De SixPack Format en leerlijn onderzoeks- en informatievaardigheden Albert van der Kaap Oktober 2010

Informatievaardigheden? Medieval helpdesk http://histoforum.net/2009/informatievaardigheden.html 2

Programma Wanneer ben je informatievaardig? Hoe maak ik mijn leerlingen informatievaardig? Hoe zien informatievaardige opdrachten eruit? Hoe ziet een leerlijn informatievaardigheden eruit? Hoe ontwerp ik een leerlijn informatievaardigheden? Welke instrumenten kan ik daarbij gebruiken? 3

Wanneer ben je informatievaardig? Informatievaardigheid = Competentie Kennis Vaardigheden Attitude Kunde Karakter http://histoforum.net/2009/informatievaardigheden.html 4

Wanneer ben je informatievaardig? De leerling: kan een onderzoeksvraag bedenken of analyseren; kan de aard en omvang bepalen van de informatie die nodig is; kan die informatie opsporen; kan die informatie evalueren en verwerken; kan die informatie in een product verwerken; gebruikt de informatie op een integere manier; kan de resultaten op een geëigende manier presenteren; kan het onderzoeks- of zoekproces evalueren; http://histoforum.net/2009/informatievaardigheden.html 5

Hoe maak ik mijn leerlingen informatievaardig? Via onderzoeksopdrachten Big 6 Webquest Sixpack http://histoforum.net/2009/informatievaardigheden.html 6

Big 6+ (Robert Berkowitz & Mike Eisenberg) De Big6 is een model van het proces waarmee mensen van alle leeftijden een informatieprobleem oplossen 7

Big 6+ (Robert Berkowitz & Mike Eisenberg)

Webquest (Bernie Dodge) Een webquest is een onderzoeksgerichte opdracht waarbij de informatie, in ieder geval voor een flink deel, afkomstig is uit bronnen op internet. Inleiding Opdracht Werkwijze Bronnen Beoordeling Reflectie Docent 9

De SixPack inleiding 1. taakdefinitie 2. bronnen Evaluatie en reflectie 1. taakdefinitie 2. bronnen 3. informatie verwerven en selecteren 4. informatie verwerken 5. presenteren 6. evalueren beoordeling docentenhandleiding 10

De Sixpack 11

Opdrachten spinnenweb 12

Hoe ziet een leerlijn eruit? Definitie leerlijn: Een leerlijn is een beredeneerde opbouw van tussendoelen en inhouden, leidend naar een einddoel. 13

Leerlijn informatievaardigheden 1.Taakdefinitie 2. Bronnen 3. Verwerven en selecteren 4. Verwerken 5. Presenteren 6. Evalueren

Aanschaf van een wasmachine

1. Taakdefinitie Type vraag Beschrijvende vraag: Geef een beschrijving van twee verschillende types wasmachines Vergelijkende vraag: Vergelijk een voorlader met een bovenlader Verklarende vraag: Waarom is wasmachine A beter geschikt voor een groot gezin dan wasmachine B? Evaluerende vraag: Welke wasmachine is het goedkoopst in het gebruik?

1. Taakdefinitie Je gaat voor het eerste op kamers en je hebt een wasmachine nodig. Welke ga je kopen? Je oma heeft een nieuwe wasmachine nodig. Helaas is zij, door omstandigheden, zelf niet in staat een afgewogen keuze te maken. Je oma vraagt jou haar te helpen. Bedenk zelf met betrekking tot wasmachines een onderzoekbare hoofdvraag en bijpassende deelvragen.

2. Bronnen/zoekstrategie Alle informatie die je voor deze opdracht nodig hebt vind je in deze folder Alle informatie die je voor deze opdracht nodig hebt vind je in deze folders Voor deze opdracht gebruik je de volgende websites. Bepaal eerst welke twee websites bruikbare informatie geven (formulier 1) Bepaal vervolgens van deze websites of de informatie betrouwbaar is (formulier 2) In deze opdracht ga je zelf op internet op zoek naar informatie. Bedenk eerst op welke trefwoorden je gaat zoeken Maak een lijstje met de vijf beste bruikbare websites

3. Verwerven en selecteren van informatie Verzamel en selecteer informatie en beschrijf die in bijgaand schema Verzamel en selecteer informatie volgens bijgaand gedétailleerd stappenplan Verzamel en selecteer informatie volgens globaal stappenplan Verzamel en selecteer de benodigde informatie op een systematische wijze

4. Verwerken van informatie Verwerk de gevonden informatie in bijgaand schema Verwerk de gevonden informatie volgens bijgaand gedétailleerd stappenplan Verwerk de gevonden informatie volgens globaal gedétailleerd stappenplan Verwerk de gevonden informatie op een systematische wijze 4. Verwerken van informatie

