Universiteitstraat 4, B-9000 Ghent, Belgium T +32 (0) , F +32 (0) Prof. Dr. T. Vander Beken – Gas en rechtspositie minderjarigen – Genk/Gent, juni Gemeentelijke administratieve sancties en rechtspositie van minderjarigen Prof. Dr. Tom Vander Beken Seminarie Gemeentelijke administratieve sancties Genk/Gent, 1 en 8 juni 2005

Universiteitstraat 4, B-9000 Ghent, Belgium T +32 (0) , F +32 (0) Prof. Dr. T. Vander Beken – Gas en rechtspositie minderjarigen – Genk/Gent, juni Overzicht 1. Achtergrond 2. Proces-verbaal 3. Rol van het parket 4. Bemiddeling 5. Sanctionering 6. Beroep bij de Jeugdrechtbank

Universiteitstraat 4, B-9000 Ghent, Belgium T +32 (0) , F +32 (0) Prof. Dr. T. Vander Beken – Gas en rechtspositie minderjarigen – Genk/Gent, juni Uitgangspunten Keuze: Toepassingsgebied GAS-wet uitbreiden tot minderjarigen (vanaf 16 jaar) met bijkomende rechtswaarborgen voor minderjarigen en max. 125 Eur Gevolg: Specifieke bepalingen aanpassingen JBW en GAS-wet: Wet 7 mei 2004: Mogelijk maken sanctie door gemeente met beroep bij jeugdrechtbank Wet 17 juni 2004: invoering administratieve geldboete, bijkomende procedurele waarborgen minderjarige (bijstand – bemiddeling) Probleem: Aanknopingspunt in JBW is “als misdrijf omschreven feit” (MOF) of “problematische opvoedingssituatie” (POS): quid “ gedepenaliseerde misdrijven” en -16 jarigen?

Universiteitstraat 4, B-9000 Ghent, Belgium T +32 (0) , F +32 (0) Prof. Dr. T. Vander Beken – Gas en rechtspositie minderjarigen – Genk/Gent, juni Proces-verbaal Cumul MOF en administratieve inbreuk: origineel PV naar PK van de verblijfplaats van de ouders, de voogd of degene die de minderjarige onder bewaring hebben binnen de 15 dagen vanaf de vaststelling van de inbreuk, met afschrift naar de lokale gemachtigd ambtenaar (art. 44 JBW) Administratieve inbreuk alleen: origineel PV naar de lokale gemachtigd ambtenaar (zonder specifieke termijn, geen afschrift voor PK in kader van mogelijke POS?).

Universiteitstraat 4, B-9000 Ghent, Belgium T +32 (0) , F +32 (0) Prof. Dr. T. Vander Beken – Gas en rechtspositie minderjarigen – Genk/Gent, juni Rol van het parket a. Inbreuken 526, 537 en 545 Sw. b. Inbreuken Sw., 398 Sw., 448 Sw., 461 Sw. en 463 Sw.

Universiteitstraat 4, B-9000 Ghent, Belgium T +32 (0) , F +32 (0) Prof. Dr. T. Vander Beken – Gas en rechtspositie minderjarigen – Genk/Gent, juni a. Artt. 526, 537 en 545 Sw. Regel: PK heeft 1 maand vanaf ontvangst PV om ambtenaar in te lichten dat opsporings/gerechtelijk onderzoek/vervolging is ingesteld of dat hij oordeelt sepot wegens onvoldoende bezwaren. Gevolg: bij inlichting vervalt de mogelijkheid administratieve geldboete op te leggen Probleem: Is het niet noodzakelijk om bij minderjarigen systematisch opsporingsonderzoek te openen om persoonlijkheid en situatie jongere te kennen alvorens te oordelen? Dan nooit administratieve geldboete mogelijk! Oplossing: Eerst opsporingsonderzoek en enkel ambtenaar indien blijkt dat administratieve afhandeling ongepast is. Maar dit vergt “bijzondere spoed” gezien termijn van 1 maand (Col 6/2005)

Universiteitstraat 4, B-9000 Ghent, Belgium T +32 (0) , F +32 (0) Prof. Dr. T. Vander Beken – Gas en rechtspositie minderjarigen – Genk/Gent, juni b. Artt , 398, 448, 461 en 463 Sw. Regel: PK heeft 2 maand vanaf ontvangst PV om ambtenaar in te lichten dat hij geen gevolg geeft aan de feiten en dat het hem aangewezen lijkt een administratieve geldboete op te leggen. Gevolg: Enkel na inlichting kan administratieve geldboete opgelegd worden. Standpunt parket (Col 6/2005): in geval van twijfel gemeente (nog) niet inlichten. Zeer voorzichtig gebruik tot afraden (bedreiging). Quid minderjarigen?: Relatief zware feiten. Vaak “betere” oplossingen dan administratieve sanctie binnen jeugdrecht voorhanden.

