. Hij riep de toorn over zich af toen hij opschepte dat hij wel alle wilde dieren van de Aarde kon verjagen. Het verhaal vertelt dat het moeder Aarde zelf was die de dodelijke Schorpioen op Orion afstuurde. ster helderheid afstand A betelgeuze 0,43 429 B rigel 0,15 777 C bellatrix 1,62 243

Ursa Major (grote beer) ster helderheid afstand A Dubhe 4,78 124 In de Griekse mythologie werd Callisto, dochter van koning Lycaon, als kind gekozen tot het gezelschap van Artemis. Artemis, zus van Apollo, was de patrones voor geboorte en beschermster van pasgeboren baby's. Artemis stond bekend om haar kuisheid en ze verzocht Zeus zelfs om haar eeuwig maagd te laten zijn, iets wat hij toeliet. Artemis omringde zich met een aantal nimfen waarvan ze dezelfde kuisheid verlangde als van haarzelf. Eén van deze nimfen was dus Callisto. Zeus had de gewoonte om jonge vrouwen te verleiden en kwam hij op een dag bij Callisto uit. Toen Artemis ontdekte dat Callisto zwanger was nam ze wraak. Artemis hield van jagen: daarom veranderde ze Callisto in een beer waar ze de jacht op opende. Zeus kreeg er spijt van dat hij Callisto had verleid en stak een stokje voor de jachtpartij van Artemis. Hij plaatste Callisto aan de hemel. De zoon van Callisto, Arcas vergezelde later zijn moeder aan de sterrenhemel als Ursa Minor, de Kleine Beer. ster helderheid afstand A Dubhe 4,78 124 B Merak 2,31 29 Z Mizar 2,1 78 Alcor 3,96 81

tekens van de dierenriem

winter: steenbok, waterman, vissen lente: ram, tweeling, stier

zomer: leeuw, kreeft, weegschaal herfst:maagd, boogschutter, schorpioen

ZONNESTELSEL Zon binnenplaneten aarde buitenplaneten asteroïden en kometen

ons zonnestelsel schematisch De drukte binnen en de rust buiten de baan van mars

de zon LINKS Foto van de zon bij een verduistering: je ziet om de zon de corona RECHTS Foto van de lussen in de corona van de zon (UV-opname)

binnenplaneten Mercurius en Venus bewegen nabij de zon, binnen 28 resp 45 o De planeten zijn alleen zichtbaar als ochtendster of avondster. Soms zie je ze - door speciaal glas - voor de zon langs bewegen.

de aarde Eerste foto van de aarde uit de ruimte Apollo: opkomst van aarde vanaf de maan

de maan De schijngestalten verklaard, voor Kuifje en de Apollo- reizigers wel een bezoekje waard

Mars in foto’s Links Mars met wolken Onder Links Rood zand ( ijzer deeltjes) Rechts: Happy face krater

buitenplaneten Jupiter Saturnus Uranus Neptunus

kometen, asteroiden en meteoren Hale Bopp Halley Gaspra Meteoriet

VERRE OBJECTEN nevels sterrenhopen melkwegstelsels clusters van melkwegstelsels

De zon in de melkweg Bovenaanzicht melkwegstelsel Doorsnede

melkwegstelsels Messier 81 (grote beer) Andromeda stelsel

ontstaan van sterren LINKS Afbeelding van de paardehoofd nevel RECHTS 7 nieuwe sterren in de nevel de Pleiaden

het einde van sterren Witte Dwergen Zwart Gat

RUIMTEVAART Tweede Wereld Oorlog: V1 en V2 Russisch programma: spoetnik Mannen naar de Maan: Apollo-project Bemande ruimtevaart na de Apollo Ruimteveren: Skylab en ISS Onderzoek planetenstelsel Satellieten (GPS, telefonie)

Tweede Wereld Oorlog

Russisch Programma 50er jaren: russische voorsprong - hondje Laila - Youri Gagarin 1959 koude oorlog: wedloop aanleiding tot Apollo-project

Mannen op de Maan: Apollo 1969-1972 6 maanreizen 4 maal mannen op de maan NASA Website

Bemande ruimtevaart na de Apollo Spaceshuttles Skylab WIKI ISS WIKI

Challenger ongeluk jan 1986

Space shuttles WIKI Ruimteveer

International Space Station ISS

Satellieten (GPS, telefonie) Satellieten draaien om aarde - geostationair - polair elke week een satelliet omhoog Toepassingen - weer 8000 om aarde - communicatie 6000 afval - spionage 2000 in gebruik

RESULTATEN ONDERZOEK De negen planeten Bill Arnett

EINDE