5. Presentatie Beschrijf kort (1 A4-tje) welke wasmachine je gaat kopen in waarom. Schrijf een verslag van je onderzoek naar wasmachines. Je verslag moet aan de volgende eisen voldoen. Presenteer de resultaten van je een onderzoek op een manier die recht doet aan de opdracht Presenteer de resultaten van je een onderzoek op een manier die recht doet aan de opdracht en de doelgroep

6. Evaluatie Noem één aspect van je onderzoek waar je tevreden over bent en één aspect waar je ontevreden over bent Noem één aspect van je onderzoek waar je tevreden over bent en één aspect waar je ontevreden over bent. Maak duidelijk waarom je daarover tevreden en ontevreden bent. Noem één aspect van je onderzoek waar je tevreden over bent en één aspect waar je ontevreden over bent. Maak duidelijk waarom je daarover tevreden en ontevreden bent en hoe je het een volgende keer anders/beter gaat doen Evalueer proces en product van je onderzoek volgens bijgaand format Evalueer je onderzoek

Leerlijn informatievaardigheden 1.Taakdefinitie Gegeven hoofd- en deelvragen Zelf gekozen hoofd- en deelvragen 2. Bronnen 3. Verwerven en selecteren 4. Verwerken 5. Presenteren 6. Evalueren

Leerlijn informatievaardigheden 1.Taakdefinitie Gegeven hoofd- en deelvragen Zelf gekozen hoofd- en deelvragen 2. Bronnen Gegeven bronnen Zelfgekozen bronnen 3. Verwerven en selecteren Stappenplan Zelfstandig 4. Verwerken Stappen Zelfstandig 5. Presenteren Gegeven format Zelfstandig 6. Evalueren Gegeven format Zelfstandig

Leerlijn informatievaardigheden Fase1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 1.Taakdefinitie Gegeven hoofd- en deelvragen Zelf gekozen hoofd- en deelvragen 2. Bronnen Gegeven bronnen Zelfgekozen bronnen 3. Verwerven en selecteren Stappenplan Zelfstandig 4. Verwerken Stappen Zelfstandig 5. Presenteren Gegeven format Zelfstandig 6. Evalueren Gegeven format Zelfstandig

Moeilijkheidsgraad Onderwerp/leerstof Authenticiteit van de opdracht Bekendheid met het onderwerp Type vraag: beschrijvend vergelijkend verklarend evaluatief Bronnen: Moeilijkheidsgraad van de bronnen Taal van de bronnen Samenwerking: Zelf gekozen/aangewezen mate van noodzakelijke interdependentie Mate van sturing/begeleiding 26

Leerlijn informatievaardigheden Fase1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 1.Taakdefinitie Gegeven hoofd- en deelvragen meer authentiek Zelf gekozen hoofd- en deelvragen 2. Bronnen Gegeven bronnen Zelfgekozen bronnen meer authentiek 3. Verwerven en selecteren Stappenplan Zelfstandig meer authentiek 4. Verwerken Stappen meer authentiek Zelfstandig 5. Presenteren Gegeven format meer authentiek Zelfstandig 6. Evalueren Gegeven format meer authentiek Zelfstandig

Fase 1 onderzoek Fase1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 1.Taakdefinitie 2. Bronnen Gegeven hoofd- en deelvragen 2. Bronnen Gegeven bronnen 3. Verwerven en selecteren Stappenplan 4. Verwerken Stappen 5. Presenteren Gegeven format 6. Evalueren Gegeven format

Fase 4 onderzoek Fase1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 1.Taakdefinitie 2. Bronnen Zelf gekozen hoofd- en deelvragen 2. Bronnen Zelfgekozen bronnen 3. Verwerven en selecteren Zelfstandig 4. Verwerken Zelfstandig 5. Presenteren Zelfstandig 6. Evalueren Zelfstandig

Nadruk op bronnen zoeken Fase1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 1.Taakdefinitie Gegeven hoofd- en deelvragen 2. Bronnen Zelfgekozen bronnen 3. Verwerven en selecteren Stappenplan 4. Verwerken Stappen 5. Presenteren Gegeven format 6. Evalueren Gegeven format

Nadruk op verwerven en verwerken van informatie Fase1 Fase 3 Fase 3 Fase 4 1.Taakdefinitie Gegeven hoofd- en deelvragen 2. Bronnen Gegeven bronnen 3. Verwerven en selecteren Zelfstandig 4. Verwerken Zelfstandig 5. Presenteren Gegeven format 6. Evalueren Gegeven format

Nadruk op formuleren hoofd- en deelvragen Fase1 Fase 3 Fase 3 Fase 4 1.Taakdefinitie Zelf gekozen hoofd- en deelvragen 2. Bronnen Gegeven bronnen 3. Verwerven en selecteren Stappenplan 4. Verwerken Stappen 5. Presenteren Gegeven format 6. Evalueren Gegeven format

Leerlijn informatievaardigheden 33

Leerlijn informatievaardigheden 34

Contact a.vanderkaap@slo.nl http://histoforum.net 35