Universiteitstraat 4, B-9000 Ghent, Belgium T +32 (0) , F +32 (0) Prof. Dr. T. Vander Beken – Gas en rechtspositie minderjarigen – Genk/Gent, juni a. Bemiddeling - wettelijk kader “De gemeenteraad kan in een bemiddelingsprocedure voorzien… Deze is verplicht indien zij betrekking heeft op minderjarigen die de volle leeftijd van 16 jaar bereikt hebben op het tijdstip van de feiten. De bemiddeling … heeft uitsluitend tot doel de dader van de inbreuk de mogelijkheid te bieden de schade die hij heeft aangericht, te vergoeden of te herstellen.” (artikel 119ter NGW)

Universiteitstraat 4, B-9000 Ghent, Belgium T +32 (0) , F +32 (0) Prof. Dr. T. Vander Beken – Gas en rechtspositie minderjarigen – Genk/Gent, juni b. Bemiddeling – veel vragen Wat met “slachtofferloze” feiten die geen echte schade opleveren? Gemeente als schadelijder? Wie bemiddelt? Gemeentelijke ambtenaar (OOP30bis) of onafhankelijke derde (Col 6/2005) Wat is bemiddeling? “Eenvoudige brief aan overtreder om b.v. het bewijs te leveren dat schade werd hersteld”? (OOP30bis) of noodzakelijke tussenkomst neutrale 3de en betrokkenheid slachtoffer? (Col 6/2005)? Quid ouders? Termijn? Gevolg bemiddeling? Ook nog administratieve boete? Kan boete ook voor bemiddeling? Allemaal zinvol voor boetes maximum 125 Euro?

Universiteitstraat 4, B-9000 Ghent, Belgium T +32 (0) , F +32 (0) Prof. Dr. T. Vander Beken – Gas en rechtspositie minderjarigen – Genk/Gent, juni a. Sanctionering – bijstand Wanneer een persoon beneden de achttien jaar ervan wordt verdacht een strafbaar feit te hebben gepleegd dat wordt bestraft met een administratieve geldboete, geeft de ambtenaar daarvan kennis aan de stafhouder van de orde van advocaten, zodat ervoor gezorgd wordt dat de betrokkene kan worden bijgestaan door een advocaat. De stafhouder of het bureau van juridische bijstand gaat over tot de toewijzing van een advocaat, uiterlijk binnen de twee werkdagen te rekenen van dit bericht. Afschrift van het bericht van kennisgeving aan de stafhouder wordt gevoegd bij het dossier van de rechtspleging. Indien er een belangenconflict is, ziet de stafhouder of het bureau voor juridische bijstand erop toe, dat de betrokkene verdedigd wordt door een andere advocaat dan diegene op wie zijn vader of moeder, voogd of personen die hem onder hun bewaring hebben of die bekleed zijn met een vorderingsrecht, een beroep gedaan hebben.” (artikel 119 § 9bis NGW)

Universiteitstraat 4, B-9000 Ghent, Belgium T +32 (0) , F +32 (0) Prof. Dr. T. Vander Beken – Gas en rechtspositie minderjarigen – Genk/Gent, juni b. Sanctionering – timing De minderjarige (niet ouders) krijgt zoals iedereen een ter post aangetekende brief met mededeling van de feiten m.b.t. dewelke de procedure is opgestart en van het feit dat hij 15 dagen heeft te rekenen van de kennisgeving zijn verweermiddelen uiteen te zetten bij een ter post aangetekend schrijven. Zeer weinig tijd voor advocaat. “Hoogdringende” procedure voor zaken van maximum 125 Euro?

Universiteitstraat 4, B-9000 Ghent, Belgium T +32 (0) , F +32 (0) Prof. Dr. T. Vander Beken – Gas en rechtspositie minderjarigen – Genk/Gent, juni Beroep bij de jeugdrechtbank Binnen de maand na de kennisgeving ervan kan door de minderjarige of de gemeente beroep instellen tegen de beslissing van de ambtenaar bij de jeugdrechtbank d.m.v. een kosteloos verzoekschrift. Dus niet door de burgerlijk verantwoordelijke ouders – dus ook niet betrokken. Voorstel: ouders minstens in kennis stellen (Col 6/2005) Burgerlijke of strafrechtelijke procedure? (rol OM?) Oordeel over wettigheid en proportionaliteit geldboete (niet opportuniteit) Jeugdrechter bevestigt, herziet (vermindert) de geldboete of vervangt ze door een maatregel van bewaring, behoeding of opvoeding, in eerste en laatste aanleg (compatibel met artikel 9IVRK?)