Rapport over de financiering van de voedselveiligheid in België. Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Rapport over de financiering van de voedselveiligheid in België. Pierre Verkaeren Inspecteur generaal Financiën.

Uiteenzetting voor het raadgevend comité van 28 februari 2007.

Inhoudstafel. De opdracht van de studie De werkwijze Organisatie en verantwoordelijkheden De financiering van de voedselveiligheid Conclusies De tweede fase. Eerste rapport financiering voedselveiligheid

De opdracht van de studie. Eerste rapport financiering voedselveiligheid

Oorsprong en opdrachtgevers. Uitwerking van het budget voor 2005 en budgettaire controle: weigering om een bijkomend krediet van 3 miljoen € toe te kennen. Definitieve uitspraak doen na een studie van de kosten en van hun dekking. Studie toevertrouwd aan de Inspectie van Financiën door de Ministers van Begroting en van Sociale Zaken. Eerste rapport financiering voedselveiligheid

De opdracht. "... uitgaand van het goedgekeurd Businessplan, zal worden overgegaan tot de studie van alle uitgaven gedaan door het Agentschap en van de dekking hiervan door de inkomsten en dit ten aanzien van haar opdrachten en van de praktijken die in andere landen in acht worden genomen (“best practices”) en vanuit de optimalisering van de kosten afgeleid uit de analytische boekhouding en uit het efficiënt en doeltreffend aanwenden van de inkomsten." Eerste rapport financiering voedselveiligheid

De werkwijze. Eerste rapport financiering voedselveiligheid

De vragen vanuit de Regering. "Budgettaire" studie van de werkzaamheden; geen oordeel over de grond, de efficiency noch over de doeltreffendheid. Classificatie van de werkzaamheden door middel van een rooster zodat een vergelijking met andere landen mogelijk is. Werken met de budgettaire gegevens; daarna met de kosten uit de analytische boekhouding. Optimaliseren van de kosten : deze fase werd tot op heden niet opgestart. Eerste rapport financiering voedselveiligheid

De werkverdeling. Organisatie en verantwoordelijkheden (fase 1). Wie doet wat ? Overzicht van de structuren en de taken. Financiering van de tussenkomsten : op macrobudgettair vlak (fase 2). Welke middelen zijn aangewend ? openbaar, privé, EU. Financiering van de tussenkomsten in vier bijzondere kolommen : op microbudgettair vlak (fase 3). Hoe gebeurt dit in een filière ? Wie betaalt wat ? Optimaliseren van de kosten (fase 4). Hoe verbeteren ? meer bepaald via Benchmarking. Eerste rapport financiering voedselveiligheid

Niveau van uitvoering van de opdracht. van de onderzoeksfasen Onderzoek van de uitgaven inzake voedselveiligheid. Vergelijking met andere landen. Microstudie van vier controlekolommen. Optimaliseren van de kosten fase 1 fase 2 fase 3 fase 4 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Eerste rapport financiering voedselveiligheid

Geselecteerde landen. België Denemarken Frankrijk Nederland Verenigd Koninkrijk. Eerste rapport financiering voedselveiligheid

Organisatie en verantwoordelijkheden. Eerste rapport financiering voedselveiligheid

De verantwoordelijkheden inzake voedselveiligheid. Waargenomen karakteristieken: Europese omkadering overheerst Gemeenschappelijke initiatieven van de overheid en de sectoren om de voedselveiligheid te verzekeren Consensus over de keten van verantwoordelijkheden (producent, handelaar, overheid die garant staat en toezicht) Teneinde de doelstellingen te bereiken evolueren de systemen snel. Eerste rapport financiering voedselveiligheid

Analyse van de Europese omkadering. Systematisatie vanuit verschillende teksten : Richtlijnen en Verordeningen. Bijwerken van een tabel om de verschillende nationale situaties te analyseren. Eerste rapport financiering voedselveiligheid

Analyse van de nationale praktijken. Voor elk land wordt een tabel met de organisatie, de acties en de verantwoordelijkheden opgesteld. Deze is verbonden met de budgettaire verrichtingen van inkomsten en uitgaven. Hierdoor is het mogelijk een vereenvoudigd schema op te maken van de kosten van de voedselveiligheid en van de dekking ervan Eerste rapport financiering voedselveiligheid

