Visie en daadkracht maken het verschil Roland Van Gompel Jo Steyaert Indigov © 2008 eGov Monitor Lokale Besturen 2007

Indigov

Achtergrond eGov Monitor Lokale Besturen 6 de editie Ontwikkeld op basis van wetenschappelijk onderzoek van Jo Steyaert aan de K.U.Leuven Uitgegroeid tot een belangrijke graadmeter Afstemming met Wallonië (AWT) Doelstellingen eGov Monitor Lokale Besturen oStand van zaken oEvolutie door jaarlijkse benchmark oeGovernment & eCommunicatie oIdentificatie van trends oIdentificatie van best practices Speciale focus 2007: beleidsonderzoek

Methode eGov Monitor Lokale Besturen Inhoudsanalyse gemeentelijke websites Alle 308 websites van lokale Besturen in Vlaanderen en 19 gemeenten Brussels Hoofdstedelijk Gewest Klemtoon op 6 inhoudelijke dimensies (indexen): -Usability (gebruikerssvriendelijkheid) -eAdministratie (gemeentelijke basisinformatie) -eCommunity (info en participatie gemeenschap) -eDemocratie (beleidsinformatie en -participatie) -Interactiviteit ( , online interactie) -eLoket (elektronische dienstverlening) Aangevuld met ePrivacy

Methode eGov Monitor Lokale Besturen Veldwerk: mei-juni 2007 Scoring van aan- of afwezigheid van 190 indicatoren (meest uitgebreide studie) Indicatoren samengevoegd in 6 indexen of graadmeters Scores van de websites berekend per index => quotiënten (gemiddelde = 100) Eindscore voor opstellen van ranking

Evolutie aantal officiële websites lokale besturen

Websites lokale overheden – Kort samengevat Nagenoeg elke gemeente heeft een eigen website Verbetering kwaliteit is traag groeiproces Lichte vooruitgang t.o.v. 2006, vooral inzake nieuwsvoorziening en beschikbaarheid Productencatalogus, beleidsinformatie, online interactie/participatie en eLoket moeten beter Zeer grote kwaliteitsverschillen tussen websites Enkele besturen maken een geweldige vooruitgang met een nieuwe website Inhaalbeweging van allerkleinste gemeenten Opkomst multimedia is duidelijke trend

Overzicht scores indicatoren per provincie 8 Antwerpen (N=70) Limburg (N=44) Oost- Vlaanderen (N=65) Vlaams- Brabant (N=65) West- Vlaanderen (N=64) Brussels Gewest (N=19) Eindscore 104,9198,74103,6995,81102,1179,39 Usability 101,0596,64101,78100,97102,188,03 eAdministratie 106,43102,6894,3599,79100,2189,99 eCommunity 10196,23103,8697,21110,1867,01 eDemocratie 110,7691,9107,696,8196,2976,56 Interactiviteit 104,7101,61101,891,28107,9275,96 eLoket 92,6294,74123,6392,4899,2779,83

Overzicht scores indicatoren volgens aantal inwoners 9 < (N=89) (N=85) (N=84) (N=51) > (N=18) Vlaamse centrum steden Eindscore 87,3196,57104,73109,47130,11146,34 Usability 95,0799,38100,07105,89110,25125,39 eAdministratie 86,2998,4104,05108,71131,74139,29 eCommunity 84,4994,25107,33113,65130,81152,47 eDemocratie 82,9997,77106,66110,94132,6144,77 Interactiviteit 91,5198,35102,64105,12122,89135,53 eLoket 98,6290,9499,1399,38132,07147,95

Koppeling eindscore met gegevens beleidsonderzoek ICT-personeel (in 2008) Gemiddelde eindscore websites 2007 maximaal 1 ICT- medewerker / FTE 99,91 2 tot 5 ICT- medewerkers 113,66 meer dan 5 ICT- medewerkers 135,60 Totaal 106,44 10 ICT-begroting (voor 2008) Gemiddelde eindscore websites 2007 < €98, €100, €106, €117,32 > €145,94 Totaal108,00 De kwaliteit website hangt samen met beschikbare ICT- budget per inwoner Grotere gemeenten hebben significant groter budget voor ICT veil per inwoner Sommige kleine gemeenten boeken, met beperkte middelen, zeer goede resultaten

Classificatie gemeentelijke websites volgens inwonersaantal Nieuw in Classificatie in 5 groepen: oKlasse A : Topper (42 websites) oKlasse B : Runner-up (99 websites) oKlasse C : Doorsnee (100 websites) oKlasse D : Submodaal (48 websites) oKlasse E : Achterblijver (38 websites) 11 Inwonersaantal Totaal < > Topper 5,6%5,9%14,3%21,6%50,0%12,8% Runner-up 19,1%30,6%40,5%35,3%22,2%30,3% Doorsnee 33,7%38,8%26,2%25,5%11,1%30,6% Submodaal 15,7%15,3%13,1%13,7%16,7%14,7% Achterblijver 25,8%9,4%6,0%3,9%0,0%11,6% Totaal 100,0%

Classificatie gemeentelijke websites Klasse A : Topper (42 websites) oDe beste gemeentelijke websites oScoren goed op alle indexen, inclusief de elektronische dienstverlening oVoorbeeld voor andere gemeenten oMaar de beste zijn, is niet noodzakelijk ‘uitmuntend’ zijn oVooruitgang inzake het eLoket blijft voor deze groep uitermate belangrijk Klasse B : Runner-up (99 websites) oScoren beter dan gemiddeld oMaar kunnen op meerdere vlakken nog een belangrijke vooruitgang boeken oVaak een uitschieter op één of enkele van de indexen oHebben het potentieel in zich om tot toppers uit te groeien, mits ze hun zwakke plekken aanpakken oeLoket is vaak een dergelijk pijnpunt 12

