Onderwijs met een eigen device Opvallende resultaten uit het onderzoek naar de inzet van tablets en laptops

Tablet/ laptop onderwijs is de pioniersfase voorbij en wordt gemeengoed op scholen Huidige situatie Ervaring met elke leerling een eigen device 35% van de leraren gaf het afgelopen schooljaar les waarbij elke leerling een eigen device had 20% die dit niet doen ziet dit ergens anders op school Slechts 40% komt hier niet mee in aanraking, Bij de helft hiervan heeft de school wel het voornemen om dit op de lange termijn in te voeren Slechts in de helft van de gevallen heeft de leerling permanent zijn eigen device Vaak gaat er een collectie apparaten rond, of is er een lokaal met apparaten Voor volgend schooljaar is een kleine groei in te zien Sectorale verschillen Het vo is een stap verder in de invoering van ieder kind zijn eigen device; vooral bij de schoolbrede structurele invoering blijft het po achter In het vo heeft de leerling vaak zijn eigen device; in het po gaat er vaker een collectie apparaten door de school

Leraren zijn positief over het gebruik van tablets in het onderwijs Huidige situatie Ervaringen met elke leerling een eigen device Ruim de helft is positief over tablets en laptops Slechts 12% is uitgesproken negatief Meest gehoorde opmerkingen Handig om te differentiëren Toegenomen motivatie Infra is onvoldoende Leerlingen zijn minder ict-vaardig dat gedacht De helft van de leraren ziet dat de motivatie toeneemt en het leidt tot een efficiënter leerproces Alleen op de vraag of het ook leidt tot een betere leerprestatie zijn leraren minder uitgesproken Hier kan slechts 30% mee instemmen Sectorale verschillen Het po is iets positiever over tablets en laptops, hier is 60 (zeer) positief tegenover 49% in het vo Dit verschil wordt zelfs groter als gevraagd wordt naar de specifieke voordelen Zo ziet 89% van de leraren in het po de motivatie toenemen, versus 46% in het vo Ook voor efficiënter leerproces (68% om 45%) en betere leerprestaties (57% om 24%) is dit geval

Maar er is nauwelijks aandacht voor de training van leraren Huidige situatie Training met elke leerling een eigen device Ongeveer 65% van de leraren heeft minder dan 4 uur training gekregen om effectief gebruik te maken van deze apparaten Terwijl deze laptop/tablet ongeveer 35% van de tijd gebruikt wordt De scholen zijn vaak wel zelf eigenaar van de apparaten Dit is in ongeveer 60% van de gevallen Slechts in 15% van de gevallen nemen leerlingen hun eigen device mee Voor de rest wordt een combinatie ingezet, eventueel in de vorm van een huurkoop, lease of subsidie constructie Sectorale verschillen Leraren in het vo krijgen vaker training voor de inzet van apparaten dan in het po Opvallend is vooral het verschil in aantallen leraren die aangeven meer dan 12 uur training te hebben gekregen In het po wordt de tablet of laptop ongeveer 27% van de tijd ingezet, in het vo 38% In het po heeft de school vaker het apparaat aangeschaft (71% om 55%) Leerlingen in het vo kunnen vaker keuzen om een eigen apparaat mee te nemen (4% om 13%)

Bijscholing in digitale didactiek noodzakelijk Naast een peiling is er een kwalitatieve verdieping op de vragenlijst middels een online discussie geweest. Hiervoor hebben 34 leraren zich aangemeld. Hierna volgen de resultaten van deze discussie. Resultaten Vaardigheden van de leraar Uit de discussie met leraren blijkt dat … sommige leraren zichzelf zeer vaardig vinden, maar wel behoefte hebben aan tijd en ruimte om te werken aan hun vaardigheden terwijl andere leraren minder positief zijn over hun eigen kunnen en aangeven dat zij begeleiding willen Andere opvallende punten in de discussie waren … de behoefte aan steun van de schoolleiding voor structurele begeleiding en … de instemming dat begeleiding vooral nadruk moet hebben op didactische toepassing, en niet alleen op het leren gebruiken van devices Quotes “Als autodidact kom ik aardig ver, maar veel collega’s hebben moeite om eigen lessen aan te passen aan de digitale wereld. Dit is niet te leren met een enkele cursus om workshop.” “Er zijn altijd ‘kartrekkers’. Geef deze docenten eens de rust en de ruimte om zichzelf te (laten) scholen en in de klas aan te modderen. Geen harde eisen en geen druk, wel tijd en ruimte. Bij een goede docent gaan alle deskundigheidsbevorderingsuren op aan voorbereiding, vergadering, begeleiding en nawerk. Het merendeel van de docenten wil echt wel vooruit, maar moet dit in de avond of in het weekend zien te realiseren.”