De basistabel inzake organisatie van de voedselveiligheid. Stappen inzake risicobeheer Omschrijving van de actie Verantwoordelijke actoren Risico-evaluatie. Wetenschappelijke waakzaamheid en studie van de risico's voor de voedselveiligheid. Overheid. Preventie door regulering en normering. Directe of afgeleide voedingswarenwetgeving. Preventie en risicobeheer door het instellen van systemen voor toezicht op de naleving van de normen; Controle- en inspectie-activiteiten, activiteiten voor de toekenning van erkenningen, toelatingen, enz. Preventie en risicobeheer door het instellen van systemen die het naleven van de normen garanderen. Kwaliteitssystemen : gidsen voor goede praktijken, certificaties, enz. Sectoren en overheid. Opvolgingssystemen. Traceerbaarheidssystemen Het nemen van dringende maatregelen. Terugroepings- en informatie-acties. Blokkering en vernietiging. Plannen voor dringende acties. Maatregelen en crisiscentrum. Privé-operatoren Sectoren Informatie en communicatie. Algemene verplichting en specifieke meldingsmechanismen. Eerste rapport financiering voedselveiligheid

De organisatie van de voedselveiligheid in België. Stappen inzake risicobeheer Omschrijving van de actie Verantwoordelijke actoren Risico-evaluatie Wetenschappelijke waakzaamheid en studie van de risico's voor de voedselveiligheid FAVV en wetenschappelijk comité Nauwe banden met het EFSA Preventie door regulering en normering. Directe of afgeleide voedingswarenwetgeving FOD Volksgezondheid Preventie en risicobeheer door het instellen van systemen voor toezicht op de naleving van de normen. Accreditatie- en certificatiewerkzaamheden; controle- en inspectiewerkzaamheden FAVV, zie hierboven III B. FOD Economie en Belac FOD Volksgezondheid: geneesmiddelenagentschap Preventie en risicobeheer door het instellen van systemen die het naleven van de normen garanderen. Kwaliteitssystemen Sectoren en overheid Zie hierboven III B. FAVV: Consum Opvolgingssystemen. Traceerbaarheidssystemen FAVV: Sanitel; Sanhymilk; Beltrace; Belfyt; IG/IMP Sectoren Het nemen van dringende maatregelen Terugroepings- en informatie-acties. Blokkering en vernietiging Plannen voor dringende acties Maatregelen en crisiscentrum Privé-operatoren Overheid : financiële reserve voorzien in FAVV. Informatie en communicatie Algemene verplichting en specifieke meldingsmechanismen Overheid Eerste rapport financiering voedselveiligheid

De organisatie van de voedselveiligheid in Nederland. Stappen inzake risicobeheer Omschrijving van de actie Verantwoordelijke actoren Risico-evaluatie Wetenschappelijke waakzaamheid en studie van de risico's voor de voedselveiligheid Voedsel en Waren Autoriteit Preventie door regulering en normering. Directe of afgeleide voedingswarenwetgeving Ministerie van Volksgezondheid Ministerie van Landbouw en AID Preventie en risicobeheer door het instellen van systemen voor toezicht op de naleving van de normen. Accreditatie- en certificatiewerkzaamheden Controle- en inspectiewerkzaamheden Preventie en risicobeheer door het instellen van systemen die het naleven van de normen garanderen. Kwaliteitssystemen Opvolgingssystemen. Traceerbaarheidssystemen Het nemen van dringende maatregelen Terugroepings- en informatie-acties. Blokkering en vernietiging Plannen voor dringende acties Crisismaatregelen en crisiscentrum Ministerie van Landbouw Informatie en communicatie Algemene verplichting en specifieke meldingsmechanismen Eerste rapport financiering voedselveiligheid

De organisatie van de voedselveiligheid in het Verenigd Koninkrijk. Stappen inzake risicobeheer Omschrijving van de actie Verantwoordelijke actoren Risico-evaluatie Wetenschappelijke waakzaamheid en studie van de risico's voor de voedselveiligheid Food Standards Agency. Preventie door regulering en normering. Directe of afgeleide voedingswarenwetgeving Ministerie van Volksgezondheid Ministerie van Landbouw Preventie en risicobeheer door het instellen van systemen voor toezicht op de naleving van de normen. Accreditatie- en certificatiewerkzaamheden Controle- en inspectiewerkzaamheden Food Standards Agency en locale overheden. Preventie en risicobeheer door het instellen van systemen die het naleven van de normen garanderen. Kwaliteitssystemen Opvolgingssystemen. Traceerbaarheidssystemen Het nemen van dringende maatregelen. Terugroepings- en informatie-acties Blokkering en vernietiging Plannen voor dringende acties Crisismaatregelen en crisiscentrum Informatie en communicatie. Algemene verplichting en specifieke meldingsmechanismen Eerste rapport financiering voedselveiligheid

