De Invloed van Populaire leeftijdgenoten op de Bereidheid van Adolescenten om Alcohol te Drinken: Een Experimentele Chat Room Studie Hanneke Teunissen, Renske Spijkerman, Mitch Prinstein, Rutger Engels & Ron Scholte Behavioural Science Institute

Theoretische achtergrond Hoge mate van alcoholgebruik tijdens adolescentie en een vroege startleeftijd kunnen tot verschillende problemen leiden Belangrijk om te weten wat de voorspellers zijn van alcoholgebruik onder adolescenten → Leeftijdgenoten

Leeftijdgenoten kunnen op verschillende manieren invloed hebben op het alcoholgebruik van adolescenten: – Directe invloeden, zoals aanmoedigingen om te drinken; – Indirecte invloeden, zoals via sociale normen → Sociale normen: Welk drinkgedrag wordt gewaardeerd en zal tot sociale acceptatie leiden? →Normen beïnvloeden de bereidheid van adolescenten om alcohol te drinken →Bereidheid om alcohol te drinken is een belangrijke voorspeller van drinkgedrag

Waarom passen adolescenten zich aan aan de alcoholnormen van leeftijdgenoten? Mogelijke motivatie: Verwachting van sociale beloningen (bijv. Prototype-Willingness model) →Tijdens adolescentie is bereiken van hoge sociale status zeer belangrijk. →Eerder aanpassen aan de normen van populaire leeftijdgenoten dan van niet-populaire leeftijdgenoten?

Beperkingen van vorig onderzoek: – Correlationele designs – Vragenlijsten: retrospectieve metingen → Experimenteel design: wat is de invloed van alcoholnormen van leeftijdgenoten op de bereidheid van adolescenten om te drinken?

Onderzoeksvragen: 1. Passen jongens hun bereidheid om alcohol te drinken aan wanneer ze geconfronteerd worden met pro-alcohol normen van leeftijdgenoten? 2.Wordt dit beïnvloed door de sociale status van de leeftijdgenoten? 3. Passen jongens hun bereidheid om te drinken ook aan aan anti- alcohol normen van leeftijdgenoten? Sociale status van leeftijdgenoten experimenteel gemanipuleerd Beantwoorden van hypothetische drink situaties in een gesimuleerde Internet chat room (cf. Cohen & Prinstein, 2006)

Hypothesen: 1. Jongens zullen hun bereidheid om te drinken aanpassen aan de pro-alcohol normen van populaire leeftijdgenoten, maar niet aan niet-populaire leeftijdgenoten; 2. Dezelfde effecten worden verwacht voor de anti-alcohol normen.

Methode 1. Voormeting: klassikale vragenlijstafname: Deelnemers: – 532 adolescenten (46% jongens; M leeftijd = 14.3 [SD =.72]) – 4 middelbare scholen; HAVO en VWO Metingen: – Populariteit – Vriendschappen – Bereidheid om te drinken: hypothetische situaties – Drinkgedrag

2.Chat room experiment: Deelnemers: 74 jongens: Gemiddelde sociale status & ooit alcoholgedronken Design: 2 (populaire / niet-populaire leeftijdgenoten) x 2 (pro- / anti- alcohol normen) between subjects design. 4 condities: -Populaire leeftijdgenoten & pro-alcohol normen -Niet-populaire leeftijdgenoten & pro-alcohol normen -Populaire leeftijdgenoten & anti-alcohol normen -Niet-populaire leeftijdgenoten & anti-alcohol normen

Chat-room experiment: (cf. Cohen & Prinstein, 2006) Coverstory: “Hoe communiceren adolescenten met elkaar via het Internet?” 3 andere leerlingen: voorgeprogrammeerde electronische confederates Bereidheid om alcohol te drinken (hypothetische situaties) Persoonlijke informatie: beste vrienden en hobby’s “Inloggen”

Voorbeeld: Populaire confederates

Voorbeeld: Populaire confederates & Pro-alcohol normen

Confederates gaven twee soorten antwoorden per conditie: ‘Controle items’: Gelijk aan de gemiddelde score op dat item tijdens de voormeting. ‘Aanpassings items’: In pro-alcohol conditie: hoge scores (meer bereid om te drinken); In anti-alcohol conditie: lage scores (minder bereid om te drinken) → Sociale druk op de ‘aanpassings items’, maar niet op de ‘controle items’ Hypothese: We verwachten vooral invloed van de populaire confederates op de ‘aanpassings items’

Resultaten Pro-alcohol conditie: Covariantie analyse met herhaalde metingen (ANCOVA), gecontroleerd voor scores op de voormeting: Deelnemers scoorden hoger (meer bereid om te drinken) op de ‘aanpassings items’ dan op de ‘controle items, F(1,30) = 82.60, p <.001 Significante interactie met de sociale status van de confederates, F(1,30) = 15.52, p <.001

p =.007 p <.001 NS Interactie effect tussen aanpassings / controle items en sociale status: Pro-alcohol conditie

Resultaten Anti-alcohol conditie: Deelnemers scoorden lager (minder bereid om alcohol te drinken) op de aanpassings items dan op de controle items, F(1,36) = 16.66, p <.001 Significante interactie met de sociale status van de confederates, F(1,36) = 10.88, p =.002

Anti-alcohol conditie Interactie effect tussen aanpassings / controle items en sociale status: NS p =.001 p =.02

Conclusie Jongens passen hun bereidheid om te drinken aan aan zowel de pro- alcohol als de anti-alcohol normen van leeftijdgenoten; Ze passen zich meer aan aan populaire dan niet-populaire leeftijdgenoten. → Adolescenten passen zich mogelijk vooral aan aan leeftijdgenoten vanwege verwachte sociale beloningen. Opmerkelijke bevinding: deelnemers in het algemeen meer bereid om te drinken na het zien van de normen van niet-populaire leeftijdgenoten dan van populaire leeftijdgenoten. → Overtreffen van de antwoorden van niet-populaire leeftijdgenoten?

Suggesties voor vervolgonderzoek: Lange termijn effect en effect op werkelijk drinkgedrag? Populariteit van de deelnemer? Vrouwelijke deelnemers?

Bedankt voor uw aandacht!