Bestaan goed en kwaad En zo ja: hoe dan? Terugblik Sloterdijk: ethiek voor de verwende mens Bestaan goed en kwaad? Pauze Arendt en de Schok van het kwaad Nussbaum: voorbij dogmatisme en nihilisme

Vragen en opmerkingen over les 1?

Bestaan goed en kwaad? Feit Hij slaat. Hij mag niet slaan! ?

Bestaat er een juiste moraal? Mag V&D lonen korten? Eenzijdige contractbreuk Of beter dan alle banen kwijt… Bestaat er een juiste moraal?

Bestaat er een Ware moraal? In het oude Athene waren pedofilie en slavernij normaal. Volgens Isis-strijders is het beschimpen van Mohammed erger dan moord. Euthanasie was vroeger een grote zonde… Bestaat er een Ware moraal?

Bestaan er meerdere waarheden?

Of is er géén waarheid?

Is waarheid afhankelijk van perspectief? Rob Gonsalves

Can you find the hidden tiger?

Can you find the hidden tiger? Soms kunnen we vanuit ons eigen denkkader, dat van anderen niet goed zien. Mogen wij de normen van anderen veroordelen?

Een moraal moet je kunnen onderbouwen http://youtu.be/zM0xcyL1pqs?t=19m20s Je mag een zwerver niet doodschieten! Maar waarom eigenlijk niet?

Heeft jouw moraal wel een degelijk fundament? Oefening: Heeft jouw moraal wel een degelijk fundament? Relschoppers in Rome. Dat kan toch echt niet! Maar waarom eigenlijk niet?

Pauze

De schok van het kwaad 1943 Arendt wordt geconfronteerd met radicaal kwaad. Kampen zonder strategisch doel. Kwaad omwille van zichzelf.

Het kwaad: Afwezigheid van kritisch denkvermogen Blind volgen van bevelen Hannah Arendt 1906-1975

Mensen zoals ieder van ons Dragen blind een stukje bij Samen plegen ze een ongekende genocide

Radicaal kwaad hing samen met een systeem waarin alle mensen overbodig werden.

Het totalitarisme als antwoord op de overbodigheid De mens leert minder mens te zijn.

Mensen die slechte dingen doen Zijn helaas geen monsters Maar nog steeds mensen

Het extreme kwaad is zonder begrijpelijke motieven

De banaliteit van het kwaad Kwaad is geen domheid Maar onnadenkendheid Het niet-oordelen

‘Zelfs een moordenaar wil geen vrienden zijn met een moordenaar.’ De dialoog van het denken helpt ons juist te oordelen. Net als bij Kants plichtethiek. Een leven zonder denken heeft geen betekenis.

Kun je je verantwoorden tegenover een groot onpartijdig publiek?

Het dogmatisme en het nihilisme voorbij… Het dogmatisme en het nihilisme gaan voorbij aan de menselijke ervaring Martha Nussbaum, Vanaf 1947

Deugdzaam Karakter ontwikkeling Mogelijkheid tot liefde Het goede is het juiste midden Streven naar geluk(t) Nooit af.

Moderne ethiek is te rationeel

Niet: wat is een juist leven? Maar: wat is een goed leven?

Broosheid van het goede Niet tot elkaar reduceerbare unieke delen van geluk Geluk is afhankelijk van de wereld en haar omstandigheden.

Het goede? Soms zijn er tragische dilemma’s zonder juiste moraal Slecht Slecht

Emoties maken deel uit van oordeelsvermogen - achter elke emotie zit een oordeel - ‘Dat mag jij niet doen!’

Verdriet vertelt je waar je om geeft

Emoties als fundering voor ethiek?

Mededogen i.t.t. walging Projectie van eigen schaamte. Tegen angst voor besmetting.

Politiek doel: kwetsbare mensen beschermen Besef gemeenschappelijke risico’s en kwetsbaarheid Politiek doel: kwetsbare mensen beschermen

Vooruitgang is niet meetbaar in BNP BNP leidt niet automatisch tot verbetering levenskwaliteit India

Mogelijkheden-benadering capability approach Armoede = verstoken zijn van mogelijkheden

Wat kan elke persoon Doen Zijn ??? Worden?

Narratieve ethiek: Martha Nussbaum (1947) 1986 2001 2011 Nussbaum in schoonheid en de troost: http://youtu.be/PCyFyjEcFB4?t=1m50s

Oproep tot Heilige verontwaardiging Maak de komende weken een lijst van normen die je boos maken. En van ontwikkelingen waar we een nieuwe moraal voor nodig hebben. Bijv: computers die werk overnemen; verminderd sociaal contact door automatisering; mensen die laks omspringen met privacyvoorwaarden van bedrijven; mensen laten werken voor een uitkering zonder ze extra te geven; verzekeringen voor specifieke doelgroepen; mensen die praten in de stilte coupé; kinderen die speelgoed krijgen dat is gemaakt door kinderen; rechtshulp die niet voor iedereen betaalbaar is