De organisatie van de voedselveiligheid: tussentijds besluit. Convergerende tendens : iedereen benadert het Europees model Er blijven nog belangrijke verschillen: rol van de gecentraliseerde en gedecentraliseerde besturen in Frankrijk; rol van de locale overheid in het Verenigd Koninkrijk en in Denemarken; verschillen met betrekking tot de taken die aan de agentschappen zijn toevertrouwd; plaats van de ministeriële diensten die met consumptiezaken belast zijn. Eerste rapport financiering voedselveiligheid

Financiering van de voedselveiligheid. Eerste rapport financiering voedselveiligheid

Werkwijze. Toepassing van de tabel "organisatie" op het financieringssysteem: Alle actoren worden onderzocht volgens hun acties en de inkomsten en uitgaven die hierop betrekking hebben. Klassering van de werkzaamheden, toenadering per consolidatiefase, klassering van de financiële stroom in de categorieën van een gemeenschappelijk rooster. Beoordeling van het wetenschappelijk onderzoek. Eerste rapport financiering voedselveiligheid

Financiering : opbouw van de tabel (1). INVENTARIS VAN DE WERKZAAMHEDEN. Wetenschappelijke waakzaamheid en studie van de risico's voor de voedselveiligheid Directe of afgeleide voedingswarenwetgeving Accreditatie- en certificatiewerkzaamheden Controle- en inspectiewerkzaamheden Kwaliteitssystemen Traceerbaarheidssystemen Terugroepings- en informatie-acties Blokkering en vernietiging Plannen voor dringende acties Crisismaatregelen en crisiscentrum Algemene verplichting en specifieke meldingsmechanismen UITGAVENCATEGORIEEN. Communicatie, informatie en vorming van de bevolking Voedselveiligheid : planten Voedselveiligheid Dierengezondheid Andere producten (speelgoed, cosmetica, enz.) Dringende zaken en crisissen Onderzoek en labo's Reglementeringen en activiteiten van de overheid niet in een categorie ingedeeld Eerste rapport financiering voedselveiligheid

Financiering : opbouw van de tabel (2). Agentschap FAVV, Afssa, VWA, FSA, DVFA Staatsbudget Ministeries Departementen Gemeenten Sectoren Bedrijven Europese Unie Inkomsten Eigen Fiscaal, enz. Uitgaven Personeel Werking Investeringen. Geïnde ontvangsten Programma's Subsidies Onderzoek Bijdragen en andere heffingen Ten laste genomen kosten Toegekende subsidies Eerste rapport financiering voedselveiligheid

Tabel inzake financiering van de voedselveiligheid in Frankrijk. 2006 per 000€ Afssa Ministeries Financiering sectoren Tussenkomst EU Communicatie, informatie en vorming van de bevolking 98,26 1.203,52 Voedselveiligheid : planten 53.302,93 2.520,00 Voedselveiligheid : andere 33.515,33 273.121,17 5.269,00 Dierengezondheid 21.104,69 280.460,00 36.065,00 Andere producten pm Dringende zaken en crisissen 117,15 776,21 Onderzoek en labo's 2.010,00 3.327,31 Reglementeringen en overheidsactiviteiten 1.838,31 niet toegewezen 3.659,81 42,00 999,00 Totaal 62.344,00 612.191,14 43.896,00 Eerste rapport financiering voedselveiligheid

Geconsolideerde tabel inzake financiering van de voedselveiligheid in Frankrijk. Financieringsbronnen/uitgavencategorieën Budget Privé en EU Communicatie, informatie en vorming van de bevolking 1.301,77 - Voedselveiligheid : planten 50.782,93 2.520,00 Voedselveiligheid 301.367,50 5.269,00 Dierengezondheid 265.499,69 36.065,00 Andere producten pm Dringende zaken en crisissen 893,36 Onderzoek en labo's 5.337,31 Reglementeringen en overheidsactiviteiten 1.838,31 niet toegewezen 2.619,28 1.041,00 Totaal 629.640,15 44.895,00 Eerste rapport financiering voedselveiligheid

Conclusies met betrekking tot de financiering. Eerste rapport financiering voedselveiligheid

Enkele conclusies. Voorafgaande bemerking : de diensten van de betrokken landen moeten de gegevens nog definitief beoordelen en verifiëren. In het bijzonder voor Frankrijk lijken de lasten die door de privé-sector worden gedragen zeer gering te zijn; de bijdragen betaald aan de departementen en de intercommunale organismen ontbreken (?). Voor wat het VK betreft, beschikken we niet over nauwkeurige gegevens op gemeentelijk vlak. Eerste rapport financiering voedselveiligheid

