STICORDI

Casus 1 Loes zit in het vijfde leerjaar. Ze kijkt met gespannen spleetoogjes naar het bord. Juf Veronique merkt dit op en laat Loes op de eerste rij plaatsnemen. Tijdens het medisch schooltoezicht wat later dat jaar blijkt dat Loes bijziend is. Aan haar ouders wordt aangeraden een brilletje aan te schaffen. Dit doen ze dan ook meteen. Enkele dagen later komt Loes fier als een gieter maar wat verlegen met haar nieuwe brilletje naar school. Nu kijkt ze met open ogen naar het bord en kan perfect lezen wat er staat.

Casus 2 Linus is 9 jaar en zit in het vierde leerjaar. Hij is normaal begaafd en heeft dyslexie. Tijdens de voorbije jaren hebben zijn ouders en leerkrachten hun krachten gebundeld. Vanaf nu mag Linus steeds de computer gebruiken voor het huiswerk en het maken van oefeningen. Hij maakt ook gebruikt van een spellingscorrector. De meester in de klas vindt dat een prima idee. Zo kan Linus leren typen. Hij merkt op wanneer hij fouten maakt en kan die zelf verbeteren. Op die manier leert hij de juiste schrijfwijze van de woorden herkennen. Zijn taken zien er nu ook stukken beter uit. Linus is fier op zijn afgewerkte taken.

Bespreking casi Ouders en leerkrachten merken problemen op Ze werken samen (communicatie) Probleem niet weggommen, wel maatregelen op maat van de leerling Doel? Aangepaste kansen op succes Gevolg? Gevolgen van het probleem ingeperkt en slaagkansen verhoogd

Conclusie Maatregelen om de (negatieve) gevolgen van het leerprobleem in te perken en de slaagkansen van het kind met specifieke onderwijsbehoeften in het onderwijs te vergroten. STICORDI-maatregelen

Een beetje geschiedenis … Jaren ‘90: veel onderzoek naar kinderen met leerstoornissen en SOB (koploper: dyslexie) Doel: meer rekening houden met de problemen die kinderen ervaren. Tegelijkertijd zoeken naar mogelijkheden om kinderen met leerproblemen beter te ondersteunen tijdens schoolloopbaan. Elk land in EU: eigen manier om met leerstoornissen om te gaan. Vlaams onderwijs  STICORDI-maatregelen ontstaan

STICORDI Acroniem Geïntroduceerd vanuit Nederland in 1989 door K. Henneman. In Vlaanderen verder uitgewerkt door Peter Van Vugt e.a.

STICORDI-maatregelen Veel verschillende maatregelen om kinderen met SOB te helpen Ordening in 4 categorieën (= helderheid scheppen): Stimulerende maatregelen: ondersteunen zelfbeeld Compenserende maatregelen: hulpmiddelen Relativerende maatregelen: didactische eisen reduceren naar normaal tolerantieniveau Remediërende maatregelen: taakgerichte instructie en training Dispenserende maatregelen: vrijstellen van frustrerende onderwijsleersituaties

Uitgangspunten Verdrag van de Rechten van het Kind en van de Mens (non-discriminatieprincipe, recht op verschil) Decreet Basisonderwijs (zorgbreed werken = verantwoordelijk voor onderwijs aan alle leerlingen).

Uitgangspunten Enkele belangrijke aspecten: Herkennen en erkennen van leerprobleem Kunnen omgaan met verschillen in de klasgroep Kunnen, willen en durven differentiëren Aangepaste maatregelen kennen Samenwerken met collega’s en begeleiders Teamafspraken binnen een schoolbeleid

STICORDI in het onderwijs Positieve evolutie merkbaar Zorgrecht Gelijke (slaag)kansen door ongelijke behandeling Signalen van erkenning, begrip en geduld Niet aan doelen raken, wel aan middelen Nood aan creativiteit en flexibiliteit Objectieve maatregelen voor alle kinderen in soortgelijke benadeelde situatie  schoolwerkplan Individueel en specifiek contract (IHP) Teamwerk, overleg (bv. MDO, klassenraad), ouders De juiste school vinden

Stimulerende maatregelen Zelfbeeld ondersteunen, probleem erkennen, begrip tonen, motiveren, aanmoedigen Aanmoedigen tot succesbeleving bij wat ll. al goed kan Uitleggen waarom er geoefend wordt Vorderingskaarten, niet vergelijken met anderen Aansluiten bij interesses van lln. Bespreek medewerking ouders Sfeer van aanvaarding in de klas, veilig klasklimaat Tutor-tutee Niet teveel taken, geen overspannen verwachtingen Gepaste plaats in de klas Agenda invullen op een rustig moment Structuur bieden (afspraken, lesverloop, toetsen, werkbladen) Zelfcontrolerende houding bevorderen Toetsen ruim van tevoren aankondigen

Compenseren Hulpmiddelen die het lezen, spellen, rekenen en leren vereenvoudigen Extra tijd Minder opdrachten Teksten, dictee vooraf laten voorbereiden Spellingcontrole Voorleessoftware, bv. SPRINT Opdrachten bij toetsen voorlezen Lay-out verzorgen: lettertype + vergroten Overzichtelijke werkbladen, structuur Spellingkaart, tafelkaart, ZRM, eigen hulpmiddelen laten gebruiken Notities van klasgenoten kopiëren

Remediëren Extra training en begeleiding Visuele structuur van woorden beklemtonen Typeoefeningen Stappenplannen Ondersteunend bordschema gebruiken Aanschouwelijk materiaal en visuele voorstellingen Buitenschoolse hulp inroepen Wat, hoeveel en wanneer met ouders bespreken Veel inoefentijd voorzien Voorkennis oproepen

Relativeren Te zware didactische eisen reduceren Vraag je goed af wat je wil bereiken Functioneel leren Basisleerstof ≠ verdiepingsleerstof Tweede kans voorzien (bv. inhaaltoetsen, alle vragen opgelost) Hulpmiddelen steeds laten gebruiken (bordschema, tabel, geheugensteuntjes)

Dispenseren Vrijstellen van bepaalde activiteiten of doelen Onderdeel van spelling anders quoteren Vrijstelling van moeilijke onthoudwoorden, dictees (dyslexie) Vrijstelling van hoofdrekenen (dyscalculie) Vrijstelling van oefeningen vooraan in de klas Vrijstelling van eigenhandig geschreven teksten Vrijstelling van schriftelijke toets

Nog even dit … Leg de lat hoog voor iedereen! Stel prioriteiten Je kan op verschillende manieren omgaan met verschillen tussen kinderen Observeer, analyseer, overleg

Concluderende gedachte Het kind is de enige die kan leren, jij kan het niet voor hem doen … … wij kunnen enkel hulpmiddelen, uitdagingen en kansen creëren!

STICORDI-bank http://sticordibank.wikispaces.com/Praktijk