‘Actieve kaderleden als compagnon voor een collega met een beperking’ ‘Collega’s maken het verschil – Hart voor arbeidsbeperkten – 24 november, Scheveningen Workshop onder begeleiding van Gabbie van der Kroef

Wat is een compagnon eigenlijk? Een buddy, begeleider, maatje? Een betrokken (vakbonds)collega Zo dichtbij mogelijk Regelmatig gesprek Aandacht voor de specifieke beperking van de collega Hoogstwaarschijnlijk opgeleid voor zijn of haar taak… In samenspraak met de leidinggevende en andere collega’s 2 Enzovoorts …

Precieze taak van de ‘compagnon’ staat nog niet vast… In elk geval vragen we… Affiniteit hebben met de doelgroep. Werkzaam op de afdeling waar de nieuwe werknemer gaat werken. In staat en bereid zijn andere werknemers te enthousiasmeren om in hun organisatie plaatsingsmogelijkheden te creëren voor werkzoekenden met (functionele) beperkingen Beschikbaarheid wisselend, gemiddeld een dagdeel per week. Bereid zijn op verschillende bijeenkomsten op te treden om deze boodschap uit te dragen. 3

En nog preciezer: wat kan en mag een compagnon zijn en doen? Collega’s, dus geen externe begeleiders, maar geen naaste collega. Dus geen belangenverstrengeling door verwante functionele pakketten. Laagdrempelig en gemakkelijk te bereiken voor de arbeidsgehandicapten. Geen hiërarchische of professionele relatie (dus geen leidinggevende of HR-functionaris) Sterke voorkeur voor werkzaamheid bij dezelfde organisatie (maar twijfelachtig of dat vanaf het begin te organiseren is) Enige kennis en begrip van de problematiek van de arbeidsgehandicapte (dus: instructie op basis van maatwerk) Begeleiding en ondersteuning via FNV (inclusief scholing) Beschikbaarheid wisselend, gemiddeld een dagdeel per week Voor de activiteit vrijgemaakt door de werkgever. 4

Wat kan een ‘compagnon’ doen (en niet doen)? Taken per bedrijf of organisatie ‘op maat’ – op basis van afspraken tussen directeur en OR – mogelijk met steun van bonden… Het voeren van start gesprek en tweewekelijks gesprek met de betrokken werken. Het noteren van afspraken. Het meegaan naar gesprekken tussen de leidinggevende en de betrokken medewerker. Het signaleren van problemen van de betrokken medewerker en bespreken daarvan met de betrokkene. Het inschakelen van de leidinggevende, wanneer de begeleiding of samenwerking met collega’s zijn of haar hindernissen of belemmeringen niet kan wegnemen. 5

Een ‘compagnon’ is vaardig… De compagnon is vraag gericht en betrokken met de vragen en problemen van de collega met en beperking; de compagnon is in staat om actief te luisteren en kan vragen stellen aan de collega. De compagnon is in staat om problemen te signaleren en bespreekbaar te maken. De compagnon is in staat om de betrokken werknemer op een passende wijze te informeren en te motiveren – onder meer door het geven van feedback, gestructureerde informatie – en te motiveren, gericht op een uitvoerbare volgende stap op actie. De compagnon is in staat om te gaan met emoties van betrokken werknemer. De compagnon kent de grenzen van zijn of haar taken en is in staat op passende ondersteuning te vragen van de leidinggevende. 6

Wat spreken we af? Compagnon en leidinggevende? En meer… Afspraken op bedrijf- of organisatieniveau: afspraken tussen directeur, OR en Personeel & Organisatie. Afspraken op de afdeling: tussen leidinggevende en collega’s, via het werkoverleg en via taakverdeling. Afspraken tussen de leidinggevende, nieuwe werknemer en de compagnon: over aanspreken, ondersteunen, over met regelmaat elkaar informeren, begeleiden en motiveren. Afspraken over het bijhouden en inzien van dossier van de nieuwe werknemer, door de betrokken werknemer. Afspraken over de privacy van de betrokken werknemer… En nog meer …? 7

Werving van compagnons in uw bedrijf of organisatie… Interesse peilen onder vakbondscollega’s… Eerst duidelijke afspraken over personeelsbeleid binnen uw bedrijf of organisatie, alvorens u gaat zoeken… Gericht zoeken naar geïnteresseerde collega’s… Pas werving starten als ook duidelijk is welke ondersteuning uw bedrijf of organisatie biedt aan compagnons, onder meer via training door het Werkbedrijf Haaglanden. Duidelijke taakomschrijving voor compagnon, met duidelijke verantwoordelijkheden, rol en afbaking. Aandacht voor wederkerigheid: balans tussen wat uw bedrijf of organisatie biedt aan compagnons. Succes met uw aanpak! 8