Paragraaf 2.3 Amerika vóór Columbus
Machu Picchu 1911: Machu Picchu werd ontdekt: Ruïnes in het Andes gebergte in Zuidwest-Amerika. Het is een oude Incastad. Die was al honderden jaren verlaten. Inca’s hadden een rijk in 1438 gesticht. Leider: de Inca: keizer die afstamde van de zon.
In de 16e eeuw hebben Spanjaarden het Incarijk veroverd en verwoest. Maar Machu Picchu hadden ze nooit gevonden.
Columbus ziet indianen 1492: Columbus komt aan in “Indië”. Het blijkt een nieuw land te zijn: Amerika. De lokale/ autochtone bevolking noemt hij indianen.
Indianen: Leefden in een landbouwsamenleving. Maar er waren meerdere culturen: Noorden en zuiden: indianen die jagers-verzamelaars waren. Huidige Amerika en Brazilië: landbouw, met jager en vissen en verzamelen. Andes en Midden-Amerika: betere landbouwsamenlevingen.
Planten en dieren. 200 miljoen jaar geleden: alle continenten waren toen 1 land. Amerika scheurde los en raakte gescheiden van de rest. Toch zijn er mensen gaan wonen? Hoe kan dat? We gokken: mensen liepen in de ijstijd over de drooggevallen zee tussen Siberië en Alaska.
Deze mensen hebben zelf de landbouw ontdekt, en dus niet afgekeken van Europa. Dat deden de indianen op 2 plaatsen, los van elkaar: Midden-Amerika en Andes. Deze hadden door jungles geen contact met elkaar.
Na 200 miljoen jaar, waren er in Amerika wel andere planten en dieren gekomen dan in Europa. Indianen verbouwden dus op hun akkers andere planten dan die in de rest van de wereld: Mais en tomaten in Midden-Amerika Tabak: Amazonegebied. Aardappelen in het Andes. Amerika kende juist weer geen koeien, schapen, varkens en paarden.
Indianen hadden wel lama’s die ze konden gebruiken om spullen te dragen. Andere dieren, zoals bizons, kon je niet tam maken. Ze kenden dus geen dieren die ze konden gebruiken om een kar of ploeg te trekken. Ze hebben dus nooit het wiel uitgevonden.
Allerlei stammen van indianen hebben in Amerika geleefd, waaronder de: Azteken, Maya’s en Inca’s. Deze 3 waren het best ontwikkeld voordat De Europeanen eraan kwamen.
Maya’s en Azteken. 1800 v.C.: landbouwsamenlevingen in Midden-Amerika. 200-900 n.C.: Maya’s hadden een hoogontwikkelde samenleving. Ze leefden in losse stadstaten, net als de oude Grieken. 29 volken: hadden steeds oorlog met elkaar, maar deelden wel dezelfde cultuur. Ze gebruikten een hiërogliefenschrift, en wisten veel van wiskunde en sterrenkunde. ( eerste volk met zo’n compleet schrift in Amerika!)
Ze maakten ook kalenders. Ze geloofden in meerdere goden, en offerden ook voor die goden. In 900 n.C.: ineens waren de steden ten onder gegaan. We denken; door oorlogen en droogte zijn de Maya’s verhuisd naar andere gebieden, tot 1500.
Ze hebben nog lang in steden geleefd, tot Columbus langskwam. Toen zijn de Spanjaarden de gebieden gaan inpikken. Er leven nu nog 8-9 miljoen Maya’s, leven nu nog in Mexico en Guatemala.
Azteken: Stichtten in de 14e eeuw een groot rijk in Mexico. Tenochtitlan werd hun hoofdstad, en gingen andere volken veroveren. Net als Maya’s en Inca’s vereerden ze meerdere goden. Vooral de zon werd vereerd.
Rond 1500 was Tenochtitlan 1 van de grootste steden ter wereld. = 200.000 inwoners. Brede straten en kanalen, versierde tempels en aquaducten. En er waren markten die spullen uit de het hele gebied verkochten. De stad werd in 1521 verwoest door Hernando Cortés. De stad heet nu Mexico-stad
Samengevat: Inca: peru en Westkust van Zuid-Amerika, 1438- 1532 Maya: Midden-Amerika, van 2000 v.C. tot 1500. Azteken: In Mexico, van 1325-1521.
einde