De Kunst in het Oud Egypte

Lange Geschiedenis Oude Rijk (3100 – 2181 v.Chr., 1ste – 4de dynastieën) Eerste tussenperiode (2181-2133 v.Chr., 7de –10de dynastieën) Midden Rijk (2133-1786 v.Chr., 11de –12de dynastieën) Tweede tussenperiode (1786-1567, 13de –17de dynastieën) Nieuwe Rijk (1567-1088, 18de – 20ste dynastieën) Late Periode (1088-30 v.Chr., 21ste –31ste en de Ptolemaeën dynastieën)

Architectuur In dienst van de goden en de farao Symbolisch en ideologisch karakter Er zijn twee soorten religieuze bouwwerken: Tomben voor de overleden koning 2. Tempels voor de goden

Ontwikkeling van de Tombe De Mastaba Kapel voor offeranden Verdeeld in 2 ruimtes: Funeraire ondergrondse kamer

De Trappen Piramide Ontwikkeling van de mastaba Uitvinding van Imhotep (3de dynastie) Betekenissen van de piramidevorm: Oerheuvel (creatie van de wereld) 2. “Stairway to Heaven” (voor de reis van de ziel van de koning)

Djoser trappen piramide in Sakkarah Presenteert de definitieve elementen van de Egyptische Piramide complexen

De Gladde Piramide Ontwikkeling van de piramide heeft zijn hoogtepunt in de 4de dynastie met het Gizeh complex Bestaat uit: 3 grote piramiden 6 kleine piramiden 1 sfinx 1 Daltempel

Piramide van Cheops Grootste van de 3 piramiden ca. 146 meter hoog, ca. 230 meter breed, telt ca. 2,3 miljoen stenen van elk circa 2,5 ton. Oorspronkelijk waren de wanden met gepolijst kalksteen gelegd en de top was van goud gemaakt De aanwezigheid van de 2 luchtschachten heeft geen parallellen

Piramide van Chefren Middelgrootste van de 3 piramiden De grote sfinx ligt aan de voet van de piramide

Raadsels rond de sfinx Er is een grote discussie over de datering van de sfinx tussen wetenschappers en piramidologen Wetenschappers Piramidologen Beweren dat het uit de tijd van Chefren is Beweren dat het veel ouder is Argumenten zijn: Het hoofd is zeer klein vergeleken met het lichaam Argument is dat het een portret van Chefren is Erosie vertelt dat het 10.000 jaar geleden onder water stond

Piramide van Mycerinus Kleinste van de 3 piramiden Naast het staan 3 kleinere piramiden, waarschijnlijk van familie De daltempel ligt aan de oostzijde van de piramide

Betekenis en functie van het Gizeh complex Nogmaals zijn er meningsverschillen tussen wetenschappers en piramidelogen

Wetenschappers: Beschouwen de piramiden van Gizeh als echte tomben die aan een politiek-religieus hoog doel dienden

Piramidologen Gaan vanaf spirituele ideeën van de New Age tot het suggereren van het bestaan van een verloren beschaving Meest bekende argument is de positionering van de 3 grote piramiden die parallel is met de sterren van de Orion Riem

De Hypogeum: Onderaardse Graven Na de 5de dynastie vervalt de piramide langzamerhand Onderaardse graven komen in de ontwikkeling van de mastaba In het begin waren ze populair alleen binnen de hofadel

Necropool in Beni Hassan Graven van provincie bestuurders Werden gebruikt gedurende ca.2.500 jaar (vanaf 11de dynastie) De tombewanden zijn volledig versierd met onderwerpen van het dagelijks leven, maar ook grafrituelen, fabeldieren, gevecht en oorlog. De tombe van Amenhat (gouwvorst van de 18de dynastie) is het meest bekend, vooral door de autobiografische schilderingen

Dal der Koningen

Bestaat uit 2 delen: Westelijk dal (ook benoemd als het Dal van de Apen ) Oostelijk dal (waar de meerderheid van graven zijn te vinden) De keuze van dit zeer verlaten gebied om onderaardse tomben te laten bouwen komt als antwoord tot de toenemende overvallen van grafdieven. Alle graven volgen hetzelfde plan: Onzichtbare ingang Lange gang die naar de vertrekken leidt Complexen met kapellen, nissen en de tombe

