Kankerspoken Drs. C.M. Kleverlaan psycholoog, programmamaker, auteur coördinator Inloophuis Alkmaar Disclosure: Er is geen sprake van belangenverstrengeling 1

Ik had ze zo graag een onbezorgde jeugd gegeven 1

Kinderen hebben recht op ... Eerlijke en duidelijke informatie wat is er aan de hand? wat gaat er gebeuren? wat zijn daarvan de gevolgen? Als kinderen niet geïnformeerd worden gaan ze het zelf invullen!

Kunnen ouders dat? Ja, maar … Eigen emoties Fase en ernst van ziek zijn Sociale milieu Opvoedingsideeën

Ouders beschermen hun kinderen, kinderen beschermen hun ouders

Elke ouder is uniek; Elk kind is uniek; Elke situatie is uniek

Mijn vader weet alles ..., nou ja alleen niet hoe z’n kankercellen weg moeten

Ik ben bang dat ik zelf ook kanker krijg!

Angst Voor het verlies van de zieke ouder Voor het ziek worden van de gezonde ouder Om zelf kanker te krijgen Voor de ziekenhuisomgeving Voor uiterlijke veranderingen

Verdriet Om alles wat er is veranderd Om het verdriet van de ander Omdat ze zo graag ‘gewoon’ willen zijn

Boos Omdat alles veranderd is Omdat ze vinden dat ze niet genoeg aandacht krijgen Omdat ze soms niet weten of ze nou boos of verdrietig moeten zijn Omdat kanker een scheldwoord is

Schuldgevoelens Over het ontstaan van kanker / over het verloop van de ziekte “Als ik nog beter mijn best doe, dan komt het vast wel weer goed …” “Als ik nou eens liever was geweest …”

Hoop Dat alles weer goed komt Dat het nog een tijdje goed blijft gaan Dat de pijn verdwijnt Dat de vermoeidheid weggaat

Gedrag Terugtrekken of juist extreem veel aandacht vragen Te hulpvaardig worden Een stap terug in de ontwikkeling Problemen met inslapen of nachtmerries Problemen met de concentratie, op school

Lichamelijke reacties Vermoeidheid, hoofdpijn, buikpijn Klachten die identiek zijn aan die van de zieke vader of moeder

Wat te doen? Noteer de namen en leeftijden van de kinderen op de status! Adviezen aan ouders Praten met kinderen Doorverwijzen

Als een ouder gaat overlijden Ook nu: eerlijk zijn! Unieke/persoonlijke momenten van samen zijn Indien mogelijk nog samen dingen doen (Foto)boek, brief, film Persoonlijke items bewaren Een klein beetje is ook goed!

Verdrietdoosje schatkistje

Adviezen aan ouders (1) Stimuleer openheid en eerlijkheid (H)erken en normaliseer gevoelens en reacties van ouders en kinderen Is de school geïnformeerd? En de sportclub? Zijn er voldoende hulptroepen? Samen dingen doen blijft belangrijk! Communicatie via msn, facebook, skype, etc.

Adviezen aan ouders (2) Adviseer zoveel mogelijk structuur te blijven bieden Sterk ouders in hun kracht Zorg voor informatiemateriaal Verwijs door indien nodig Ga naast de ouders staan en denk mee!

Praten met kinderen Informatie en educatie Wat weten de kinderen? Welke vragen hebben ze? Hoe kunnen ze zichzelf sterker maken? Hoe blijven ze betrokken - stimuleer de eigen ideeën!

www.kankerspoken.nl Voor Informatie voor jezelf, de kinderen en de ouders Boeken en films Links naar andere organisaties Vragen

Namens Sanne, Kimberly, Bart, Manon, Robin, Ciska, Remco, Ivar en alle andere kinderen … dank voor jullie aandacht!!! n.kleverlaan@tiscali.nl