Calamiteitenbestrijding en zelfredzaamheid binnenvaart 3 februari 2011 Calamiteitenbestrijding en zelfredzaamheid binnenvaart Nils Rosmuller Lector transportveiligheid Praktijkmiddag ADN Tankvaart 5/9/2013 lectoraat massa transport veiligheid

Blijf zitten: minder dan 2000 km Enkele cijfers: Meer of minder dan 2000 km vaarweg in Nederland geschikt voor goederenvervoer? Ga staan: meer dan 2000 km Blijf zitten: minder dan 2000 km Lectoraat transportveiligheid 2

4.400km: dus staan 6.000 km vaarweg, waarvan 4.400 km geschikt voor goederenvervoer marktaandeel van 30% vervoerd gewicht, 6700 schepen 67 miljoen ton aan gevaarlijke stoffen Lectoraat transportveiligheid 3

Blijf zitten: minder dan 200 Enkele cijfers Een significant scheepsongeval betreft een ongeval waarbij schade aan vaartuig(en), lading, vaarweg of milieu is ontstaan en/of waarbij slachtoffers zijn gevallen. Meer of minder dan 200 significante scheepsongevallen in 2011 op Nederlandse binnenwateren? Ga staan: meer dan 200 Blijf zitten: minder dan 200 Lectoraat transportveiligheid 4

159 sign. ongevallen: dus zitten Ongevallen Nederlandse binnenwateren 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Aantal significante scheepsongevallen 117 96 123 150 127 121 164 159 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Aantal doden 4 7 3 8 Aantal gewonden 29 49 54 30 51 56 45 63 RWS,2012 Lectoraat transportveiligheid 5

Blijf zitten: minder dan 20 Enkele cijfers Rampenbestrijding in Nederland wordt georganiseerd binnen Veiligheidsregio’s: organisatie van brandweer en medische hulpverlening. Meer of minder dan 20 Veiligheidsregio’s in Nederland? Ga staan: meer dan 20 Blijf zitten: minder dan 20 Lectoraat transportveiligheid 6

25 Veiligheidsregio’s: dus staan Lectoraat transportveiligheid 7

Blijf zitten: minder dan 2 Enkele cijfers Ten behoeve van de bestrijding van vaarwegincidenten kunnen Veiligheidsregio’s blusboten worden ingezet. Meer of minder dan 2 blusboten in Nederland? Ga staan: meer dan 2 Blijf zitten: minder dan 2 Lectoraat transportveiligheid 8

4 blusboten: staan dus Gelderland-Zuid: 2 (Nijmegen en Tiel) Zuid-Holland Zuid: 1 (Dordrecht) Midden en West Brabant: 1 (Bergen op zoom) Lectoraat transportveiligheid 9

Doel en onderzoeksvragen Trends binnenvaart Rode draad Aanleiding Doel en onderzoeksvragen Trends binnenvaart Planvorming waterincidentbestrijding Regionale risicoprofiel Antwoorden op de onderzoeksvragen Conclusies Lectoraat transportveiligheid 10

zorgen over de kwaliteit van de calamiteitenbestrijding op het water: Aanleiding zorgen over de kwaliteit van de calamiteitenbestrijding op het water: operationele slagkracht OHD geen gelijk tred binnenvaarttrends (CBRB, 2011; 2012) Tekortschietende slagkracht op water (NVBR, 2011) Lectoraat transportveiligheid 11

Doel en onderzoeksvragen objectiveren of de geuite zorgen terecht zijn 1. Welke (veiligheidsrelevante) trends binnenvaart? 2. Kennen de veiligheidsregio’s deze`, houden zij hier rekening mee, en op welke wijze? 3. Worden de geuite zorgen bevestigd? Aanpak: Documentenstudie (in 15 dagen onderzoekstijd) Lectoraat transportveiligheid 12

Trends Volumegroei goederenvervoer * Toename afmetingen en laadvermogen Achterblijvende (brand)veiligheidsregelgeving * Snel beschikbare verkeers- en ladinginformatie Nieuwe vervoersstromen Toename beroepsmatig personenvervoer en recreatievaart Internationalisering van de scheepsbemanning Terugtredende overheid Invoering Basisnet water Specialisatie (varend) incidentbestrijdingsmaterieel en -personeel Lectoraat transportveiligheid 13

Trends verviervoudiging van het containervolume door de binnenvaart van en naar Rotterdam (HbR, 2008) (BVB, 2009) Lectoraat transportveiligheid 14

Trends brandveiligheidsvoorzieningen vervoer gevaarlijke stoffen (ADN 9.1.0.40), opgesteld toen schepen 60m lang en enkele containers hoog waren Ten minste 2 waterstralen niet v dezelfde brandslangaansluitingen 2012: 130 m lang en tot 5 containers hoog Lectoraat transportveiligheid 15

Planvorming waterincidentbestrijding Werkprocedures en - systemen Monodisciplinaire plannen (oa dekkingsplannen) Multidisciplinaire incidentbestrijdingsplannen Regionaal beleidsplan Regionaal risicoprofiel Regionaal crisisplan Beleids- domein Multidisciplinair operationeel domein Monodisciplinair operationeel domein Lectoraat transportveiligheid 16

Planvorming waterincidentbestrijding Landelijk referentiekader GRIP Landelijk referentiekader regionaal crisisplan Handreiking regionaal risicoprofiel Beleidsdomein Operationeel domein Handboek incidentbestrijding op het water (Waterrand) Regionaal crisisplan (generiek) Incidentbestrijdings plan waterongevallen (specifiek) Landelijke handreiking Beleidsmatig plan Operationeel multidisciplinair plan Regionaal beleidsplan Regionaal risicoprofiel Handreiking regionaal beleidsplan veiligheidsregio Lectoraat transportveiligheid 17

Regionaal Risicoprofiel T.b.v. bestuur veiligheidsregio’s: inventarisatie en analyse van risicovolle situaties beleidskeuzes om beschikbare middelen zo gericht mogelijk in te zetten op de belangrijkste risico’s Lectoraat transportveiligheid 18

Regionaal Risicoprofiel 69 incidenttypen waarvan 4 binnevaart-gerelateerd: Incident met brandbare/explosieve stof op het water Incident met giftige stof op het water Incident waterrecreatie en pleziervaart Incident beroepsvaart anders dan met gevaarlijke stoffen Lectoraat transportveiligheid 19

Regionaal Risicoprofiel - Incident met giftige stof op het water X Lectoraat transportveiligheid 20

Antwoorden op de onderzoeksvragen Vraag 1: 10 trends Vraag 2: geen aandacht in RRP Vraag 3: geuite zorgen bevestigd Lectoraat transportveiligheid 21

Conclusies Grote variatie VR’s in keuze en classificatie van waterincidenttypen (inter)Regionale afstemming komt nauwelijks tot uiting in de regionale risicoprofielen Beleidsplannen bevatten geen informatie over minimale regionale veiligheidsniveau op water Voorbereiding van de VR’s op waterongevallen is versnipperd over tal van planfiguren Binnenvaartsector heeft geen inzicht in slagkracht OHD’s, OHD’s niet in branchemaatregelen Binnenvaartbranche heeft eigen verantwoordelijkheid voor veiligheid van de bemanning, passagiers en het schip Lectoraat transportveiligheid 22

Aanbeveling: Zet in op zelfredzaamheid Conclusies afstemming ontbreekt tussen de trends op binnenvaart enerzijds en de voorbereiding op de waterincidentbestrijding bij de veiligheidsregio’s anderzijds: Aanbeveling: Zet in op zelfredzaamheid Lectoraat transportveiligheid 23