Renovatiepact Werkgroep financiering Startvergadering 11 februari 2015, Brussel

Het Vlaamse regeerakkoord 2014-2019 “Vlaanderen maakt van energie-efficiëntie een topprioriteit door o.a. gebouwen en bedrijven energie-efficiënter te maken. We concretiseren de langetermijnvisie voor de grondige renovatie van het bestaande gebouwenpatrimonium. We evalueren het Energierenovatieprogramma 2020 uit 2007, verhogen de ambitie waar mogelijk en stellen het bij tot 2030, na overleg met de stakeholders.” Geert: 15 minuten tem slide 14

De Vlaamse beleidsnota Energie 2014-2019 “De overheid kan de transformatie naar een energiezuiniger gebouwenpatrimonium faciliteren en ondersteunen, maar ook andere belanghebbenden, zoals de bouwsector, zullen hier mee hun schouders moeten onder zetten. We gaan dan ook voor het afsluiten van een Renovatiepact. Dit Renovatiepact moet duidelijke doelstellingen, engagementen en een uitgewerkte marketingstrategie bevatten.”

Waarom een Renovatiepact? Grondige verbetering van de energieprestatie van het bestaand gebouwenpatrimonium is noodzakelijk voor het behalen van de energie-efficiëntie- en klimaatdoelstellingen. Energiearmoede structureel aanpakken.

Waarom een Renovatiepact ? Activiteit bouw stimuleren - relancemaatregel Bouwsector was vroeger de motor van de economie, maar dat komt nu in gevaar… noodzakelijk om bouwactiviteiten terug ‘aan te zwengelen’.

Voornaamste knelpunten energetische renovaties Gebrek aan kennis over energiebesparende maatregelen Onzekerheid over eindresultaat Weinig ervaring met energierenovaties, beperkt aantal ervaren adviseurs Ontbreken van financiële middelen Split incentive / huurder-verhuurder problematiek Mede-eigendom

Voornaamste knelpunten energetische renovaties (2) Geen interesse in problematiek energiebesparing, klimaatverandering of duurzaamheid Gebrek aan transparantie en continuïteit in beleidsmaatregelen, gebrek aan LT- doelstelling Grote impact op dagelijkse leven van / zorgen voor de verbouwer

Belangrijkste onderdelen van het Renovatiepact Engagement sleutelactoren Een duidelijke, goed communiceerbare, LT- doelstelling Een stimulerend maatregelenpakket dat knelpunten wegwerkt Een marketingplan dat breed wordt uitgedragen Sleutelactoren: Vlaamse regering, bouwsector, energiesector, middenveld, eigenaars - en huurdersverenigingen, lokale besturen , financiële instellingen… Het is een pact, geen actieplan uit te voeren door het VEA

Uitdagingen Spaargeld deels heroriënteren naar renovatiemarkt Positieve boodschap, uitgedragen door brede groep geëngageerde actoren Samenwerking Eigen (sector)belang overstijgen en koppelen aan gemeenschappelijk doel Hefboomacties die effectief het verschil maken Knelpunten wegwerken 250 miljard € spaargeld ter beschikking, als daar 1 tot 2% van kan worden gemobiliseerd…

Planning Startmoment: 16 dec 2014 Ondertekening engagementsverklaring door Renovatiepactcoalitie Werkgroepen: januari-juni 2015 BEN-definitie bestaande bouw & LT- doelstelling Goede actievoorbeelden Geïntegreerd beleidskader Financiering Verplichtingen Communicatie Implementatiefase

Procesgebonden risico’s Groot aantal deelnemers - interesse is positief, maar Grote groepen zijn moeilijk werkbaar om actieve inbreng van elkeen te hebben Enkel inbreng vanuit belang eigen organisatie Te brede uitwerking Te weinig focus op hefboomacties

Doelstelling werkgroep financiering Een inventaris maken van financiële ondersteunings-maatregelen die in de Vlaamse context realiseerbaar zijn en als hefboomacties wezenlijke impact zullen hebben op het substantieel verhogen van de renovatiegraad. Per voorstel een eerste aanzet geven voor een mogelijk concreet implementatietraject in een Vlaamse context. (Nog) niet: het vinden van de middelen om de gekozen maatregelen te bekostigen  implementatiefase na juni

Scope werkgroep financiering Verschillende soorten financiële ondersteuningsmaatregelen Premies, financiële ondersteuning Fiscale instrumenten Prefinanciering (rollende fondsen, leningen,…) Ontzorging, begeleiding (ESCO’s bijv.) Andere? Suggesties? Premies: belangrijke signaalfunctie om de beschikbare middelen te oriënteren richting energiebesparende investeringen Anderzijds niet altijd zaligmakend en vaak ook perverse effecten. Subsidies worden vaak doorgerekend in hogere facturen voor de werken. Subsidies gaan ook voor een groot deel naar gezinnen die de subsidies niet nodig hebben. Fiscale instrumenten als stimulans voor energiebesparende investeringen. Prefinanciering: renoveren tot op BEN-niveau vereist een hoge startinvestering (op korte termijn), wat pas op langere termijn resulteert in een verlaagde energiekost en onderhoudskost. Ook de waardevermeerdering van een woning wordt niet onmiddellijk ten gelde gemaakt. Ontzorging en begeleiding bij de voorbereiding en de uitvoering van de energiebesparende investeringen. ESCO’s kunnen zowel hiervoor als voor prefinanciering een mogelijke oplossing zijn.

