Adaptatie aan overstromingsrisico Bestuurlijke aspecten van risicozonering in de RO Nico Pieterse, Joost Tennekes, Leo Pols en Kersten Nabielek

2 Inleiding  Risicozonering: vertaling klimaatadaptatie in RO (voor wat betreft overstroming) Opbouw:  Risicozones: hoe kun je die opstellen?  Bestuurlijke arrangementen om risicozones te integreren in bestaande RO  Conclusies

3 Risicozones: uitgangspunten  gaat om restrisico  gaat uit van scenario's  focus op slachtoffers

4 Schema Bijdrage RO aan Waterveiligheid Slachtofferspoor Schadespoor Blootstellings Kaart (OBZ) Kwetsbaarheid kaart Mogelijke maatregelen

5 Schema Bijdrage RO aan Waterveiligheid Slachtofferspoor Schadespoor Blootstellings Kaart (OBZ) Kwetsbaarheid kaart Mogelijke maatregelen

6 Overstromingsblootstellingskaart

7 Schema Bijdrage RO aan Waterveiligheid Slachtofferspoor Blootstellings kaart Kwetsbaarheid kaart Mogelijke maatregelen

8 Schema Bijdrage RO aan Waterveiligheid Slachtofferspoor Blootstellings kaart Kwetsbaarheid kaart Mogelijke maatregelen Gebieds- perspectieven

9 Zeven gebiedsperspectieven 1.Buitendijks: inrichten op contact met water 2.Ondiep (stedelijk & niet-stedelijk 3.Middeldiep en stedelijk 4.Diep en stedelijk, snel 5.Diep en stedelijk, langzaam 6.Middeldiep niet-stedelijk 7.Diep niet-stedelijk

10 Gebiedsperspectieven

11 Integrale ontwikkeling

12 Schema Bijdrage RO aan Waterveiligheid Slachtofferspoor Schadespoor Blootstellings kaart Kwetsbaarheid kaart Mogelijke maatregelen Gebiedsperspectieven Opties voor bestuurlijke arrangementen Handelingsperspectief VROM

13 Bestuurlijke arrangementen  maak onderscheid: neemt Rijk zelf initiatief of ligt het bij anderen?  arrangement 3 aandachtspunten:  politieke en beleidsagenda (willen)  toegang tot kennis; financiering; bevoegdheden (kunnen)  borging door Rijk van publieke belangen (moeten)

14 Willen RijkLagere overheden Hoofdwatersysteem (incl. dijken) Grootschalige evacuatie Vitale infrastructuur Kwetsbare groepen Ruimtelijke hoofdstructuur Lange termijn meenemen in plannen tbv. goede planning: restrisico op overstroming Rol risicozonering: OBZ in structuurvisie

15 Kunnen RijkLagere overheden Kennis Financiën Bevoegdheid Kennis Financieren Bevoegdheid Planologische zekerheid Rol risicozonering OBZ als infokaart OBZ koppelen aan grondexploitatiewet

16 Moeten RijkLagere overheden Internationale plannen Eigen beschermingsnormen ? (voorbeeld: crisisplan) Issue: Mogen niet afwentelen Rol risicozonering OBZ koppelen aan: Procedurele eisen Inhoudelijke eisen

17 Verschillende mate interventie Rijk kleinere mate van interventie  informatie geven  gezamenlijke beleidsambitie formuleren  financieren  procedure verplichten  maatregelen verplichten hogere mate van interventie

18 Adaptive governance  Klimaatverandering onzeker: instrument zelf moet adaptief zijn  variëteit (multiple actoren, niveaus, sectoren)  leervermogen (bijv. experimenten)  omgang met crises uit: M. van den Brink 2008 'Are institutions prepared for climate change?'

19 Conclusies: onderzoeksvragen  willen: Hoe kan men die actoren die in de RO de cruciale beslissingen nemen, een belang geven bij adaptatie?  kunnen: Hoe wordt klimaatadaptatie betaalbaar voor gemeenten en projectontwikkelaars?  moeten: Tot hoever moet de risicobenadering werkelijk worden toegepast?  welke bestuurlijke arrangementen zijn het meest adaptief?  hoe kunnen de beleidslijnen beleid voor klimaat- adaptatie en integrale gebiedsontwikkeling elkaar versterken?