Stakeholder analyse ziekenhuisarts Tussenstand in discussie Dr Stakeholder analyse ziekenhuisarts Tussenstand in discussie Dr. Annemieke Visser (TGO) Dr. Marjolein van Offenbeek (FEB) Dr. Roel Bakker (TGO) TGO Toegepast Gezondheids Onderzoek

Inhoud Onderzoek ZHA-pilot Resultaten stakeholder analyse Discussie Beoogde professionele identiteit Positionering t.o.v. andere beroepsgroepen Rol per type ziekenhuis Discussie

1. Onderzoek ZHA-pilot Proces- en effectevaluatie Traject I 2012-2014 Stakeholder en krachtenveld analyse Evaluatie proces v.w.b. traject I Traject II 2015-2018 Casevignetten (o.b.v. ervaringen van en met de eerste lichting) Wenselijk scenario ontwerpen en testen in proeftuin: resourcegebruik en performance indicatoren

1. Onderzoek traject I doel Het verstrekken van inzicht in determinanten die volgens de belangrijkste stakeholders de opleiding tot en implementatie van de functie van ziekenhuisarts (ZHA) kunnen beïnvloeden

1. Onderzoek traject I methode Verkennend literatuuronderzoek Stakeholder identificatie Stakeholder analyse Krachtenveld analyse 2 rondes: 11/2013 12/2014

1. Onderzoek traject I methode Verkennend literatuuronderzoek Stakeholder identificatie Stakeholder analyse Krachtenveld analyse 2 rondes: 11/2013 12/2014

2. Stakeholder analyse interviews ronde 1 Ziekenhuisartsen i.o. (AIOS) 6 RvB en medisch management 3 Medisch specialisten, incl. opleiders 5 Externe stakeholders repr. PA, VS, CGS, CO 5 Totaal 19

2. Stakeholder analyse Probleem zeer breed herkend

Bedreigt continuïteit en daarmee kwaliteit en werkt kostenverhogend ‘Door de ontwikkelingen binnen de zorg is er sprake van top-gespecialiseerde geneeskunde. Voor de patiënt betekent dit dat er voor elke afzonderlijke aandoening een andere dokter komt, die door een sleutelgat naar de patiënt kijkt, en dan een lever ziet of een nier, maar niet de hele mens’ - Medisch management - Bedreigt continuïteit en daarmee kwaliteit en werkt kostenverhogend

2. Stakeholder analyse Probleem zeer breed herkend Verdeeldheid over bijdrage ZHA aan oplossing

Bijdrage ziekenhuisarts Voorstanders   ‘Een ziekenhuisarts kan een spin in het web zijn, zorgen voor patiënt veiligheid en zorgen voor continuïteit’ AIOS – ‘Een ziekenhuisarts zal een gekwalificeerde dokter zijn die in staat is een afdeling, waar toch heel vaak in de continuïteit lacunes zitten, om die in te gaan vullen - Medisch specialisten / opleiders -

Bijdrage ziekenhuisarts Kritische opstelling ‘Ziekenhuisarts is de zoveelste spin in het web’ De Jonge Orde – ‘Het is duidelijk dat een functie als deze nodig is, maar moet dit een arts zijn? NP of PA kan dat net zo goed, doet dat vaak al en is bovendien goedkoper’ - Externe stakeholdergroep - ‘Waarom niet na de vier jaar ‘common trunk’ van interne, een soort basisspecialist algemene interne uit laten stromen. Betere carrière perspectieven, positionering duidelijker’ - Externe stakeholdergroep –

2. Stakeholder analyse Probleem breed herkend (‘all but one’) Verdeeldheid over bijdrage ZHA aan oplossing Beoogde professionele identiteit Positionering in werkveld t.o.v. andere beroepen Rol afhankelijk van type ziekenhuis Financiering functie en opleidingsplaatsen Implementatie aanpak

2.a) Professionele identiteit Generalistische basiszorg en coördinatie van zorg in ziekenhuis Geen consensus over: Integratie van ‘cure’ en ‘care’ Taken in ziekenhuismanagement Hoofdbehandelaarschap Positioneren tussen beschouwend – snijdend  al dan niet differentiëren  rouleren

RvB / medisch management – ‘Het is geen mini-internist. Wij kennen deze persoon een belangrijke rol toe in kwaliteit van zorg en patiënt veiligheid. Dat zal in mijn ogen echt een substantiële taak zijn’ RvB / medisch management – ‘We krijgen geen kwaliteitsfunctionarissen die en passant arts zijn. We krijgen artsen die goede medische zorg moeten gaan leveren en een extra oog hebben voor kwaliteit en veiligheid’ - Medisch specialist / opleider -

‘Het is me nog steeds niet duidelijk welke rol we als ziekenhuisarts gaan krijgen, of we als dokter op de zaal gaan werken, of we taken van de PAs en NPs gaan overnemen en daarnaast of we als een soort gezondheidszorgmanager een meer superviserende rol toebedeeld krijgen’ - AIOS ZHA -  

2.a) Professionele identiteit Zelfstandige groep, eigen wetenschappelijke vereniging. ZHA kan hoofdbehandelaar zijn versus Mini-internist onder supervisie van specialist  Positionering decentraal ‘laten ontstaan’ of vanuit visie gestuurd?  Positionering decentraal ‘laten ontstaan’ en vanuit visie gestuurd?