Leraren ervaren gebrek aan inbreng bij de visie Resultaten Visie van de school(leider) In de discussie gaven leraren dat … het op hun scholen vaak ontbreekt aan een visie over de toepassing van devices in de klas en aan welke onderwijsdoelen dit bijdraagt de visie van de school meestal alleen gericht is op het gebruik van ICT en hier winst te behalen valt door in de visie op te nemen hoe via ICT didactische doelen worden behaald de dialoog mist tussen schoolleiders en professionals voor de klas bij de invoering van digitale lesvormen ze graag betrokken willen worden bij de ontwikkeling van een visie op ICT en haar doelen Quotes “Ik verwacht van schoolleiders dat zij een duidelijke en praktisch uitgewerkte visie hebben over nut en noodzaak van de ontwikkeling van digitale lesvormen. Waarom wil je laptops in de klas? Hoe garandeer je de kwaliteit van lessen als je docenten dwingt een overstap te maken naar digitale lesvormen zonder ze tijd te geven daar inhoudelijk goeie tools bij te ontwikkelen?” “Scholen zouden geholpen kunnen worden door een standaardbeleid te maken, ook voor diverse soorten onderwijsopvattingen, snelheden en inhouden.”

Netwerk en digitaal materiaal vaak gebrekkig Resultaten Tablets en laptops in de les Op de vraag wat leraren nog misten, kwamen verschillende antwoorden. Meest gehoorde klachten waren … gebrek aan een heldere visie en een gebrekkige infrastructuur, vooral het netwerk werd hierbij vaak genoemd. Verder kwam er veel discussie los over de kwaliteit van het beschikbare digitale materiaal. Veelgenoemd werd … de beperkte inzetbaarheid van digitale leerroutes in het curriculum gebrek aan goede digitale leerroutes, interactieve methodes en goedwerkende apps materiaal dat voorhanden is, heeft vaak een lage didactische waarde Quotes “Voorwaarde voor een optimale inzet van devices is de stabiliteit van de digitale omgeving; je moet er blind op kunnen vertrouwen.” “Weet wat je met het inzetten van devices in de les wil bereiken. Wat is de meerwaarde ervan.” “Je komt veel apps tegen die haperend werken of gebruikersonvriendelijk zijn.” “Netwerk is niet altijd betrouwbaar en computerlokalen met vaak niet goed werkende apparatuur.”

Onderzoeksverantwoording Opzet online vragenlijst Training met elke leerling een eigen device Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van Kennisnet door Onderwijs Innovatie Groep (OIG) in juli 2014 Het onderzoek is uitgezet onder het Onderwijspanel van OIG waarin leraren over verschillende onderwerpen bevraagt worden Dit bevragen kan op verschillende manieren en is breder dan alleen kwantitatief of kwalitatief In totaal hebben 331 leraren meegedaan 39 leraren hebben daarnaast ook leidinggevende taken 101 leraren geven les in het po 230 leraren geven les in het vo

Onderzoeksverantwoording Opzet online discussieforum Online discussie 121 leraren zijn uitgenodigd De discussie werd verdeeld over drie dagen Elke dag werd geopend met een stelling of vraag In totaal zijn er 51 berichten geplaatst 34 leraren wilden deelnemen aan de discussie Hiervan is .. 62% man en 38% vrouw 50% ouder dan 50, 38% tussen de 35 en 55 en 12% tussen de 18 en 35 jaar 91% werkzaam in het vo en 9% in het po

Onderzoeksverantwoording Achtergrondkenmerken Het Onderwijspanel Het Onderwijspanel Het Onderwijspanel kent 1867 leden Hiervan … .. is 1244 onderwijsprofessional .. is 902 ouder of verzorger .. is 68% vrouw, 32% man .. heeft 57% een hbo, 26% een wo en 10% een mbo opleiding afgerond .. geeft 82% les, is 25% leidinggevend en heeft 18% een onderwijsondersteunende functie .. werkt 58% in het voortgezet onderwijs en 31% in het basisonderwijs