Portfolio’s in het RU-onderwijs Workshop met MSO 26 mei 2009 Willibrord Huisman & Carlien Geelkerken, Gé Ophelders, IOWO Tekeningen Eva Huisman Indien u deze PPT wilt afdrukken, kies dan Bestand – Afdrukken – Afdrukken: Notitiepagina's Daardoor worden de notities bij de dia's afgedrukt De dia’s in deze PPT zijn niet zelfstandig begrijpelijk, maar bedoeld als illustraties bij een mondelinge presentatie; veelal zijn ook de kleurweergave en de animatie essentieel. Indien u deze dia's zelfstandig wilt bestuderen of hergebruiken, neem dan contact op: wwww.ru.nl/iowo/willibrordhuisman Bediening van deze powerpoint: 1) Wees voorzichtig met printen: sommige plaatjes verschijnen bovenop andere plaatjes; in de print zie je dan alleen de laatste. 2) Print dit als notitiepagina's (dus niet als dia's of als handout). Daardoor zie je onder elke dia een stukje toelichting zoals dit. 3) De tweede pagina is het inhoudsoverzicht. 4) Als je op het IOWO-logo klikt, spring je meteen naar het inhoudsoverzicht (in elke dia werkt dat). 5) In de meeste dia's verschijnt rechtsonder een huisje als de animatie klaar is. Klik op het huisje en je komt in het inhoudsoverzicht. 6) Sommige dia's horen bij elkaar; dan verschijnt er rechtsonder een pijl. Dan klik je daarop en kom je op de volgende dia. 7) In het inhoudsoverzicht klik je op de blauwe of paarse nummers om naar dat onderdeel te gaan. Pilot digitaal docentenportfolio RU, november 2008

Portfolio’s in het RU-onderwijs 1. Wie weet wat al 2. Doel & vraagstelling 3. Begrippenkader 4. Demo portfolio’s HBO 5. Overzicht portfolio’s RU 6. Discussie Portfolio's in het RU-onderwijs

Portfolio's in het RU-onderwijs Doel & vraagstelling Meer zicht op de mogelijke rol van portfolio’s in RU-onderwijs Vraagstelling Waar hebben we het over? Wordt dit belangrijk op de RU? Moet dit centraal gefaciliteerd worden? Portfolio's in het RU-onderwijs

Waartoe dient een portfolio? Presentatieportfolio: Overtuigend laten zien wat je goed kunt* Sollicitaties Beoordelingsportfolio: Laten zien wat je goed kunt en wat je niet goed kunt In relatie tot wat je zou moeten* kunnen Jaargesprekken met beoordelaar of toetscommissie Ontwikkelingsportfolio: Bijhouden hoe je je ontwikkelt In relatie tot wat je zou willen kunnen Begeleiding, coaching, intervisie Combinaties & mengvormen Onduidelijke portfolio’s Portfolio's in het RU-onderwijs

Portfolio volgens Bartjens Portfolio volgens de regels der kunst Het gebruikelijke beoordelingsportfolio bestaat uit drie documenten met een verzameling bewijsstukken. De reflectie wordt ook wel aangeduid met sterkte-zwakte-analyse of SWOT of kritische analyse van het eigen functioneren; deze dient in een beoordelingsportfolio als leidraad voor het beoordelingsgesprek en is derhalve alleen voor die gelegenheid en die personen geschreven. Daarnaast is een curriculum vitae met alleen relevante gegevens, en eventueel een overzicht van het bewijsmateriaal. In een digitaal portfolio zijn de drie documenten op papier afdrukbaar om rond de tafel te worden gesproken. Het bewijsmateriaal blijft digitaal en kan ter plekke worden bekeken. Een online portfolio is een digitaal portfolio dat via Internet toegankelijk is, maar alleen voor diegenen die daartoe de rechten hebben gekregen. In een ontwikkelingsportfolio (hier niet getekend) kan de structuur ingewikkelder zijn omdat er voor verschillende mensen verschillende documenten en bewijsstukken relevant zijn. In een online ontwikkelingsportfolio betekent dit dat verschillende delen voor verschillende mensen moeten worden afgeschermd of opengesteld. Portfolio volgens Bartjens Portfolio's in het RU-onderwijs Pilot digitaal docentenportfolio RU, november 2008

Papier, digitaal, online Niet: of Digitaal Maar: Papier Digitaal Online Papier of Digitaal Online of Portfolio's in het RU-onderwijs

Portfolio's in het RU-onderwijs Dossier vs. portfolio Dossier: wordt door anderen aangelegd over jou doelgericht; formaat en systeem liggen vast Portfolio: leg je aan over jezelf Portfolio's in het RU-onderwijs

Portfolio's in het RU-onderwijs Een dossier is geen portfolio In een dossier wordt alle informatie over iemands functioneren opgeslagen. Voor docenten bestaat die informatie voor een groot deel uit gegevens over hun cursussen. In dossiers is het eigenaarschap niet vanzelfsprekend duidelijk: dossiers kunnen door secretariaten en door automatische procedures worden samengesteld (hier: de kast heeft geen achterwand, men kan er van achteraf bij). Het is zeker niet efficiënt als elke docent dit voor elke cursus zelf zou moeten doen. Dossier Portfolio's in het RU-onderwijs Pilot digitaal docentenportfolio RU, november 2008

