Het ochtendgloren van de Griekse beschaving

Verschil prehistorie / historie Geschreven bronnen ……..Homerus

prehistorie Indeling periodes naar gebruik materiaal: Steentijd Bronstijd IJzertijd

Bronstijd, 3000-1100 vChr. Onderverdeling: Vroeg, Midden, Laat Drie verschillende beschavingen: Cycladisch Minoïsch Helladisch …….late bronstijd/Helladisch: Myceens.

Chronologie Opgehangen aan Egypte Maar ook daar onzekerheden Combinaties perioden en cultuurbenamingen: Vroeg-Cycladisch: 3000-2000 Midden-Minoïsch: 2000-1550 Laat-Helladisch: 1550-1100

Oudste cultuur: Cycladen Cycladenbeeldjes:

Cycladen: Delos

Kreta: Minoïsch Eerste echte beschaving van Europa → monumentale architectuur: grote, doolhofachtige paleizen (Knossos) Ontdekker: Sir Arthur Evans in 1878

Minoïsche paleizen Binnenhof centraal element (volksvergaderingen? festivals?) Doolhofachtige structuur …..Theseus en de Minotaurus Muren versierd met fresco’s Zware zuilen die onderaan smaller toelopen dan boven Geen ommuring

Minoïsche paleizen Knossos: 2000 voor Chr. Functie: bestuurscentrum Opslagplaats / verdeelcentrum? Religieus centrum?

Aardewerk: zee-stijl

Schrift: Lineair A

Lineair A

Minoïsche beschaving Naamgevers Bloeitijd: 1550-1450 Niet ommuurde paleizen Kunst: vrij naturalistisch Scènes: processies, natuur, atletische evenementen Schrift: Lineair A Scharnier Egypte – vasteland Griekenland Bezet door Myceners

Myceense beschaving Late bronstijd Paleiscultuur op vasteland Ommuurde paleizen Middelpunt: megaron Myceense kunst: symmetrisch, geometrisch Scènes: jacht- en strijd Schrift: lineair B Overheersing Kreta

Ontdekkers Myceense beschaving Heinrich Schliemann Michael Ventris

Mycene Schliemann groef in de periode tussen 1874 en 1876 Mycene op aan de hand van Homerus Stad van Agamemnon Rijk aan goud Maar waren de Myceners wel Grieken?

Lineair B

Lineair B Ontcijferd in 1952 door Michael Ventris Myceners waren Grieken! Datering komst van de Grieken rond 2000 vChr. Schrift overgenomen van Minoïsche beschaving Kreta rond 1450 veroverd door Myceners

Paleiscultuur Rijke cultuur (veel goud) Versterkte nederzettingen (cylopische bouw) Vorst heerst vanuit paleis, ondersteund door ambtelijk apparaat (Lineair B) Paleis: ook religieus hart van de samenleving Eerbied voor de doden (schachtgraven / koepelgraven)

Godsdienst? Géén tempels aangetroffen Geen grote sculpturen Phi- en psi figuren:

Godin Athena?

megaron

Agamemnon?

dolkbladen

Naast schachtgaven: tholoi ‘Bijenkorfgraven’ Met ‘dromos’ Vanaf 16de eeuw Voorbeeld: ‘Schathuis van Atreus’ Ronde kamer 14,4 m in doorsnee, 13,3 m hoog, deur 5 m hoog

Aardewerk: patroon-stijl en zeestijl

Einde Myceense beschaving Brandcatastrofe ±1180 Dorische invasie? Zeevolkeren? …….val van Troje?

Griekse donkere eeuwen

Dark ages Periode: van 1200 tot 800 Begin van de ijzertijd Zwaarden Homerus →anachronismen Volksverhuizingen Kolonisaties