Alcohol en jongeren in Teylingen … en hun moeders Winnie Gebhardt, Sarie van Torenburg & Marloes Vooijs, Aafke van Rhijn & Hanneke Tielen

We kennen de problemen.. Jaarlijks 31.000 jongeren in ziekenhuis door ongeval of alcoholvergiftiging Kosten: 31 miljoen euro Onder 15-16 jarigen drinkt 20% op minimaal 10 dagen in de maand alcohol Ook in de gemeente Teylingen drinken jongeren …

Waarom? Wanneer, hoeveel, met wie en waar? Welke plaats heeft uitgaan en alcohol? & met welke motieven drinken ze, of juist niet? Wat denkt, weet, vindt, voelt de moeder ervan? Wanneer praten ze over alcohol, hoe vaak, en waarover precies? & hoe tevreden zijn ze?

Deelnemers 15-jarigen Legaal nog niet mogen Meer ervaring dan 12-14 jarigen Moeders Moeders vaker met jongeren praten dan vaders Homogene groep ouders

Deelnemers Alle 380 15-jarigen en hun moeders kregen uitnodiging, 93 wilden meedoen, daarvan kozen we… Geslacht Opleiding Woonplaats Alcoholconsumptie jongere per maand (aantal glazen volgens jongere) (aantal glazen volgens moeder) 1 Jongen 4 havo Voorhout 12 6 – 8 2 4 vwo 60 3 Meisje 5 4 4 vmbo 3 – 6 3 vmbo Sassenheim 9 – 12 6 15 – 20 7 Warmond 8 9 20 – 30 5 – 10 10 Praktijk 11 8-10 1 – 2

Wanneer, hoeveel, met wie en waar? Antwoord: Bij uitgaan, in ‘t weekend, nooit doordeweeks, nooit alleen, 3-5 glazen wijn/bier, maar soms 20, veel drinken is normaal, maar dronken worden niet (hoewel wel ooit een keer), zelf meestal minder drinken dan de anderen, dus niet schadelijk indrinken voor uitgaan/feesten, bij mensen thuis – alleen als ouders er niet zijn… Jongen – “Nou, niet veel, gewoon….een tequila en drie bier, ofzo, af en toe nog baco; Ik heb niet echt vast dat ik echt een lijstje heb van wat ik mag doen en mag drinken.”

Rol uitgaan & alcohol, en motieven Antwoord: Drinkers: alcohol hoort bij uitgaan, maakt het gezelliger, niet omdat het van anderen moet, maar wel fijn om mee te doen, uitgaan is belangrijker dan alcohol Jongen - “Het is meestal niet dat mensen van ‘doe het’, je wordt er ook niet op aangemoedigd, je hoeft het nooit te doen, nou, ik weet niet, in mijn geval […] maar….in mijn belevenis is het gewoon meer van maak er vandaag gewoon een gezellig avondje van en drink iets.” Niet-drinkers: drink niet voor 16e, mag niet en is slecht Meisje – “Het is gewoon: ik heb er net als met uitgaan, ik heb er geen behoefte aan. Ik vind het ook niet normaal dat je al drinkt voor je 16e. Die regel is er niet voor niets.”

Wat denkt, weet, vindt, voelt moeder? Antwoord: Drinkers: moeders onderschatten alcoholgebruik, want kind is verstandig, en drinkt thuis niet veel, 15 jaar is normaal, ter voorbereiding van 16e wanneer het mag Moeder (van dochter) – “Ja, dan zal ze echt wel wat drinken. Maar ik, weet niet goed, ja, je ziet het ook niet goed hè, bij kinderen. Dus dat, ja, ik kan het niet helemaal beoordelen. Maar ik denk niet echt heel erg veel. Ik denk misschien twee wijntjes, misschien een keer drie, denk ik.” Niet drinkers: kind gaat het voorlopig niet doen Moeder (van dochter) - “[…] kijk, we praten er wel eens over maar het is niet een issue, ik weet ook van mensen om haar heen die zeggen ‘ha, nu ben ik 16 nu mag ik gaan drinken’. Nee. Dat zal niet bij haar vandaan komen straks.”

Maar…. Meisje – “Ja, want dan mag het. Ja, ja, dan mag het. Dus dan zal ik sowieso minder snel weigeren als ik het aangeboden krijg. En misschien, ik weet niet, misschien wil ik het, ik wil het wel een keer proberen.”

Communicatie Antwoord: Moeders: Alcohol speelt niet zo een rol, andere dingen (bedtijd, huiswerk) zijn veel belangrijker, ook roken en drugs, bang voor averechtse effecten van verbod Moeder (van zoon) – “Maar ja wij zijn toch wel van mening dat als je dingen zegt die niet mogen, dan….gaan ze het toch doen want dan doen ze het achter je rug om […]”. Beiden: a-specifieke communicatie “drink niet te veel”, “doe voorzichtig”, geen expliciete regels Moeder (van dochter) – “ Ja, kan ik me zo niet herinneren. Ja misschien dat ik een keer gevraagd heb van ‘heb je wat gedronken’ of zoiets. Maar niet echt in een serieus gesprek van goh F., vertel nou eens, nee, dat kan ik me niet herinneren.”

Maar… Jongeren vinden het logisch dat ouders regels stellen over alcohol (en ergeren zich meer aan huiswerk en bedtijdregels) Meisje - “[…] zij wil gewoon niet dat ik dingen doe waar ik ongezond van kan worden, enzo.”

Advies Uitgaan is NIET gelijk aan Alcohol… Ouders: kunnen helpen ontkoppelen hebben grote invloed (ook al geeft kind dit niet aan) moeten anti-alcohol norm duidelijk uitdragen Ouders ondersteunen in: communicatiemogelijkheden (algemene belangstelling, warm, betrokken, maar duidelijk wat je wenst, niet schrikken van gesloten reactie … ze luisteren toch!)

Verder.. Meer inzicht transitie van 15 naar 16 jaar Verder: Leeftijdsgrens optrekken Alcoholvrije scholen (ook bij feesten) Strikte naleving leeftijdsgrens overal

Met dank aan… Roalda van Tilburg & Nienke Terpstra Hans Kraaijenhof En alle deelnemers aan het onderzoek!

Zie ook: Bron: A. Sannen, S. Woudstra, A. van den Bos, N. van Hasselt,I. Schulten & J. Verdurmen (2012). Uitgaan en opvoeding: Literatuur- en expertstudie naar de rol van ouders bij de preventie van middelengebruik en ander risicogedrag van uitgaande jeugd van 16 jaar en ouder. www.trimbos.nl/webwinkel (PFG91312)

Interviews, ca 1-1.5 uur over: (Zelf)beeld Functioneren op school Vrije tijdsbesteding Relatie tussen jongere en ouders Algemene communicatie tussen ouders en jongere en algemene gezinsregels Betekenis van uitgaan voor de jongere Alcoholgedrag van de jongere: wanneer, hoeveel, waar, en met wie? Alcohol: motieven om wel/niet te drinken van de jongere Communicatie tussen ouders en de jongere (algemeen, alcohol -, drugs -, en roken specifiek) Alcoholregels binnen het gezin Verschillen tussen dorpskernen van Teylingen (alleen voor de moeders) Alcoholgebruik ouders (alleen voor de moeders) Communicatie met andere ouders