Portfolio met extern dossier Persoonlijk portfolio met externe cursusdossiers Een docentenportfolio kan verwijzen naar een externe verzameling cursus- en opleidingsdossiers. Het portfolio hoeft daardoor geen bewijsmateriaal te bevatten (tenzij bewijsmateriaal dat buiten de reguliere cursussen valt, bijvoorbeeld: de docent is ook trainer van een voetbalelftal). Een online docentenportfolio kan verwijzen naar fysieke stukken in een dossier; een papieren portfolio kan verwijzen naar online dossierstukken. Het is het meest efficiënt om beide online uit te voeren, daar de verwijzingen dan hyperlinks kunnen zijn en daar een online cursusdossier gemakkelijker te automatiseren is. Bij de portfoliobespreking wordt niettemin gepraat aan de hand van afdrukken van de drie portfoliodocumenten. Portfolio met extern dossier Portfolio's in het RU-onderwijs Pilot digitaal docentenportfolio RU, november 2008

Dossier, portfolio, website, weblog wordt door anderen aangelegd over jou doelgericht; formaat en systeem liggen vast Portfolio: leg je aan over jezelf Persoonlijke website schrijf je over jezelf, doel & vorm bepaal je zelf statisch Weblog over jezelf & wat je meemaakt doel bepaal je zelf dynamisch commentaar mogelijk Portfolio's in het RU-onderwijs

Portfolio zonder structuur Indien het doel van een portfolio onvoldoende duidelijk is en er onvoldoende richtlijnen voor de inrichting zijn, wordt een portfolio dusdanig persoonlijk, dat alleen de maker er nog de weg in kan vinden. Voor begeleiders en beoordelaars is dit bijzonder inefficiënt. Bij online studentportfolio's kan dit verschijnsel ernstige vormen aannemen. Om die redenen bevatten portfoliosystemen vaak geavanceerde mogelijkheden om structuur af te dwingen – wat dan weer tot frustratie bij de portfoliomaker kan leiden. Portfolio zonder structuur Portfolio's in het RU-onderwijs Pilot digitaal docentenportfolio RU, november 2008

Portfolio's in het RU-onderwijs Wie mag wat? Eigenaarschap portfolio: student = enige eigenaar dossier: instelling = eigenaar (?) Rollen, taken, bevoegdheden eigenaar = student: bepaalt, beslist, ontwerpt, schrijft, wist, verandert, verwijst (hyperlinks) verleent en ontzegt toegang begeleider: geeft reacties externe (bv stagebegeleider) medestudenten beoordelaar instelling: stelt eisen Portfolio's in het RU-onderwijs

Schets van gebruik van portfolio in een HBO-opleiding tijd leren & werken buiten de onderwijscontext resultaat 1 4 y x n 2 3 leren in stage & werk leren binnen de onderwijscontext bege- leiding ontwikkeling toelating diploma pr n presentatie extern beoordeling 1 presentatie 1: - resultaten - overzicht - reflectie beoordeling 2 pr 2 Deze sheet is op 24 januari 2004 als discussiestuk op een HBO-instelling gepresenteerd. De volgende sheet geeft een samenvatting van de mondelinge toelichting. De pretentie van deze presentatie is niet dat dit de wijze moet zijn waarop het portfolio *moet* gaan functioneren. Ze beoogt zoveel mogelijk aspecten van een portfolio-implementatie in beeld te brengen. Portfolio's in het RU-onderwijs Pilot digitaal docentenportfolio RU, november 2008

Toelichting bij HBO-portfolio-schets De student kan toegang verlenen en ontzeggen aan: Opmerkingen Het geschetste portfoliosysteem omvat tenminste: een ‘veilig’ ontwikkelingsdeel, waarin de student plaatsen kan: - plannen, pops en paps - resultaten - beschouwingen begeleiders Bij sommige instellingen: docent = begeleider = beoordelaar mede- studenten Peer review, al dan niet formeel geregeld, kan goed werken in een digitaal portfolio gasten Gasttoegang bv. voor stagebegeleider een ‘formeel’ presentatiedeel, waarin de student presenteert: - een selectie van de resultaten - een overzicht - een beschouwing beoordelaars Beoordeling van de competenties van de student op grond van de presentatie en een beoordelingsgesprek een beheersdeel, voor het verlenen van toegang Het is essentieel dat de rollen, regels, rechten en plichten voor iedereen goed zijn vastgelegd en door iedereen onderschreven Zowel na als tijdens de studie kunnen externe presentaties wenselijk zijn. een ‘wervend’ presentatiedeel, waarin de student zich aan externen presenteert externen De schets geeft een portfoliosysteem dat zowel de ontwikkeling van de student ondersteunt als de beoordeling van diens competenties mogelijk maakt. Indien er nog andere vormen van toetsing en beoordeling worden toegepast, kan de student die als een ‘resultaat’ in het portfolio opnemen en aan de beoordelaars presenteren. Portfolio's in het RU-onderwijs