Classificatie gemeentelijke websites Klasse C : Doorsnee (100 websites) oModale, doorsnee website in Vlaanderen en Brussel oBasis is gelegd oVerdere uitwerking noodzakelijk oÉén heel duidelijke en prioritaire uitdaging: eLoket oDaardoor volgend jaar misschien in de groep van de runner- ups Klasse D : Submodaal (48 websites) oHebben weliswaar een eLoket oMaar zowel eLoket als website in zijn geheel een duidelijke “onvoldoende” oWorden inspanningen geleverd, maar geen bouwsteen is bevredigend uitgewerkt oAan te bevelen om globaal plan van aanpak op te stellen oMeer projectmatige, fundamentele ingreep is noodzakelijk oVerbeteringen aanbrengen aan huidige website is niet voldoende 13

Classificatie gemeentelijke websites Klasse E : Achterblijver (38 websites) oScoren over de hele lijn zeer zwak oZeer de vraag of de nodige kennis en middelen in huis zijn oMeest gebaat bij projecten van samenwerking en ondersteuning met/door andere besturen en door organisaties zoals VVSG en V-ICT-OR

Best practices 15 Gemeente Plaats 2007 Score 2007 Verschil plaats t.o.v Verschil score t.o.v Provincie Aantal inwoners Gent1181,79+518,78Oost-Vlaanderen Zwijndrecht2165, ,46Antwerpen18352 Leuven3162,74-3,01Vlaams-Brabant91942 Aalst4162, ,83Oost-Vlaanderen77790 Harelbeke5161, ,33West-Vlaanderen26294 Evergem6161,02+1-,26Oost-Vlaanderen32373 Kampenhout7160,27-3-3,62Vlaams-Brabant11060 Lennik8156, ,32Vlaams-Brabant8729 Zoersel9156,13-4-7,45Antwerpen20803 Edegem10152,82+75,95Antwerpen21616

Best practices Vernieuwde site stad Gent overtuigend Nr. 1 ogrote hoeveelheden info en diensten gekoppeld aan goede structuur, meervoudige navigatie-ingangen, een gebruiksvriendelijke interface én een stijlvol, hedendaags ogend design In de top 10 staan 2 kleine gemeenten ozij bewijzen dat het kan, maar gemiddeld doen kleine gemeenten het slechter Zwijndrecht maakt enorme sprong voorwaarts Drie centrumsteden in top 5: Gent, nieuwkomer Aalst en vaste waarde Leuven Net geen top 10 maar wel met hoge scores: Zomergem, Mortsel, Brugge en Oostende

Beleidsonderzoek 2007 Speciale aandacht voor lokaal ICT- en eGovernmentbeleid 181 besturen namen deel (55%) - doorsnede van Vlaamse en Brusselse steden en gemeenten 17 Via weging op gemeentegrootte representatieve uitspraken

ICT personeel 18 ICT-dienst aanwezig? Aantal ICT’ers in 2008? Toename aantal ICT’ers?

ICT begroting Aantal inwoners Gemiddelde budget ICT per inwoner < , , , ,89 > ,70 Totaal 10,90 19 Grote besturen geven meer uit (€33) per inwoner dan kleine besturen (9€) Bij 1 op 3 stijgt de begroting in 2008

Beleidsplannen Meest verontrustende vaststelling: meerderheid gemeenten – en niet alleen de kleine gemeenten - heeft geen expliciet vastgelegd beleidsplan 20

Beleidsprioriteiten Voor 37% is eGovernment hoge prioriteit, 15% lage tot zeer lage prioriteit Verdere uitbouw gemeentelijke website = topprioriteit voor 90% met klemtoon op: ouitbouw van het eloket en de elektronische dienstverlening overhoging van de interactiviteit met de burger ogebruiksvriendelijkheid van website & -services oinformatie- en toegangsbeveiliging, met eID als primair identity management instrument 30% vindt ontwikkeling van de lokale productencatalogus hoge prioriteit Van informatie en dienstverlening via IDTV en mobiele technologieën liggen de lokale besturen in Vlaanderen (nog) niet wakker 21

Relatie met leveranciers / hogere overheid Algemeen: tevredenheid over de ICT-dienstenleveranciers (kleine uitzonderingen) + ondersteunende organisaties Besturen rekenen duidelijk op: (1) Meer onderlinge samenwerking: VVSG, V-ICT-OR en KORTOM hebben hier belangrijke rol want veel goodwill aanwezig (2) Meer ondersteuning vanwege de Vlaamse/Brusselse en federale overheid, op drie vlakken: -vastleggen van standaarden -aanbieden van concrete toepassingen en bouwstenen -kennisgerichte ondersteuning (opleiding + best practice framework) Voorwaarde : veel duidelijkere communicatie door de Vlaamse en federale overheid 22

Conclusie Visie en daadkracht maken het verschil Te weinig vooruitgang over het algemeen – unieke gevallen bewijzen dat het mogelijk is Kleinere besturen nood aan een actieplan / vangnet - samenwerking en ondersteuning Grotere besturen nood aan uitbouw kennis / competentie - opleiding / best practices Hogere overheden: op goede weg met huidige strategieën – intensifiëren & communiceren noodzakelijk indien ze het verschil willen maken Domein van eLoket heeft behoefte aan sprong voorwaarts, ondersteund door integratie eID 23

Indigov Spin-off K.U.Leuven User-oriented research & consultancy E-overheid, interactieve media, communicatie, online research EU, Vlaamse en federale overheid, lokale besturen, media-, ICT- en telecomsector Karel van Lotharingenstraat Leuven BELGIE Tel: Fax: