De oudere verpleegkundige in de zorg schakels in de zorg 27/10/2014 Sebastian Wagener sebastianwagener@erasmusmc.nl

http://www.pf.nl/siebe-swart-fotografeert-van-bovenaf/ (18/09/2014) http://www.pf.nl/siebe-swart-fotografeert-van-bovenaf/ (18/09/2014)

Babyboomers werden 65 alle 8 seconden, 10 Babyboomers werden 65 alle 8 seconden, 10.000 per dag, 4mil per jaar, werld wide , in 2050 meer als 30% ouder dan 60 (europa), 4 werknemer op een oude persoon (japan 1:1) http://www.indatus.com/content/03-company/03-blog/21-the-silver-tsunami/main-image.jpg (11/07/2014)

maatschappij: vanaf waneer wordt iemand als „oud“ gezien? wat is oud? functioneel: vanaf waneer zijn bepaalde lichaamsfuncties verminderd? psychosociaal: vanaf waneer voelt zich iemand „oud“? maatschappij: vanaf waneer wordt iemand als „oud“ gezien? geen eeinheids-criterium kaas 10-12 maand

de oudere werknemer „definities“ Arbeidsbureau alle werknemer vanaf het 45 levensjaar de OECD3-definitie: „… in de tweede helft van het beroepsleven,maar pensionenleeftijd nog niet bereikt zoals gezond d.w.z. werkvermogen.“

leeftijd verpleegkundigen 1999: 16% 50+ (31.000) 2009: 38% 50+ (88.000) vergrijsing in deze beroepsgroep meer als gemiddeld in land wat in 10-15 jaar? 2010: 4000MBO/2600HBO : 6600VP Meer verpleegkundige nodig ivm demografie in maatschappij ! www.cbs.nl „Verpleegkundigen aan het werk“

verpleegkundigen naar leeftijd Taxatie OECD SimoensS, VilleneuveM, Hurst J (2005)

werkvermogen van oudere verpleegkundigen onschatbaar deskundigheid grote bestendigheid hoge loyaliteit hoge sociaal-competentie beter inschatting van eigen competenties en grenzen beter omgang met emotioneel moelijke situaties biologische factoren spierkracht beweeglijkheid „fluide“ intelligentie snelheid/waarneming combinatie oriëntatie in nieuwe situaties „kristallijne“ intelligentie algemene kennis best practice taalbegrip inschatten van complexe situaties strategisch denken Lehr, 2007; Lehr & Kruse, 2006, S. 243; Schemme, 2005, S 168; Gravalas 1999, S 32ff.) minder vaak ziek, maar meer ziekteverlof

vooroordelen uit de weg ruimen …. werkvermogen is een hulpbron, welke ook in hogere leeftijd nog uitbreidbaar is (1), ook in fysiek zwaren beroepen (2) 1 (Pedersen et al., 2002;Ilmarinen&Louhevaara, 1999) 2 (Tuomi et al., 1999) …werknemer van dezelfde leeftijd zijn erg divergent t.o.v. werkvermogen…. De Work Ability Index meet het werkvermogen van medewerkers De WAI geeft inzicht in het huidige en toekomstige werkvermogen Die Streuung der Leistungsfähigkeit innerhalb von Altersgruppen ist größer als die Abnahme im Altersverlauf • dass Arbeitsfähigkeit eine Ressource ist, die auch in höherem Alter noch steigerbar ist (Pedersen et al., 2002; Tuomi, 1997; Ilmarinen & Louhevaara, 1999), auch in körperlich belastenden Berufen (Tuomi et al., 1999), • Dass sich Personen gleichen kalendarischen Alters sehr stark hinsichtlich ihrer Arbeitsfähigkeit unterscheiden können. WorkAbility Index, Nurses EU, Baua 2008

werkvermogen en kwantiteit OECD Flow-chart 2010 OECD, 2010

Inflow Outflow immigratie Re-entree regulaire opleiding Pensioen emigartie vervroegde uittreding opleiding immigratie Re-entree contingent actiever verpleegkundigen rond 225.000 ? vpk Bigregestratie niet aantal noemen ! 2010: 4000MBO/2600HBO : 6600VP (ervan niet alle in zorg werken!) 4% (in laatste jaren niet verandert)niet nederlands diploma (BIG-Regestratie)! pension 2013: 6170 vpk 55-60+ in komenden 5 jaaren uit beroep gaan : 21.000 sinds 2009 meer vpk uit beroep als in beroep! Op de langere termijn (vanaf 2013) wordt een tekort aan verpleegkundigen van 2 tot 4 procent verwacht (van der Windt et al, 2009).

vervroegde uittreding gemotiveerde verpleegkundigen, goed opgeleid en op zoek naar uitdaging/ ontwikkeling resigneerde verpleegkundigen, slechte gezondheid, laag werkvermogen en afgebrand gaat andere baan, in industrie of studeren arbeidsongeschiktheid 25-35 jaar NEXT-Study 50+er NEXT-Study

risicofactoren voor de gezondheid van verpleegkundigen zwaar tillen en dragen belasting door toxische, mutagenen en allergenen stoffen infectiegevaar en blootstelling onregelmatige diensten, nachtarbeid weinig autonomie omgang met ernstig zieke en stervenden psychische belasting door regularisatie-hindernis gebrek aan waardering door medische collega´s en maatschappij regularisatie-hindernis: werkonderbreking door andere persoon, geen goede werkomgeving of hulpmiddelen, lawaai

reden van 50+er verpleegkundigen voor vervroegde uittreding spier- en skeletaandoeningen psychische aandoeningen (Burnout!) hart- en vaatziekten aandoeningen van de ademhalingswegen nog psychische aandringen aan tweede plek >> straks eerste plek >> spier en skeletaandoeingen worden minder door beter hulpmiddel (denk aan dikkere patiënten!) NEXT-Study,2010

SilverCare Zorg voor oue mederwerkers in de zorg Hele afdelinegn voor silvercare of verschillende aanpakken op afdeling In VS, Japan en duistland (oost) (GABI-Projekt)

speciale behoeften van oudere verpleegkundigen adaptieve werk- en rusttijden zinnigheid van de arbeid gelijke behandeling bij promotie en bijscholingen respectvol leiderstijl van de leidinggevende aangepast werkomgeving en gezondheidsbevordering Ilmarine & Tempel,2012

werktijden part-time werken langer tijd om te herstellen meer afstand ten dagelijks werk meer tevredenheid in het werk positief voor gezondheid / kwaliteit van leven …maar nog genoeg werktijd om vaardigheden en kennis aan jongere verpleegkundigen te kunnen doorgeven Winkler, 2005 non plus ultra !!part-time: verminderen van uren om 15-25% maar moet status niet verslechter en reversibel zijn Maar is diet nodig in nederland ?? Benelux / Parttime-land Klimpel&Schütte,2006; Blaas,2003

werktijden sabbatical-werktijd in jonge leeftijd meer uren, later minder uren bij hetzelfde contract (32uur contract >> eerst 36uur later 28uur) niet goed te plannen ongewis / arbeidsrecht? ongezond (afhankelijk van uren)

het werken op onregelmatige tijden ... de negatieve impact van onregelmatig werken / nachtdienst kan het best vermindert worden door eigen invloed op werktijden te hebben ... onregelmatig / nachtdienst >> ongezond (valide) ook bij langere diensten 12uur bvb werk niet anders mogelijk Wagener,2012

de pauze „… een oudere werknemer heeft meer tijd nodig om zich te recreëren…“ (Oppolzer, 2006) direct naar hoge belasting tussendoor korte pauzen direct omdat met stijgend leeftijd de tijd voor herstel niet op later kan worden verplaatst >> anders snel oververmoeidheid en uitputting door korte pauzen geen verlies van werktijd omdat aansluitend hoger prestatievermogen / hogere werkniveau

dienstrooster op lange termijn maken (beter planning aan beide kanten) rekening houden met wensen flexibel mogelijkheid om diensten te ruilen (naar vastgelegd kriteries) naar nachtdienst lange rustpauze (36-48uur) voorwaarts roterende diensten (vroeg/laat/nacht) overuren begrenzen en bij de tijd compensatie

gelijke behandeling bij doorgroei en bijscholingen loopbaanontwikkeling verticale carrière horizontaal loopbaanontwikkeling congressen / bijscholingen / werkcolleges voor iedereen speciale aanbiedingen voor „kundige“ verpleegkundige vroeg met planning beginnen vertical: weinig plekken( banen) en meestal weg van bed horizontaal: hogere kwalificatie, misschien meer loon maar geen doorgroei congress….. kundige waar opleiding, specialisatie langer is gelegen

horizontaal loopbaanontwikkeling stimulatie van deskundigheid competentie classificeren / inschatten jaargesprek / competentiegesprek voorstel van verbijzondering gemotiveerder verpleegkundige verpleegkundige verblijft in werkomgeving iederen heeft andere competenties >> maar altijd zijn positieve competenties voor onderneem te vinden

werkomgeving ergonomische inrichting van alle werkplekken lawaai vermijden / verminderen bestaan van hulpmiddelen en adequaat beschermingsmiddelen lawaai : silent-IC

gezondheidsbevordering preventie, advies en gezondheidsbevordering door bedrijfsgeneeskundigen / ARBO individueel inzet van chronisch zieke verpleegkundigen medewerkers voor eigene verantwoordelijkheid met omgang met hun gezondheid stimuleeren vroeg beginnen met regelmatig afspraak bij bedrijfsgeneeskundige laatste folie !!! Buck, 2009

Dank u wel !