Portfolio's in het RU-onderwijs

Rondvragen op de RU - gevonden Tandheelkunde: grootse plannen, start nu, BB *Biomed. wet.: rapportagevaardigheden, blokboek Geneeskunde & VOHA: ver ontwikkeld; ba  ma  vervolgopl. *Bedrijfscomm. Letteren: (groeps)opdracht; fb; reflectie Natuurkunde: verzamelmap acad. vaard. over hele opleiding (2009) Endocrinologie: bouw van persoonlijke syllabus Mol. Levenswet.: acad. vaardigheden, ELGG Rel.wet.: starten zodra er een centraal portfoliosysteem is Onderwijskunde: beoordeling stage Pedagogiek: st schrijven 'portfoliodocument' over hun stage ILS: ontw + beoord; studenten onderling; flexibel gebruik Inf & inf: open portfolio geïntegreerd in werkplaats (met dank aan Gé Ophelders) Portfolio's in het RU-onderwijs

Rondvragen op de RU - conclusies Lastig te vinden Met "portfolio" wordt van alles bedoeld ILS en Geneeskunde zijn koplopers Andere initiatieven komen veelal van docenten Meestal papier, soms deels digitaal (ELGG, mediawiki, BB) Vaak geen duidelijke documentatie en instructies Rollenkwestie vaak troebel Weinig ondersteuning van betrokken docenten Veel klachten over tijdbesteding Er wordt wel geëvalueerd Portfolio's in het RU-onderwijs

Portfolio's in het RU-onderwijs

Portfolio's in het RU-onderwijs Discussie Vraagstelling Waar hebben we het over? Wordt het belangrijk op de RU? Moet dit centraal gefaciliteerd worden? info over huidige voorbeelden RU? voorlichting, scholing, ondersteuning? beleidsontwikkeling? technische voorzieningen? Portfolio's in het RU-onderwijs

Portfolio's in het RU-onderwijs

Kwesties, wellicht nu nog onbesproken EVC = erkenning van (eerder, elders) verworven competenties Privacy, auteursrecht, intellectueel eigendom Fraude Efficiëntie vanuit begeleidersperspectief Robuustheid, duurzaamheid, portabiliteit Checklist of zeepkist? Portfolio's in het RU-onderwijs

Portfolio's in het RU-onderwijs

BB-course, cursusdossier en persoonlijk portfolio Online onderwijs BB course A1 BB course A2 BB course B3 BB course B1 BB course B2 BB-organization van instituut B Online cursusdossiers BB-organization van instituut A stuk 1 stuk 2 stuk 3 Cursusdossier A2 Cursusdossier B1 Cursusdossier B2 Cursusdossier B3 Cursusdossier A1 BB-organization van docent Rood Overzicht van het onderwijs dat Rood verzorgt Online docentenportfolio's Kritische analyse / SWOT / reflectiedocument Eventueel persoonlijk bewijsmateriaal Bewijsmateriaal uit dossiers BB-organization van docent Paars Overzicht van Paars Kritische analyse / SWOT Pers. bewijsmateriaal Bewijsmateriaal uit dossiers Opbouw van voorzieningen voor het proefproject digitaal docentenportfolio, november 2008 De crux van deze voorziening is dat cursusdossiers en docentenportfolio's gescheiden worden opgebouwd, beide in Blackboard, in verschillende organizations met verschillende toegangsrechten. [Groen, midden]: Een groep docenten legt cursusdossiers aan van de cursussen die ze verzorgen. Deze cursusdossiers komen in een Blackboard Organization (= community). Waarschijnlijk wordt dat één organization per afdeling of instituut of vakgroep. Alle docenten die aan die cursussen werken hebben daar schrijftoegang. Als er meer docenten één cursus verzorgen (hier: A1 wordt verzorgd door Rood en door Paars), verdelen ze onderling de taken. [Blauw, links]: Onderdeel van elk cursusdossier is een verwijzing naar de Blackboardcourse van die cursus. Deze verwijzing kan de vorm hebben van een hyperlink. Alleen mensen met de juiste rechten kunnen die link volgen. [Roze, rechts]: Elke docent maakt een persoonlijk portfolio. Dat bestaat uit minstens twee kleine persoonlijke stukken (die ook afdrukbaar moeten zijn), plus verwijzingen naar alle dossiers van cursussen die die docent verzorgt. In een net portfolio wordt de analyse voorzien van bewijsmateriaal; dat zijn voor het merendeel verwijzingen naar stukken uit die cursusdossiers. In het persoonlijk portfolio heeft alleen de docent zelf toegang, plus diens leidinggevende zodra de docent dat wil, plus desgewenst anderen. Dichte pijlen: algemene verwijzingen; gestreepte pijlen: gerichte verwijzingen. In een online portfolio zouden alle verwijzingen hyperlinks moeten zijn. NB: deze dia is voorzien van animatie waardoor deze geleidelijk wordt opgebouwd. De opbouw volgt min of meer bovenstaande toelichting. Portfolio's in het RU-onderwijs Pilot digitaal docentenportfolio RU, november 2008