De binnenkant en de buitenkant van een school Wat doen we met strikte reglementen… … als we ons niet van binnenuit laten richten door waarden? (Quid leges sine moribus?)

tref jij dit ook aan in je school? apathie, ongeïnteresseerdheid en lusteloosheid wispelturigheid sterke onzekerheid bij het maken van keuzen inconsequentie hyperactiviteit meelopen met anderen zich afzetten tegen… pose-gedrag …

‘waardeverwarring’ Louis E. Raths (grondlegger van de 'values clarification'-beweging) ziet achter deze gedragshindernissen  een zoeken naar houvast  tegen verwarring en onzekerheid inzake waarden

Een school van waarde is een school van waarden (Patrick Adam)

maar… waar waarden woorden worden hebben woorden vaak geen waarde meer (Leo Jaspers)

waarden naar voor geschoven door leerkrachten respect samenwerkingzelfstandigheid waardering vertrouwen creativiteitbegrip luisterenzelfwaarde rust blijdschap leven geweldloosheid schoonheid samenhorigheidzorg waardering gezondheid enthousiasme geloof veiligheid gezag dienstbaarheid natuur zelfontplooiing solidariteit eenvoud toekomst vriendschap dankbaarheidvrede geduld behulpzaamheidkunnen presteren vergeving succes eerlijkheid verantwoordelijkheid rechtvaardigheidgesprekopenheid hoop realiteitszin troost goede sfeer eerlijkheid kennis verdraagzaamheid liefde geborgenheid genegenheid waarachtigheid/waarheid vrijheid beleefdheid …

GO! - onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap : voorstelling van zijn ‘waardenboek’ selectie van 25 waarden die kenmerkend zijn voor het onderwijs van het GO!, zoals respect, verdraagzaamheid, actief pluralisme en neutraliteit. “Wij vroegen ons af hoe deze waarden beleefd worden op de werkvloer. Kan een buitenstaander onze waarden herkennen of afleiden uit het gedrag van leerlingen, leraren, directeurs en zelfs ouders?”

Is er een verschil? Waarden als aspecten van menselijkheid (mensbeeld): veel gemeenschappelijks met de waarden van goede scholen uit andere netten Eigen plaats van het christelijk geloven in een katholieke school:  geeft fundament, inspiratie en motivatie (woord van Christus, zijn voorbeeld, zijn kracht)  is geen ‘schepje saus’ er boven op, maar doordringt en doorlicht het (transparantie)

het christelijk geloven biedt inspiratie, motivatie, transparantie en perspectief voor die waardebeleving respect samenwerkingzelfstandigheid waardering vertrouwen creativiteitbegrip luisterenzelfwaarde rust blijdschap leven geweldloosheid schoonheid samenhorigheidzorg waardering gezondheid enthousiasme geloof veiligheid gezag dienstbaarheid natuur zelfontplooiing solidariteit eenvoud toekomst vriendschap dankbaarheidvrede geduld behulpzaamheidkunnen presteren vergeving succes eerlijkheid verantwoordelijkheid rechtvaardigheidgesprekopenheid hoop realiteitszin troost goede sfeer eerlijkheid kennis verdraagzaamheid liefde geborgenheid genegenheid waarachtigheid/waarheid vrijheid beleefdheid …

‘een mens is beeld van God’ probeer dit maar te zien…  in een brutale leerling  in een kind dat onverzorgd is, zwak begaafd, allochtoon…  in een tegendraadse leerkracht  in een opvliegende ouder… hem/haar benaderen als ‘beeld van God’ zal  je uitnodigen tot respect  je behoeden voor onverschilligheid, hardheid, vooroordelen…  … je zelf gelukkiger maken

liefde als topwaarde “Wat je gedaan hebt voor de mens dicht bij jou, in het bijzonder aan de minste, dat heb je aan Mij gedaan”, zegt Christus. Dit geeft o.a. aan onze brede zorg voor kinderen en aan onze zorg voor elkaar een bijzondere betekenis, een eigen rijkdom en glans. In de andere wordt Christus transparant.

‘natuur’ of ‘schepping’ In een officiële school past het woord ‘schepping’ niet, tenzij in de godsdienstles. ‘Schepping’ zegt iets meer dan ‘natuur’, iets anders.  Het drukt uit dat de natuur ons door God gegeven is, aan ons gegund, als een geschenk én als een opdracht.  Ook dat zij fundamenteel goed is, over alle chaos, rampen en onheil heen.  Iets waarvoor we dankbaar kunnen zijn: in ons gebed. “Dank u voor deze lente, dank u voor elke nieuwe morgen.” Want het is niet vanzelfsprekend.

gebed en waardebeleving in de godsdienstles, bij het begin van de dag of het afsluiten van een dag, bij bijzondere gelegenheden…, in gebedsdiensten en eucharistievieringen bidden is aan God voorleggen wat wij belangrijk vinden, in de gelovige overtuiging dat God dat ook belangrijk vindt meteen vragen we om kracht en steun om het uit te houden in deze vaak veeleisende waardebeleving

een bijzonder perspectief Al het goede dat we - soms met last en moeite - voor leerlingen, ouders, collega’s… doen is ten lange laatste niet vergeefs; het heeft eeuwigheidswaarde. Karel De Gucht: “Idealisme kun je je alleen permitteren als je uitzicht hebt op het eeuwig leven.” Anders gezegd: dat de waarde van je inzet de tijd overstijgt geeft aan je inzet en idealisme een bijzondere stimulans.

Een katholieke school is de structurele ruimte waarin we rustig en actief, zonder schaamte het christelijk opvoedingsproject geïntegreerd kunnen realiseren  waarden beleven  samen, in gemeenschap  erover leren (band met de godsdienstles)  daar rond bidden en vieren  en zich goed vinden bij dit alles