Zuid-Afrika Vlaamse Wijngilde Commanderij Brussel Willy De Pauw – Erik De Knop Eric Merny 30/01/2015

Zuid-Afrika één van de Nieuwe Wereld wijnlanden traditie van ruim 3 eeuwen wijnbouw in 1656 plantte Jan van Riebeeck de eerste druivenstokken 1880 bijna totale verwoesting door phyloxera apartheid remde de wijnontwikkeling in Zuid-Afrika begin van de jaren negentig is zij weer tot volle bloei gekomen Er wordt niet alleen klassieke wijn geproduceerd, maar ook “port”, “sherry” (sjerrie), mousserende wijnen en dessertwijnen alsook variaties op brandy en cognac

Jan Van Riebeek

Zuid-Afrika (2) Vanwege het klimaat is de wijnbouw geconcentreerd in de Kaapprovincie rest van het land is het veel te warm invloed van de oceaan is groot op de wijngebieden : koele stromen van Antarctica. Deze zorgen dat de wijnen van Zuid-Afrika toch veel zuren hebben ondanks hitte. herkenbare namen als Swartland, Stellenbosch, Franschhoek, maar ook Robertson, Wellington, Coastal Region… Nederland is de tweede grootste afnemer van Zuid-Afrikaanse wijnen, België is in steeds stijgende lijn

Franschhoek

Zuid-Afrika (3) witte druif domineert in de Zuid-Afrikaanse wijngaarden met de populaire Chenin Blanc of “ Steen “aan kop Sauvignon Blanc, Chardonnay en Viognier zijn echter in opkomst. De specialiteit van de rode druif uit Zuid-Afrika is de Pinotage, een kruising tussen Pinot Noir en Cinsault (sterker tegen ziekten). Sinds 1925. Qua populariteit zijn de Cabernet Sauvignon, Shiraz,Merlot en Petit Verdot sterk in opkomst

Chenin Pinotage

Zuid-Afrika (4) In de witte wijnen zijn het vooral mono-cépage wijnen In rode wijnen vinden we zowel monocépage wijnen als assemblage wijnen (deze laatste zijn op het moment in de meerderheid) 118.000 ha geeft 905 miljoen liter per jaar = 9de grootste producent ter wereld

Appellaties "Regions" : - Coastal Region, Boberg region, Breed River Region, Orange River Region) " Districts : Stellenbosch, Paarl, Constantia, Durbanville, Worcester "Wards" (afgebakend wijngebied, onderdeel van district: de wijnen hebben kenmerkend eigen karakter : Franschhoek, Helderberg. "Estates" : gemaakt op het één domein – hoogste niveau ‘Single Vineyard’ : alle druiven afkomstig van 1 wijngaard, die kleiner is dan 6 hectares (zie Bourgogne : ‘monopole’ : één aaneensluitende wijngaard en één eigenaar)

Verdeling van de wijngaarden per regio (ha) van het totaal in % Worcester 19.3% Paarl 17.7% Stellenbosch 17.3% Malmesbury 15.1% Robertson 13.2% Olifants River 9.7% Orange River 4.9% Little karoo 2.9%

Cijfers 581« winery » 65 coöperatieven 495 privé-kelders 21 handelaars 4360 kleine wijnbouwers

Klimaat Mediterraans klimaat met 2 invloeden Maritiem : b.v. Constantia in Walker Bay – frisser – meer dan 1000 mm regenval – vooral witte druiven (Sauvignon Blanc, Viognier, Sémillon, Riesling…). Continentaal : Stellenbosch, Paarl, Wellington, Robertson,Worcester -wijngaarden tot op een hoogte van 600 meter (frisse nachten) -soms tot meer dan 40° C overdag -variabele regenval : van 280 mm (Worcester) tot 600 mm (Stellenbosch) -invloeden van nabijgelegen bergen spelen een grote rol net als maritieme winden die tot op sommige plaatsen doordringen

Voornaamste druivenrassen Wit : Steen (Chenin Blanc) : 18,6 % Colombard : 11,7 % Sauvignon blanc : 9 % Chardonnay : 8,1 % Rood : Cabernet Sauvignon : 13 % Shiraz : 9,8 % Merlot : 7 % Pinotage : 6 %

De gids van Zuid-Afrikaanse wijnen : 1,4 miljoen exemplaren

Westkaap Sinds 1993 5 geografrische eenheden : Westkaap, Noordkaap, Oostkaap, KwaZulu-Natal, Limpopo Westkaap is al sinds de zeventiende eeuw bekend dankzij de blanke kolonisten Onder gouverneur Simon van der Stel plantten de Hollanders hier de eerste druivenstokken aan onderweg naar het verre Indië werd hier namelijk aangelegd om te foerageren wijn populair als lokale drank en om mee te nemen op de schepen voor tijdens de rest van de verre tocht de keuze van deze streek als wijnbouwgebied niet direct gebaseerd op wijnbouw technische overwegingen Onbewust gekozen voor het beste gebied

Westkaap

Stellenbosch en Constantia wijnbouwgebieden Stellenbosch en Constantia liggen vlakbij elkaar directe invloed staan van de koele oceaan heeft een bepalende invloed op de wijnbouw in het gebied en de kwaliteit van de wijnen De wijnen die hier vandaan komen krijgen meer spanning en frisheid. Door de koele oceaanwind rijpen de druiven namelijk niet te snel en bouwen ze goede zuren op bodem in Stellenbosch zeer geschikt voor de wijnbouw. De onderlaag van de meeste van de belangrijke wijngaarden in deze streek wordt gevormd door bijzondere rode aarde. Een eigenschap van deze bijzondere bodem is dat er op natuurlijke wijze water in wordt vastgehouden In Stellenbosch gedijen blauwe druiven het beste, vooral door het warme klimaat en de ondergrond (zeer gevariëerd : klei tot zand)

Stellenbosch

Constantia

1

Secateurs – Badenhorst Family Wines Chenin Blanc 2013 3de generatie wijnbouwers Kreeg deze naam ter ere van de snoeiers die in de koude Kaapse winters de wijnstokken bewerken AA Badenhorst Family Wines worden geteeld, gemaakt en gerijpt op Kalmoesfontein boerderij in het Swartland gedeelte van Zuid-Afrika : ten noorden van Paarl en Stellenbosch 28 hectares op Kalmoesfontein – Paardeberg

Secateurs – Badenhorst Family Wines Chenin Blanc 2013 Manuele oogst Granietbodem Indigene gisten, vergisting op oude vaten en betonnen vaten Adi Badenhorst

Stellenbosch 3

Sterhuis – Viognier – Stellenbosch – 2009

Sterhuis – Viognier – Stellenbosch - 2009 Oostelijk gerichte wijngaarden op de heuvels van Bottelary Hills ten noorden van Stellenbosch, Opgericht in de 17de eeuw Naam ontstaan uit verwarring : licht van de hoeve werd verward met de planeet Venus (vandaar Sterhuis) « non est ad astra mollis e Terres via » = de weg naar de sterren is niet gemakkelijk is het devies van dit prachtige wijnhuis Frisse winden van de Atlantische en Indische oceaan = subliem microklimaat met trage perfecte rijping van de druiven Wijnmaker is de bekende Johan Kruger Bodem : Graniet Assemblage : 85 % Viognier + 15 % Chenin Blanc Gisting : in (oudere) Franse vaten met natuurlijke gisten Rijping : 3 maanden op droesem in Franse vaten met regelmatige bâtonnage

Allée Bleue 4

Alleé Blue Pinotage 100 % Pinotage (hermitage) Aroma’s Met eik : kruidig, zwarte peper, munt, eucalyptus, viooltjes Zonder eik : banaan, aardbei, pruim, kers Afkomstig van de wijngaarden in Piekenierskloof Van Zyl du Toit is verantwoordelijk voor het maken van deze wijn Wijnen rijpen 12 maanden op 80 % Franse en 20 % Amerikaanse eikenhouten vaten 50 % nieuwe vaten voor elke jaargang Pluk op optimale rijpheid met veel aandacht voor frisheid en fruit Zoeken steeds naar elegante wijnen

Piekenierskloof = ward

Piekenierskloof - Westkaap – Olifantsriver – Citrusdal Montain

Allée Bleue

KWV (1) 5 Opgericht in 1918 Koöperatieve Wijnbouwers Vereniging van Zuid-Afrika Ooit waren 95 % van de producenten hier lid van De KWV bepaalde de rendementen en prijzen van de wijnen vanaf 1924 Rendementen waren ontzettend : 150 hl per hectare en meer waren geen uitzondering

KWV (2) Enorme terugval na de apartheid = KWV stond synoniem voor apartheid Overgenomen door Pernod-Ricard samen met Laborie : nu terug één van de topproducenten in Zuid-Afrika Diverse gamma’s : eenvoudige landwijnen, Laborie, Cathedral Cellar, Café Culture, Roodeberg, KWV Lifestyle, en met als topgamma The Mentors

The Mentors : Shiraz 2009 The Mentors is een uitzonderlijke selectie van uitzonderlijke wijngaarden met een uitzonderlijke rijping Druiven afkomstig van Coastal Region : Darling en Stellenbosch 25 % in tros en 75 % druiven voor vergisting en persing 6 dagen gisting 3 weken malolactaatgisting op vat 18 maande vatrijping : 85 % Franse vaten en 15 % Amerikaanse vaten met 70 % nieuwe vaten Productie van 4000 flessen

The Mentors : Shiraz 2009 * Speciale vermeldingen : International Wine Challenge 2011 : zilver Concours Mondial 2011 : goud Michelangelo International Wine Awards 2010 : goud * Houdbaarheid : 5 – 8 jaar * Een koude en natte winter (2007) en lente (2008) : late start van het botten en vruchtzetting : kleine bessen, sterke concentratie en aroma’s. * Botteling : dec 2009

De Toren Fusion V Coastal Region 6 De Toren: privaat domein dat eigendom is van Emil en Sonette Den Dulk De Toren ligt op de zonovergoten heuvels van Polkadraai met een prachtig zicht False Bay Achterliggend zie je de Stellenbosch Mountains. Men heeft hier gekozen voor 5 druivenrassen uit Bordeaux: Cabernet Sauvignon, Merlot, Cabernet Franc, Malbec and Petit Verdot. Oogst manueel met heel strenge triagetafels Enkel zwaartekracht om de most en de wijn te verplaatsen, geen pompen Naam van het domein gaf ook zijn naam aan de topcuvée van het domein de Toren Fusion V, de eerste Zuid-Afrikaanse blend met 5 bordelese druivenrassen. Sinds zijn introductie op de markt in 2000 won deze wijn wereldwijd reeds tal van prijzen.

De Toren Fusion V

De Toren Fusion V (2) 10 verschillende grondsoorten op het domein waarop telkens één druivenras het best tot zijn recht komt De grond blijft hier relatief koel dankzij de invloed van de oceaan wat een voordeel biedt door de tragere rijping van de druiven Arme grond met diepe inplanting van de wortels Drainage perfect Briesje dat vanuit de zee voorkomt schimmelvorming Ideale omstandigheden om een grote wijn te maken Professor Eben Archer een specialist in wijnrassen en hun diverse klonen maakt deze wijn samen met wijnmaker Albie Koch Samengesteld uit druiven op 7 percelen met diverse ondergronden : 7 klonen van Merlot, 5 van Cabernet Sauvignon en dan nog eens 2 voor respectievelijk de Cabernet Franc, de Petit Verdot en de Malbec. In totaal dus 5 druivenrassen maar 18 diverse klonen

Albie Koch (wijnmaker) Eben Archer (snoei en wijnrassen)

De Toren Fusion V (3) Cabernet Sauvignon 55% Cabernet Franc 15% Malbec 15% Merlot 10% Petit Verdot 5% Tijdens de oogst houdt men er ook rekening mee dat de druiven binnen de 90 minuten in de gekoelde kelders moeten aankomen 12 maanden vatrijping op 50 % nieuwe vaten en 50 % vaten van 1 wijn. 90 % op Franse eik en de 10 % Malbec rijpt op Amerikaanse eik.

Rust en Vrede Estate 7 Actieve wijngaard sinds 315 jaar gelegen in Stellenbosch opgericht als eerste wijngaard van Zuid-Afrika door Willem Adrian van der Stel, de eerste gouverneur Sinds de komst van de familie Ingelbrecht worden hier sinds 32 jaar uitsluitend rode wijnen gemaakt van de druivenrassen Shiraz, Cabernet Sauvignon en Merlot De wijn werd geschonken toen President Nelson Mandela de Nobelprijs voor vrede kreeg en mocht aanzitten bij een banket aangeboden door de koning van Denemarken. Rust en Vrede werd reeds 5 x genomineerd als eerste Zuid-Afrikaanse in de Top 100 Wines of the World Jean Engelbrecht is eigenaar - Wijnmaker is Coenie Snyman

Rust en Vrede /Coenie Snyman

Rust en Vrede (2) Er worden slechts 240 000 flessen van gemaakt en naar 30 landen uitgevoerd 55 hectares vandaag Eerste ondergrondse kelder met temperatuurscontrole Ondergrond van graniet en klei Assemblage van Shiraz, Cabernet Sauvignon en Merlot Rijpt 23 maanden op nieuwe eikenhouten vaten van 300 liter (50 % Amerikaanse en 50 %Franse eik) Nog 18 maanden op fles voor hij verkocht wordt

Platter’s 2014 Graham Brut Rose MCC 4 sterren Badenhorst Chenin Blanc 2013 4 sterren Sterhuis Viognier 2009 Buiten klassement The Mentors Shiraz 2009 4 sterren Allée Bleue Pinotage 2012 4 sterren De Toren Fusion V 4,5 sterren Rust en Vrede Estate 2011 4 sterren

prijzen Wijnen Zuid-Afrika 30/01/2015 Jaargang Druiven Kleur Prijs/fles Regio Brut Rosé Graham Beck NVT Chardonnay 54 %, Pinot Noir 46 % Rosé 15 Franschhoek Chenin Blanc Badenhorst Secateurs 2013 Chenin Blanc Wit 8,5 Swartland Viognier Morgenster 2009 Viognier Wit 23 Stellenbosch Pinotage Allée Bleue 2012 Pinotage Rood 17 Franschhoek Shiraz The Mentors 2010 Syrah Rood 18 Coastal Region Rust en Vrede Estate 2011 61% Cabernet Sauvignon, 30% Shiraz, 9% Merlot Rood 32 Stellenbosch De Toren Fusion V 2011 7% Merlot, 56% Cabernet Sauvignon, 12% Malbec, 20% Cabernet Franc, 5% Petit Verdot Rood 32 Stellenbosch