Tombe van Ramses III

Ramses I met de goden Horus en Anubis Tombekamer van Ramses IV

Tombe van Seti I

Dal der Koninginnen De koninginnen werden in tomben van dezelfde structuur begraven 2km afstand van het Dal der Koningen Het meest indrukkwekkende en geconserveerde graf is die van Nefertari, echtgenoot van Ramses II

De Tempel Voor de goden Er zijn 2 soorten tempels: Voor de koningen (graftempels)

Ontwikkeling van de Tempel van goden Het Oude Rijk Eenvoudig plan Verdeling van de verschillende vertrekken wordt door pilaren gemaakt Kleine kamers: Voorportaal Hypostyzaal Sanctuarium Kapellen

Het Midden Rijk Tempel Plan wordt meer complex Bestaat uit drie delen: binnenhof met kolommen 2. hypostylzaal 3. Sanctuarium

Het Nieuwe Rijk Tempel Het tempelplan heeft haar definitieve vorm bereikt: Lange avenue die naar de ingang leidt 2. Ingang met pyloonen (twee driehoekige torens) 3. Grote binnenhof (geflankeerd door zuilen) 4. Hypostylzaal 5. Sanctuarium

Mythische Reis Reis vanaf het licht naar het donker en terug Stelt de dagelijks reis van de zon voor, symbool van de ontmoeting tussen de hemel en de aarde Reis vanaf de pyloon naar het sanctuarium = zonsondergang Reis vanaf het sanctuarium naar de pyloon = zonsopgang

Tempel van Amon in Karnak Groei van de Amon cultus na 2de tussen periode Amon wordt de bewaarder van de veiligheid Het Amon tempel complex wordt gebouwd tussen 1530 - 1408 v.Chr Het tempelcomplex bestaat uit: Monumentale ingang, 8 pylonen, een feestzaal, kapellen, het paleis van de godin Maat, de Achmenoe, het Heilige Meer en een grote zuilenzaal

Amon Tempel in Luxor Is in de nabijheid van de Tempel van Amon in Karnak gebouwd De twee complexen zijn door een lange sfinxalle verbonden Is tijdens 18de en 19de dynastieën gebouwd De reliëfs versiering is gevuld met scènes van het leven van de koningen Amenhotep III en Ramses II

Isis Tempel in Philae Is tijdens de regering van Ptolemaeus II (3de eeuw v.Chr.) gebouwd Traditie vertelde dat de Nijl overstromingen begonnen in Philae Isis was o.a. verbonden met de jaarlijkse overstromingen Deze was de allerlaatste tempel die het Christendom afsloot en werd veranderd in een kerk aan de heilige Stefanus gewijd

De tempelwanden tonen scènes over de geboorte, opvoeding en jeugd van Horus, zoon van Isis

Deze tempel is een van de mooiste en meest geconserveerde tempels van Oud Egypte

De graftempel van de Koning Funeraire tempels voor het eerbetoon en de verering van de goddelijke koning Vaak ver van de echte tombe geplaatst Zijn terrasachtige gebouwen voorzien van: de portico, de hypostylzaal en de hoofdkamer

Tempel complex in Deir el-Bahari Mentoehotep II (11de dynastie) Bestaat uit 2 graftempels: 2. Hatsjesoet (de 18de dynastie koningin die zich tot farao liet kronen)

De graftempel van Hatsjesoet Complexe tempelplan Bestaat uit 3 terrassen: Terras 1 - portico met een dubbele zuilenrij Terras 2 – 3 portico’s, 3 hypostylzalen (aan Anoebis en Hathor gewijd) Terras 3 - monumentale hypostylzaal

De graftempels van Abu Simbel De twee monumenten zijn in rots uitgehouwen Bestaan uit 2 tempels: 1. Grote graftempel van Ramses II (19de dynastie) 2. Kleine graftempel van Nefertari en Hathor

De graftempel van Ramses II De façade 4 zittende kolossussen van Ramses II In het midden is Ra afgebeeld in de vorm van Horus Aan de voet staan kleinere beelden van familieleden