‘Ik zou me als ziekenhuisarts meer willen profileren ‘Ik zou me als ziekenhuisarts meer willen profileren. Ik probeer dit wel, maar hier wordt heel passief op gereageerd. Het beste wat ze zeggen is dat ze het zelf ook nog niet weten. Zij bedenken en wij volgen. Een van de redenen waarom wij de opleiding hebben gekozen is dat wij mee zouden helpen aan de ontwikkeling van de opleiding en de functie. Tot nu toe is dat niet gebeurd.’ - AIOS ZHA -

2.b) Een nieuwe speler… Samenwerking of concurrentie? AIO ANIO (‘basisartsen in de wacht’) PA Verpleegkundig Specialist SEH-arts (specifiek NAW in perifeer) Algemeen basisspecialist (bv internist) Huisarts

2.b) Een nieuwe speler… Holistisch perspectief Overlap in termen van kennis, patiëntenstromen en bevoegdheden

2.b) Een nieuwe speler… Overlap in kennis, patiëntenstromen en bevoegdheden Voordelen: Flexibiliteit in taakverdeling Multidisciplinair samenwerken ‘Gaten’ vullen Nadelen: Past niet in ‘domein’-denken professionals Competenties aanleren kost geld (Dreigende) werkloosheid artsen

Medisch specialist en opleiders – 2.b) Overlap A(N)IOS Genoemd voordeel ‘In kleine ziekenhuizen neemt het aantal assistenten af, je krijgt daar dat specialisten diensten moeten gaan doen’ Medisch specialist en opleiders – Genoemd nadeel ‘Door het introduceren van taakherschikking in het algemeen en de ziekenhuisarts in het bijzonder, komt de positie van de A(N)IOS onder druk te staan’ - Jonge orde -

2.b) Overlap PA en VS Bekwaam is bevoegd ‘PAs houden zich soms bezig met de medische behandeling van patiënten… ik denk dat dat een slechte zaak is. Ik vind dat een medische behandeling geleverd hoort te worden door een dokter’ Medisch specialisten en opleiders – versus ‘VS of PA kan dat net zo goed, doet dat vaak al en is bovendien goedkoper’ - Externe stakeholders -

2.b) Overlap medisch specialist voorstanders Voordelen m.b.t. kennis en patiëntenstromen ‘Het vak van andere specialisten wordt interessanter, omdat de algemene dingen niet meer hoeven te worden gedaan. Ze hoeven geen schoenen meer te poetsen, maar ze mogen ze gaan verkopen’ - Medisch Specialist/Opleider -

2.b) Overlap medisch specialist Kritische opstelling Onenigheid over bevoegdheden ‘Ik ben van mening dat specialisten te allen tijde de eindverantwoordelijke moeten zijn’ - Medisch specialist / opleiders versus ‘Er is geen manier om dit initiatief sneller de nek om te draaien dan de ziekenhuisarts de ‘krullenjongen’ of het ‘krullenmeisje’ van de specialist te maken’ - Medisch specialist / opleider -

2c) Rol per type ziekenhuis: Inzetbaarheid Genoemde voordelen inzet academisch ziekenhuis Artsen worden betaald door het ziekenhuis  kans op weerstand t.g.v. van verlies van inkomen minder groot Complexe patiënten die worden behandeld door (super) gespecialiseerde dokters  juist daar is coördinatie van zorg belangrijk Genoemde nadelen Arts-assistenten willen ook complexer patiënten zien, juist die ervaring…en nu staat de ZHA voor ze…en ook die zal consult moeten vragen. Geen capaciteitsprobleem.

2c) Rol per type ziekenhuis: Inzetbaarheid Genoemde voordelen inzet ZHA perifeer: Minder disciplines  meerwaarde ZHA groter (overlap in kennis functioneler) Minder complexe patiënten  relatief meer patiëntstromen zelfstandig behandelen Minder complexe organisatie implementatie makkelijker Plus: al genoemde punt gebrek (goede) assistenten

3. Discussie over meerwaarde Waar en in welke rol? Alleen ‘zaalarts’-rol? Omvang behoefte op zaal? concurrentie ontwikkeling in opnames: aantal en duur Continuïteitsproblematiek breder? over specialismen en transmuraal/keten Loopbaanperspectieven? match rol en eisen persoon in profiel haalbaarheid taakroulatie en/of –uitbouw latere instroom specialisatie faciliteren

Contactgegevens Dr. Annemieke Visser Afdeling Toegepast Gezondheidsonderzoek Universitair Medisch Centrum Groningen Telnr. 050 3638919 E-mail: Annemieke.visser@umcg.nl Dr. Marjolein van Offenbeek Healthwise Research Center RuG Faculteit der Economische en Bedrijfswetenschappen Telnr. 050 363 7198 email: m.a.g.van.offenbeek@rug.nl