Executieve Functies (in vogelvlucht) Monique Hartman Medewerker A&O gedrag SWV Utrecht PO 05-02-2015

Systematische aandacht voor executieve functies loont. (Kees van Overveld, Groepsplan Gedrag) Puzzelen niet stapelen. (Noëlle Pameijer)

Executieve functies hebben als doel onze gedachten en ons gedrag zodanig te reguleren dat wij doelgericht en efficiënt kunnen zijn.

Denken en doen (Dawson en Gaure, 2009) Werkgeheugen Planning en prioriteiten stellen Organisatie Timemanagement Metacognitie Responsinhibitie (impulscontrole, stoppen) Emotieregulatie Volgehouden aandacht Taakinitiatie (starten) Doelgericht gedrag Flexibiliteit

Baas in eigen hoofd, EF bij jonge kinderen André Rietman, neuropsycholoog Werkgeheugen Planning en prioriteiten stellen Organisatie Timemanagement Metacognitie Responsinhibitie (impulscontrole, stoppen) Emotieregulatie Volgehouden aandacht Taakinitiatie (starten) Doelgericht gedrag Flexibiliteit

Problemen EF komen tot uiting in: Geen doel kunnen bedenken: initiatief blijft uit Geen overzicht kunnen houden over aaneenschakeling van stappen en einddoel volgordefouten verkeerde doelen en stappen selecteren hoofddoel uit oog verliezen en blijven steken in subdoelen onvoldoende rekening houden met andere factoren Consequenties niet overzien van keuze van stappen

Wat werkt wel? -Fouten onmiddellijk verbeteren en bespreken Want een leerling met zwakke EF leert niet van zijn fouten!!! -modeling; voordoen, samendoen nadoen Wees het (mentale) plaatje voor de leerling - Leer verbale zelfinstructie aan om eigen gedrag en werk in uitvoering te stimuleren en te ondersteunen Leer een checklist te maken, waarin alle stappen in juiste volgorde staan geschreven Hierdoor stimuleer en ontwikkelen je de zelfredzaamheid van de leerling!!!

Een gesprekje met de leerling. DE EENVOUDIGE WEG: Een gesprekje met de leerling.

Aanpak op schoolniveau Wat werkt wel? Aanpak op schoolniveau De norm is: Schooltaal Gebruik hulpmiddelen zoals visuele ondersteuning Ontwikkelen inzicht in eigen leerstijl

schoolbreed werken aan executieve functies = essential for some, beneficial for all

Systematische aandacht voor executieve functies loont. (Kees van Overveld, Groepsplan Gedrag) Puzzelen niet stapelen (Noëlle Pameijer)