INLEIDING CULTUUR SPANJE
Inleiding Doelstellingen Cultuur Cursus Colleges Tentamen Studiemateriaal
Site cursus www.let.uu.nl/~Sonja.Herpoel/personal/onderwijs.html Overzicht Informatie
Deel 1: Van Middeleeuwen tot Renaissance en Barok
COLLEGES Smeltkroes van culturen Verspreiding cultuur in Middeleeuwen Rol en invloed van Inquisitie Autobiografieën van Spaanse vrouwen Spanje, een wereldrijk El Greco en Velázquez Cervantes en zijn tijd
SMELTKROES VAN CULTUREN College 1
Voorgeschiedenis Talrijke volkeren O.a. de Grieken De Romeinen (3e eeuw voor Christus) Verzet van Iberische en Keltiberische volkeren
Invasie van de Romeinen
Belangrijkste steden in Spanje onder de Romeinen Barcino = latere Barcelona
La Rioja
Mérida, Romeinse brug
Kolonisatie van de Germanen Visigoten
Invasie van de Arabieren blijven tot 1492 (7 eeuwen) Legende: graaf don Julián Ontstaan van Al-Andalus
Romance de la Cava Florinda (….) Pensó la Cava estar sola, pero la ventura quiso que entre unas espesas yedras la miraba el rey Rodrigo. Puso la ocasión el fuego en el corazón altivo, y amor, batiendo sus alas, abrasóle de improviso. De la pérdida de España fue aquí funesto principio una mujer sin ventura y un hombre de amor rendido. Florinda perdió su flor, el rey padeció el castigo; ella dice que hubo fuerza, él que gusto consentido. Si dicen quién de los dos la mayor culpa ha tenido, digan los hombres: la Cava y las mujeres: Rodrigo. Anónimo
Legende Graaf don Julián, vader van la Cava Ceuta Koning Rodrigo
Weerstand van de christenen
Begin van de Reconquista
Evolutie Emiraat Kalifaat Emiraat van de Almoraviden Rijk van de Almohaden Reinos de Taifa
STEDEN Cultuur van Al-Andalus: stedelijk Heeft meer dan 60 belangrijke steden (christelijk Spanje: slechts 7) Islamitische stad: reeks vaste elementen. Muur met zijn torens en deuren, waarin vaak de citadel en het alcázar bovenuitstaken Wijken: soms bewoond door leden van minoritaire godsdiensten, mozarabiërs en joden Straten: smal en kronkelig, veel kleine straatjes
ARCHITECTUUR VAN AL-ANDALUS Granada (het Alhambra) Córdoba (de Mezquita) Sevilla (de Giralda)
Bijna 800 jaar Arabische aanwezigheid Córdoba, oude hoofdstad van kalifaat Granada, zetel van laatste Musulmaanse koninkrijk Hiertussen: legendarische versterkingen, torens en kastelen uit de ‘Spaans’-Musulmaanse erfenis
HET ALHAMBRA VAN GRANADA Prachtige architectuur Water Tuinen
Zaal van de Twee Zusters
DE MEZQUITA VAN CORDOBA Veel gefrekwenteerd Gemeenschappelijk gebed Bijeenkomsten, sociale en andere Studeren Rust + koelte
Alminar van Mezquita - Cordoba Alminar = minaret
DE GIRALDA - SEVILLA minaret van oude mezquita Hierop: kathedraal Toen: hoogste toren ter wereld Na Reconquista: 3 toevoegingen 94 meter hoog Daarop: Giraldillo (standbeeld van ong. 4 meter)
Giralda en Giraldillo
Samengaan van 3 culturen Américo Castro: vreedzaam samenleven van Arabieren, christenen en joden Polemiek met Claudio Sánchez Albornoz In letterkunde: Libro de buen amor van Juan Ruiz (Boek van Goede Liefde)
Negende en tiende eeuw
Enkele bevolkingsgroepen Mozárabe: christen in musulmaans Spanje (met behoud van godsdienst) Mudéjar: musulman onder christelijk bewind (met behoud van religie) Muladí: christen die gedurende overheersing van musulmanen Islam beoefende
Bouwstijlen Estilo mudéjar Estilo mozárabe
Vermengingen In Toledo: mezquitas, kerken en sinagogen hebben zelfde vorm en typologie
Vb. van arte mudéjar Sinagoga del Tránsito Toledo. 1354-1357 Gebouwd op bevel van jood Samuel Ha-Levi, almojarife van koning Pedro I
1366, Toledo
Judería mayor (Toledo)
Jarchas
Een voorbeeld Vayse meu corachón de mib: ya Rab, ¿si me tornarád? ¡Tan mal meu doler li-l-habib! Enfermo yed, ¿cuánd sanarád? Mi corazón se me va de mí. Oh Dios, ¿acaso se me tornará? ¡Tan fuerte mi dolor por el amado! Enfermo está, ¿cuándo sanará?
Arabische woorden in Spaans Azúcar Almohada Azafrán Zanahoria Guadalquivir
Begin Reconquista In het Noorden Verdrijving Arabieren Propaganda: Poema de mío Cid
Poema de mío Cid El Cid Campeador Historische figuur: Rodrigo Díaz de Vivar Verbannen door koning Vertrekt uit Burgos Verovert tenslotte Valencia Trouw aan koning
Sidi: Heer Lange baard Geducht tegenstander Onvoorwaardelijk trouw
http://sunsite.berkeley.edu/OMACL/Cid/
Oudste culturele en religieuze route van Europa
De apostel Santiago
Atributen van de pelgrim Bastón Concha Calabaza
Alfonso X, el Sabio
Libro de buen amor
Het boek van goede liefde Juan Ruiz, 13e eeuw Meesterwerk Elem. uit versch. culturen Autobiografisch verhaal Koppelaarster Trotaconventos
De Middeleeuwse stad Sociale groepen: Adel Geestelijkheid Volk
De Katholieke Koningen Ferdinand van Aragón Isabel van Castilië 1469
Vereniging koninkrijk Ontstaan van latere Spanje Grammatica van Antonio Nebrija: “La lengua siempre fue compañero del imperio …..”
Ontdekkingsreizen De Nieuwe Wereld Vooral Isabel steunt onderneming 1492 – Cristóbal Colón – ontdekking Amerika
Cristobal Colón
Einde Reconquista 1492: inname van Granada 1492: Colombus 1492: verdrijving joden