Grondbeleid in de nieuwe realiteit?! Organiseren van investerend vermogen & investeren in organiserend vermogen t.b.v. Bouwend Nederland, via Watertorenberaad Bouwberaad West-Brabant, 9 oktober 2014 Damo Holt

Opzet presentatie & discussie Introductie Watertorenberaad Wat is er aan de hand? Hoe kunnen we hier mee om gaan? Wat betekent dat? Vragen en discussie tussendoor = goed

Introductie Watertorenberaad DENKEN Watertorenberaad Vernieuwing in gebiedsontwikkeling samenwerkingsvorm klant centraal investeren planningsinstrumenten Rijk Kenniscentra Brancheorganisaties Initiëren Ondersteunen Klankbord Opzet verspreiden Pilots DELEN Kennisbank ! Werksessies Website Onderzoek Ervaringen Inhoud Werkwijzen DOEN Praktijk leren + ontwikkelen

Activiteiten Watertorenberaad Inhoudelijke denktanks, werksessies etc op pijlerthema’s “Vlottrekken bouwprojecten”: door het hele land Verkenning faciliteren langjarige gebiedsontwikkelingen (Nota) grondbeleid nieuwe stijl?! Pilots (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Eindhoven, Zwolle, ..), w.o. Amsterdam Sluisbuurt: “Eerste zelfbouwbuurt van Nederland”?!

Onduidelijk wie regie voert Wat is er aan de hand? Geld is op Bouw stagneert Planvorming stokt Onduidelijk wie regie voert

Focus bestaande stad Gebruiker aan zet Kleinschaliger Maatwerk niches Wat is er aan de hand? Focus bestaande stad Gebruiker aan zet Kleinschaliger Maatwerk niches

Wat is er aan de hand? Groei en krimp Jongeren te lang thuis Ouderen moeten langer thuis Energie-ambities

Te veel overheidsvastgoed Te veel zorgvastgoed Wat is er aan de hand? Te veel kantoren Of vooral het verkeerde….?! Te veel winkels Te veel overheidsvastgoed Te veel zorgvastgoed

Wat is er aan de hand?

Van lineair naar netwerksturing Wat is er aan de hand? Van lineair naar netwerksturing Niemand kan het meer alleen

Wat is er aan de hand? F (functie) P (prijs) Q (volume) T (tijd) ?

Hoe kunnen we hier mee omgaan? Ontwer-pen (Plan) Uitvoeren (Do) Contro-leren (Check) Bijstellen (Act) Kaderstelling: Perspectiefnota Nota Grondbeleid Controle: Voor- en najaarsnota MPG grondexploitaties Instrumenten en middelen: Begroting Verantwoording: Jaarrekening

Hoe kunnen we hier mee omgaan? Handelingsleidraad op kwalitatieve doelen Niet: programmatisch sturen op output; (spook)contingenten Spelregels: transparantie, (eindgebruiker)gestuurd, samen blijven Van plan & product naar proces & partner Scenario- en bandbreedte-planning Organisatie strak beslisproces binnen gemeente Raad nabij houden hoewel formeel op afstand

Hoe kunnen we hier mee omgaan?

Hoe kunnen we hier mee omgaan? Situationeel grondbeleid; maatwerk binnen kader & spelregels Ook nieuwe vorm: actief faciliterend grondbeleid Innovatieve inzet instrumentarium (bv. open prijsvragen, tijdelijkheid, dynamische erfpacht, etc) Infra/voorzieningen naar rato, bv. via voorzieningenfonds Meebewegende afspraken; zowel SOK, exploitatieovereenkomst als exploitatieplan. Van anterieur naar ‘on going’. Ook t.a.v. kostenverhaal, leges Privaatrechtelijk regelen = flexibiliteit Samen investeren i.p.v. aanbesteden

Hoe kunnen we hier mee omgaan?

Hoe kunnen we hier mee omgaan? Kansen pakken en vanuit startbeeld doorontwikkelen

Hoe kunnen we hier mee omgaan? Onzekerheid wordt expliciet gemaakt, werken binnen bandbreedtes i.p.v. met vaste getallen Sparen en reserveren in plaats van direct afboeken Rol risico-management neemt toe Ook: opkomst stadsontwikkeling zonder grex Van kostenverhaal naar servicekosten In bestaande stad: grondbedrijf? Wijkbedrijf! Maatschappelijke business case centraler

Hoe kunnen we hier mee omgaan? Bouwleges?! Legesvergoeding is kostengestuurd Minder projecten, projecten zijn kleiner en goedkoper Afslanking organisaties loopt hierop achter Per saldo: het kleiner aantal projecten dat wél kan, moet kosten dragen van uitblijvende andere projecten? Anders omgaan met (deel) kosten grondbedrijf/ vergunningen etc. = maatschappelijk goed, net als bv. DMO Of: Gespreide betaling (opgeknipt in stukjes) Meebewegende betaling (naar rato van ontwikkelingsfase, of bouwrealisatie), met risico- opslag voor gemeente Directe koppeling met investering zelf via betaling in andere vorm? Zoals via uitruil met waarde additionele investeringen op locatie?!? Gemiddelde legestarieven Periode:2007 - 2014 % van bouwkosten excl. btw

Hoe kunnen we hier mee omgaan? Samengevat: Organiseren van investerend vermogen Investeren in organiserend vermogen

Hoe kunnen we hier mee omgaan?

Bouwend Nederland: www.bouwendnederland.nl Rene Meyboom r.meyboom@bouwendnederland.nl Dennis Mollet d.mollet@bouwendnederland.nl Watertorenberaad www.watertorenberaad.nl Damo Holt Damo.Holt@rebelgroup.com