Wonen en Welzijn & GSP Les 14 oktober

Programma SCHULDEN Persbericht NVVK Oorzaken Redenen om geen hulp te zoeken Wat kun je doen? Schuldhulpverlening Andere mogelijkheden

Oorzaken Overlevingsschulden Overbestedingschulden Aanpassingsschulden Indeling van De Greef (1992)  Overlevingsschulden  Overbestedingschulden Aanpassingsschulden Compensatieschulden Oorzaak van de schulden weten is belangrijk voor de aanpak hiervan

Oorzaken Overlevingsschulden Er zijn te weinig inkomsten in verhouding tot de vaste lasten. VB: inkomensdaling vanwege verlies baan, toegenomen vaste lasten Als je maandelijkse inkomsten lager zijn dan het bedrag van je vaste uitgaven zoals huisvesting, energie en water, blijft er geen geld meer over voor je basisbehoeften zoals voedsel en kleding. Om te kunnen (over)leven moet je geld lenen. Dit worden ook wel overlevingsschulden genoemd.

OOrzaken Overbestedingschulden Er zijn voldoende inkomsten maar er wordt naar verhouding te veel uitgegeven of teveel kredieten/leningen aangegaan VB: gebrek aan financieel inzicht en vaardigheden, relatieproblemen of verslaving Je hebt in principe genoeg geld en inkomsten, maar je hebt meer uitgegeven dan je te besteden hebt of je hebt teveel kredieten afgesloten en bent hierdoor in de financiële problemen gekomen. Je schuld is ontstaan door overbesteding.

oorzaken Aanpassingsschulden: Er vindt een verandering in de levensomstandigheden plaats, vaak met als gevolg plotselinge inkomensdaling. Deze daling zorgt voor schulden. VB: ontslag, scheiding, pensioen, ziekte (hoge zorgkosten) Je staat op een kruispunt in je leven. Er is een grote verandering in je uitgaven of inkomen. Je bent getrouwd, gescheiden, weduw(e)(naar) of werkloos geworden, arbeidsongeschikt geraakt of je hebt kinderen gekregen of je krijgt opeens extra hoge (zorg)kosten door ziekte. De aanpassing aan deze nieuwe situatie is soms moeilijk of niet snel te realiseren (denk aan verhuizing of opzeggen contracten) en daarmee ontstaan schulden.

Oorzaken Compensatieschulden Schulden die zijn gemaakt om negatieve gevoelens te compenseren VB: Gevoelens van uitsluiting, nervositeit en stress worden tijdelijk gecompenseerd door het doen van onbezonnen uitgaven. Je hebt een laag zelfbeeld, stress of negatieve gevoelens. Om je beter te voelen, doe je uitgaven die, tijdelijk, de pijn verminderen of die positieve gevoelens opleveren.  Je compenseert als het ware de negatieve dingen met beloningen zoals kleding kopen om je bijvoorbeeld prettiger te voelen of om je naar de buitenwereld beter voor te doen dan je je voelt.

Oorzaken Overige oorzaken: Terugbetalen uitkeringen of toeslagen Overbruggen van lange doorlooptijd aanvraag uitkering of toeslag Onvindbare of niet draagkrachtige ex-partner waardoor alle schulden geheel op jou verhaald worden Fraude, fouten, bedrog, valse voorwendselen of misdrijven

18 Redenen om geen hulp te zoeken Een persoon ziet niet dat hij een probleem heeft en hulp nodig heeft Een persoon vindt de nadelen van hulp groter dan de voordelen en wil niet Een persoon is bang dat hij kritiek krijgt of gedrag moet veranderen Iemand heeft een tekort aan zelfvertrouwen dat hij uit de schulden kan komen Iemand overschat zijn eigen kunnen om uit de schulden te komen en gedrag te veranderen

18 Redenen om geen hulp te zoeken Een persoon ziet er tegenop om zich afhankelijk op te stellen van een ander Iemand schaamt zich of ervaart een taboe om zijn geldzaken aan een ander te laten zien Iemand heeft vaste gedragspatronen die lastig te doorbreken zijn. Een persoon is vooral gericht op het gemak van het heden en wil of kan niet aan de toekomstige gevolgen denken. Mensen krijgen liever nu een kleine beloning dan later een grote.

18 Redenen om geen hulp te zoeken Iemand heeft een beperking of mist vaardigheden en durft dit niet te laten weten Iemand vindt dat het hebben van schulden normaal is en tot het leven behoort Een persoon is niet bereid om concessies te doen om de schuldsituatie op te lossen 1 op de 5 personen met schulden voelt zichzelf niet verantwoordelijk voor het ontstaan en oplossen van de schuldenproblematiek en vindt dat anderen hun schulden moeten oplossen

18 Redenen om geen hulp te zoeken 1 op de 3 personen met schulden schaamt zich en wil niet dat anderen weten dat ze schulden hebben 1 op de 2 personen met schulden ziet geen mogelijkheden om zelf iets te doen aan de schuldsituatie 1 op de 2 personen met schulden kent niemand die kan helpen bij de geldzaken Bij 1 op de 2 personen vindt de omgeving het normaal om geld te lenen Iemand gedraagt zich als slachtoffer en vindt dat hij recht heeft op zaken die anderen ook hebben (materie of vakanties etc). Hij kopieert het gedrag van de groep en kijkt niet naar de eigen individuele situatie. Bron 13 t/m 17: Jungmann e.a. 2012, Preventie: voorkomen is beter dan genezen

Wat kun je doen? Bied concrete hulp aan Mensen vinden het lastig om hulp te vragen. Als ze die stap toch zetten, kom hen dan tegemoet en bied actief en concreet hulp aan. Overzicht = grip op de situatie Administratie Inkomsten, uitgaven, schulden Kijk naar websites als: www.zelfjeschuldenregelen.nl www.eerstehulpbijschulden.nl Doorverwijzing bij problematische schulden warme overdracht uitleg vervolgtraject

Schuldhulpverlening Aanmelden bij de MaDi in het stadsdeel centram.nl (Centrum) doras.nl (Noord) sezo.nl (Nieuw-West) civicamsterdam.nl (Oost) puurzuid.nl (Zuid) madizo.nl (Zuidoost) abc-west.nl (West) (Ex-)ondernemers bij Team Schuldhulpverlening Zelfstandigen OPDRACHT: Wat biedt de MaDi in jouw stadsdeel op het gebied van geldzaken? Wat is de aanmeldprocedure voor schuldhulpverlening?

schuldhulpverlening  Inkomen hebben is een voorwaarde om te starten met SHV!! Budgetcursus: Overzicht van inkomsten, uitgaven en schulden Bezuinigen op uitgaven Inkomensreparatie

schuldhulpverlening Minnelijk traject: Plan van aanpak om uit schulden te komen Schuldeisers gaan akkoord  lening bij GKA = schuldsaneringskrediet Lening in drie jaar afbetalen

Schuldhulpverlening Wettelijk traject Schuldeisers niet akkoord Wettelijke schuldsanering aanvragen bij rechtbank  WSNP Schulden mogen niet zijn ontstaan door fraude, een misdrijf of onverantwoord gedrag Bewindvoerder Drie jaar zoveel mogelijk inkomsten gaan naar aflossen schulden Geen nieuwe schulden Na drie jaar schone lei

Schuldeisers Preferente schuldeisers 2x zo groot percentage terug Belastingdienst UWV Bank Concurrente schuldeisers Winkels Familieleden Aannemer

VOorbeeld Jan heeft een totale schuld van € 15.000, waarvan € 12.000 bij de Belastingdienst en € 3.000 bij een familielid. De schuldhulpverlener heeft berekend dat Jan € 6.750 kan aflossen. Dat is 45% van de volledige schuld. Bij een gelijkwaardige positie zou dus ieder 45% van hun vordering terugkrijgen, oftewel € 5.400 voor de Belastingdienst en € 1350 voor het familielid. Maar omdat de Belastingdienst een preferente schuldeiser is, krijgt deze 50% van zijn vordering en de familie 25% van hun vordering terug. Dit betekent dat het aflosbedrag als volgt wordt verdeeld: € 6.000 (50% van € 12.000) gaat naar de Belastingdienst; en € 750 (25% van € 3.000) gaat naar het familielid.

Alternatieven algemeen Vonk Maatjesproject via De Regenbooggroep Doelgroep: klanten Voedselbank of bij de schuldhulpverlening Papermate via de De Regenbooggroep Doelgroep: mensen met niet aangeboren hersenletsel (NAH) of die licht verstandelijk beperkt (LVB) zijn Thuisadministratie via Humanitas  Doelgroep: mensen die hulp nodig hebben bij het op orde krijgen van post en administratie

Alternatieven per stadsdeel Amsterdam Nieuw-West: Thuisadministratie via Sezo Amsterdam Noord: Thuisadminstratie via Doras (75+ of beperking) Amsterdam Oost: Schulhulpmaatje via Civic Amsterdam West: Formulierenbrigade via ABC-West