De uitgaven voor voedselveiligheid ten opzichte van de bevolking in € per inwoner. Totale uitgaven Uitgaven/inw. Bud/inw. Andere/inw. BE 10.445,90 169.869,18 16,26 7,54 8,72 DK 5.411,40 243.854,82 45,06 24,19 20,87 FR 60.561,20 674.535,15 11,14 10,40 0,74 NL 16.305,50 217.265,48 13,32 7,84 5,49 UK 60.034,50 655.933,60 10,93 9,99 0,94 Gemiddeld 152.758,50 1.971.670,85 12,84 10,26 2,58 Eerste rapport financiering voedselveiligheid

Beoordeling van de nationale gemiddelden. Er moet nog een belangrijk beoordelingselement worden aangebracht. Het gaat om de correlatie tussen de productie voor "interne" noden van het land en het exportgedeelte van de voedingsproducten De ratio die op een summiere manier is berekend, wijst er bvb. op dat Denemarken meer dan de helft van zijn voedselproductie uitvoert; cijfer gestaafd door de statistieken van Buitenlandse Handel de verhoudingen "uitgave voedselveiligheid ten opzichte van het aantal inwoners" moeten dus opnieuw worden geraamd. Er werd rekening gehouden met de "self sufficiency" verhoudingen van graan en vlees. Eerste rapport financiering voedselveiligheid

Gecorri-geerde cijfers Gecorrigeerde kosten per inwoner : gecorrigeerd cijfermateriaal vanuit de self sufficiency-coëfficiënten Gecorri-geerde cijfers BE 15,27 DK 20,81 FR 7,55 NL 12,75 UK 12,56 MOY 13,79 Kosten per inwoner gecorrigeerd door de self sufficiency-coëfficiënt. 25 DK 20 15 BE NL UK 10 FR 5 Eerste rapport financiering voedselveiligheid

Financieringsbronnen. Begroting Privé en EU BE 46,35% 53,65% DK 53,68% 46,32% FR 93,34% 6,66% NL 58,81% 41,19% UK 91,44% 8,56% Gemid. 79,88% 20,12% Verdeling van de financiering. 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Denemarken België Nederland Frankrijk Veren.Konink Gemiddeld Privé en EU Budget Eerste rapport financiering voedselveiligheid

Agentschappen en besturen: aandeel in de openbare financiering. Ministeries DK 57,76% 42,33% BE 94,84% 5,16% FR 9,24% 90,76% NL 60,76% 39,24% UK 38,50% 61,50% Aandeel van Agentschappen en Ministeries. 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% DK BE FR NL UK Ministeries Agentschappen ² Eerste rapport financiering voedselveiligheid

Aandeel met betrekking tot de categorieën van de uitgaven. DK BE FR NL UK Communicatie 1,5% 1,0% 0,2% 1,9% 7,0% Voedselveiligheid behalve vlees en dieren 49,9% 17,4% 53,4% 45,7% 8,4% Dierengezondheid en voedselveiligheid van vlees 37,7% 49,6% 44,7% 34,6% 53,5% Andere producten 0,0% Dringende zaken en crisissen 1,1% 3,6% 0,1% 4,8% 10,2% Onderzoek en labo's 16,9% 0,8% 3,0% 17,3% Reglementeringen en activiteiten van de overheid 9,3% 3,5% 0,3% 9,2% 1,6% niet toegewezen 0,5% 8,1% 0,7% 1,7% Voor het FAVV niet toegewezen = niet onmiddellijk aan een categorie toewijsbare personeelsonkosten Voor onderzoek en labo’s, in de landen waar deze uitgaven uitgesplitst zijn werden deze werden herverdeeld Eerste rapport financiering voedselveiligheid

Fase 2 : Kostenanalyse per bedrijfskolom Fase opgestart in oktober 2006.

Fase 2. De doelstellingen. De Belgische situatie vergelijken met deze in de andere landen teneinde : De relevantie van de verdeling tussen de financieringsbronnen na te gaan De eventuele verschillen tussen de bedrijfskolommen te beoordelen. Eerste rapport financiering voedselveiligheid

Fase 2. De werkwijze. Selectie van vier kolommen : Melk Meel van bakkwaliteit Tomaten, appelen en salade Braadkippen Opbouw van een tabel met specificatie van de fasen van de voedselveiligheid. Antwoorden verwacht vanwege de beroepsorganisaties en verifiëren van de antwoorden. Eerste rapport financiering voedselveiligheid

Fase 2 werkwijze : voorbeeld van tabel. De tabel heeft betrekking op alle fasen van de bedrijfskolom Tot op heden stellen er zich nog problemen bij de distributie. Eerste rapport financiering voedselveiligheid

Eerste rapport financiering voedselveiligheid

Fase 2. Stand van zaken. Kolom Ingevulde tabel Gecontro-leerd FAVV Gevali-deerd : sector Definitieve versie Melk OK Kip Fruit In uitvoe-ring Meel Eerste rapport financiering voedselveiligheid