Aanpak werkgroep financiering Vooraf: Startdocument VEA: eerste inventaris van ondersteuningsinstrumenten met mogelijke impact op renovatiegraad Voorbereiding deelnemers – 2 realiseerbare financiële instrumenten met potentieel voor hefboomacties Startvergadering op 11 februari Vervolg op 27 maart, 20 april, 29 mei en 10 juni (13u30 – 16u00) Feedback naar stuurgroep op 30 maart en 18 mei

Aanpak werkgroep financiering Startvergadering: aanpak in de breedte Deelnemers lichten hun keuze van financiële instrumenten toe in een kennismakingsronde (elk max 3 min) De gekozen instrumenten worden opgelijst per categorie (prefinanciering, premies, ontzorging/ESCO’s, fiscaliteit, restcategorie) Voorstel volgende vergaderingen: aanpak in de diepte 27/3 Thema premies 20/4 Thema fiscaliteit 29/5 Thema prefinanciering 10/6 Thema ontzorgen/ESCO’s Voorstellen aanwezigen: 1u15min Geert en Tine noteren de voorstellen thematisch op de borden Samenvatting van de 5 borden door co-voorzitter : 5 min

Aanpak werkgroep - financiering Per thema nu al bepalen of er (als inleiding voor de vergadering) een specifieke toelichting moet worden gegeven: Waarover specifiek? Door wie? Per thema de verschillende voorstellen beoordelen op een aantal criteria Per thema eindresultaat: matrix 15 min de tijd voor het bepalen van de externe sprekers

Aanpak werkgroep financiering – criteria matrix Beschrijvende criteria Doelgroep: eigenaars, huurders, verhuurders, sociale huisvesting, SVK’s, specifieke subgroep (bijv. beschermde afnemers, ouderen, lage inkomens, allochtonen, ….), alle Initiator: Vlaamse overheid-Energie, Vlaamse overheid andere bevoegdheden, andere overheden, stakeholder Status: bestaand instrument, nog te ontwikkelen op Vlaams niveau Andere? 25 min bespreken criteria matrix

Aanpak werkgroep financiering – criteria matrix Beoordelingscriteria Impact als hefboom voor verhoging van de huidige renovatiegraad binnen de vooropgestelde doelgroep (1 lage impact tot 10 hoge impact) Implementeerbaarheid (1 moeilijk implementeerbaar tot 5 makkelijk implementeerbaar) Afstemming met andere instrumenten (1 weinig afgestemd tot 5 heel afgestemd) Gewichten? In huidig voorstel weegt impact zwaarder door Impact? verhoging tewerkstelling verlaging energieschulden impact op innovatie impact op besparingen/klimaat

Aanpak werkgroep financiering – voorstel matrix   Doelgroep Initiator Status Impact Implementeerbaarheid Afstemming Totaal score Instrument 1 Alle VO-andere bevoegdheid Bestaand 1 2 4 7 Instrument 2 Huurders Stakeholder Te ontwikkelen 6 3 12 Instrument 3 Specifieke subgroep: beschermde afnemers VO-energie 8 Instrument 4 Eigenaars Andere overheid: federaal 10 ….

Aanpak werkgroep financiering – verdere aanpak VEA vult voor elk van de suggesties van de deelnemers het beschrijvende luik aan in de verschillende matrices (per thema) Ingevulde matrices online op 27 februari Vraag aan de werkgroep om nog verder aan te vullen met bijkomende suggesties tegen 13 maart VEA ontwikkelt een sjabloon voor de beschrijving van een beknopt implementatietraject (zie onder) In elke themavergadering worden aan alle suggesties scores toegekend en wordt op basis van het sjabloon een beknopt implementatietraject uitgewerkt voor de 3(?) best scorende voorstellen

2de vergadering WG financiering 27/3 Agenda tweede vergadering: thema premies Inhoudelijke presentatie Bespreking per instrument in de matrix: vastleggen scores in consensus Voor 3 best scorende premievoorstellen: opmaak beknopt implementatietraject Verdere planning + afspraken

VRAGEN energie@vlaanderen.be MEER INFO www.energiesparen.be/renova tiepact