Leerplankader kunstzinnige oriëntatie Marieke Hagemans en Inge Roozen Expeditie Cultuureducatie 4 maart 2015, 2012 Uitleggen wie, wat SLO is en mijn rol als projectleider. Iets over de veranderde naamgeving. Stéfanie van Tuinen, leerplanontwikkelaar bij SLO en projectleider van het project voor de landelijk 'leerplankader kunstzinnige oriëntatie". SLO is een expertisecentrum voor leerplanontwikkeling en daar waar het de kerndoelen, eindtermen en mogelijke uitwerkingen daarvan betreft spelen wij een rol. Nu het leerplankader gereed is organiseren we (LKCA, en SLO ingehuurd) een aantal bijeenkomsten om verschillende belanghebbenden te informeren over het leerplankader; de website en om een behoefte-inventarisatie uit te voeren (behoefte aan handreikingen enz.) Wij ontwikkelden het en die leerlijn in opdracht van het ministerie van OCW en het is één van de initiatieven van het ministerie om de kwaliteit van kunstzinnige oriëntatie in het primair onderwijs te borgen.

Het leerplankader www.kunstzinnigeorientatie.slo.nl

Aanleiding Regeling "Cultuureducatie met Kwaliteit" Geef scholen meer grip op de inhoud Bevorder de deskundigheid in de school Stel de culturele infrastructuur in dienst van de school Regeling "Cultuureducatie met Kwaliteit" Aanleiding voor de leerlijn cultuureducatie PO was het onderzoek, met bijhorende advies, door de Onderwijsraad en de Raad voor Cultuur naar de stand van zaken op het gebied van cultuureducatie in het primair onderwijs. (Was in opdracht van het ministerie van OCW) Hoe kunnen scholen ondersteund worden bij het verzorgen van kwalitatief goede cultuureducatie en hoe kunnen culturele instellingen in het verlengde daarvan komen tot een op de kerndoelen afgestemd aanbod voor scholen? Het ministerie riep daarop de regeling Cultuureducatie met Kwaliteit (2013-2016) in het leven en daarvan is het ontwikkelen van een leerlijn cultuureducatie PO één van de acties. Ook de matchingsregeling (deelregeling), zoals uitgezet door het Fonds Cultuurparticipatie, is onderdeel van dit beleid. Het ministerie van OCW is dan ook opdrachtgever voor de landelijke leerlijn cultuureducatie PO (leerplankader...). Binnen die matchingsregeling hebben alle aanvragers ingeschreven op het thema 'doorlopende leerlijnen cultuureducatie PO'. Op landelijk niveau heeft SLO een leerplankader k.o. ontwikkeld, en ook op lokaal en regionaal niveau worden leerlijnen voor cultuureducatie ontwikkeld: het leerplankader kan hier richtingggevend voor zijn. Deze ontwikkelingen liepen niet volgordelijk, maar min of meer synchroon aan elkaar.

Opdracht Dit is een kunstwerk van Sol Lewitt, hij wil hiermee enerzijds een kunstwerk bestaande uit pure lijnen, kleuren een ruimte presenteren, en daarmee bewerkstelligen dat de toeschouwer zijn eigen autonomie (en de keuzes die hij dus heeft) extra ging ervaren. waarmee hij de toeschouwer wil meenemen in zijn ruimte, maar tegelijkertijd wil hij dat de toeschouwer voldoende ruimte voor autonomie overlaat. (Was te zien in het Bonnefantenmuseum, Maastricht, 2011) terecht (zie ook Extended Drawing). Ga midden in de grote zaal met de kleurige lijnen van Sol Lewitt staan en onderga de fascinerende  werking van een kunstwerk dat niets van je wilt en niets aan je opdringt. Dat geen enkel verhaal, geen betekenis of symboliek in zich draagt. Waar iedere associatie uit is verbannen. Een kunstwerk dat louter kleur, lijn en ruimte is. Maar dan wel krachtiger dan dat je ooit ervaren hebt. Met als resultaat dat je je als nooit eerder in de autonomie van je eigen bestaan bevestigd voelt.

Opbouw leerplankader Uitgangspunten en de aspecten van samenhang vormen het fundament van het leerplankader. Ze worden o.a. gevormd door de wettelijke kaders: de preambule en de karakteristiek + kerndoelen van het leergebied kunstzinnige oriëntatie. Vanuit het oogpunt van bijvoorbeeld relevantie, actualiteit zijn hier onderdelen aan toegevoegd: de 21e eeuwse vaardigheden en de aandachtspunten.

Wat is een leerlijn? Een leerlijn is een beredeneerde opbouw van tussendoelen en inhouden naar een einddoel. - Definitie oplezen- Toch leek het ons (SLO) raadzaam om een duidelijke definitie van 'een leerlijn' te hanteren en voor ons bestaat een leerlijn dan vooral uit tussendoelen en inhouden die in een beredeneerde opbouw werken naar een einddoel. Dit soort leerlijnen zijn er op verschillende niveaus van onderwijs en afhankelijk van het niveau waarop de leerlijn zich bevindt (en dit heeft dan dus te maken met de functie, gebruikscontext en de doelgroep of doelgroepen) zijn de verschillend leerplanelementen uitgewerkt. Laten we dit nog eens iets nader beschouwen:

Detail leerlijn beeldend

Aandachtspunten Het onderdeel 21e eeuwse vaardigheden verdient nog extra aandacht en is nog niet verder uitgewerkt. De aandachtspunten geven richting aan de inrichting van het leerplankader en hierin vind je dingen als (ik ga ze niet allemaal voorlezen...): De magenta woorden: het creatieve proces, betekenisvol leren, procesgerichte didactiek....

Het creatieve proces Dat creatieve proces staat ook centraal in de opbouw van de leerlijnen: met kleuren hebben we geprobeerd aan te geven dat we weliswaar van fasen spreken, maar dat de scheidslijn tussen die fasen niet altijd even hard is. Pijlen geven het cyclische weer. In alle fasen komt de vaardigheid reflecteren voor.

Praktijkvoorbeeld beeldend groep 1-2 Fasen creatief proces: Oriënteren Onderzoeken Uitvoeren Evalueren

Op reis met een ruimteschip Keuzes voor de inhoud van de les Betekenisvol thema/onderwerp Betekenisvolle (divergente) opdracht Aansluiten bij ontwikkeling leerlingen Leerdoelen Competenties creatief proces Samenhang - andere vakken en leergebieden - binnen en buitenschools leren  

Het leerplankader www.kunstzinnigeorientatie.slo.nl