Eerste zaal Is een hypostylzaal ondersteund door 8 zuilen Voor de zuilen staan kolossale beelden van de god Osiris met gelaatstrekken van Ramses II Het plafond is versierd met gieren De wanden zijn versierd met muurschilderingen

Het Sanctuarium Volgt na de tweede zaal Hier staan 4 zittende beelden in de rots uitgehouwen Ze stellen Ra-Horachty voor, een goddelijk vorm van Ramses II, Amon en Ptah

Beeldhouwwerk, Bas-reliëf en Schilderkunst In dienst van religie en van de koning Funeraire kunst Twee verschillende contexten: 2. Seculaire kunst

Funeraire Context Gesloten Niet bedoeld om gezien te worden Kunstproductie werkt als hulpmiddelen voor de overleving van de ziel in het hiernamaals

Beeldhouwwerk Beeld van de overledene werkt als zijn dubbelganger De ziel van de overledene leeft in het beeld Het koningsbeeld wordt ook als een cultusbeeld gezien hij een goddelijke vorm krijgt na zijn dood De naam van de overledene is vaak op het beeld geschreven

Bas-reliëf en Wandschilderingen Hulpmiddelen voor de reis van de ziel naar het hiernamaals De wanden zijn gevuld met beelden van magisch en religieus karakter Meest voorkomende thema’s zijn: Autobiografie Reis naar het Goden Rijk Beoordeling Leven van de ziel na de dood

Seculaire Context Open Bedoeld om door iedereen te worden gezien Kunstproductie wordt gebruikt door de koning als een politieke instrument om zijn macht uit te stralen

Kenmerken in beeldhouwwerk Gebruik van harde materialen Absence van volume en geometrische vormen Armen zijn dichtbij bij het lichaam gehouden Beelden zijn verstijfd en onbeweeglijk Zijn op een verticale, frontale en symmetrische wijze gebouwd

Kenmerken in bas-reliëf en schilderingen Twee dimensioneel Gezicht, armen en benen zijn in profiel afgebeeld Buste is frontaal afgebeeld Buik maakt de overgang van frontaal naar profiel en is in ¾ afgebeeld Ogen zijn horizontaal en in profiel getekend maar de pupil is frontaal

Algemene kenmerken van beeldenkunst Gezicht is realistisch zodat de individuele gelaatstrekken herkenbaar zijn Lichaam is idealistisch: jong, dun en elegant De maten en verhoudingen zijn hiërarchisch bepaald Mannen hebben een donkere roodachtige huid, vrouwen lichte en geelachtige huid Conventionele canons zijn vastgesteld om bepaalde figuren (goden en koningen) te herkennen

Beeldhouwwerk onderwerpen: Staande en zittende beelden Koning Djoser

Koning Chefren

De scribent

Tutemoses III

Kolossus van Memnon

 Koppels met of zonder kinderen Rahotep en Nofret

Koning Amenemhet III en zijn familie Seneb en zijn familie Koning Amenemhet III en zijn familie

Drieheden van goden en koningen Mycerinos met Hathor en Kynopolis

Bas-reliëf en schilderingen onderwerpen: Mythologie Seosetris I ontvangen door de goden

Boven: Nefertati met de godin Hathor Rechts: Nefertari met de god Horus

Boven: Nefertari met de god Osiris Onder:Nefertati met de god Ptah

Tombe van Horenheb

Autobiografie Ramses II de vijanden aan het verslaan

Ramses II op een oorlogswagen

Dagelijks leven Ganzen van Meidum

Tuin met dieren in Karnak

Amarniaanse stijl (1370-1353 v.Chr.) Wending in de kunstproductie tijdens de regering van koning Akhenaton (Amenofis IV)

Lang gezicht, dikke lippen en schuine ogen Armen en benen worden onnatuurlijk dun en de buik groot Aan de andere kant zijn de portretten van Nefertiti zeer natuurlijk en realistisch Er zijn nog veel discussies of deze stijl bedacht was door de koning of ze realistische portretten waren (Akhenaton leed aan het Syndroom van Marfan )

Koning Akhenaton (Amenofis IV)

Akhenaton en familie onder de goddelijke lichtstralen van Aton

Nefertiti