Steven Michiels Advocaat-vennoot GD&A Docent HUBrussel Fiscaal en financieel optimaliseren voor OCMW’s en hun dochters VVOS - 13 december 2013 Steven Michiels Advocaat-vennoot GD&A Docent HUBrussel © Steven Michiels 1

Inleiding Zoektocht naar besparingen wekt meer dan ooit interesse voor fiscale optimalisaties 21% minder uitgeven zonder minder te doen? Verleidelijk! Inhoud: Btw-statuut OCMW Ondersteunende activiteiten verzelfstandigen Onroerende leasing Bedrijvencentrum Concessies © Steven Michiels 2

Btw-statuut OCMW’s © Steven Michiels 3

Problematiek btw en overheden Artikel 6 btw-wetboek “[Overheden] die handelingen verrichten, worden niet als belastingplichtige aangemerkt voor de werkzaamheden of handelingen die zij als overheid verrichten, ook niet indien zij voor die werkzaamheden of handelingen rechten, heffingen, bijdragen of retributies innen.” Btw-statuut gewijzigd door Programmawet (I) 27 december 2006 met inwerkingtreding vanaf 1 juli 2007 Deels vernietigd bij arrest Grondwettelijk Hof nr. 104/2008 © Steven Michiels 4

Problematiek btw en overheden: gevolgen Algemeen principe: geen btw-plicht Geen recht op aftrek betaalde btw btw is kostprijs voor overheid Btw weegt op publieke investeringen Uitzonderingen Niet als overheid Concurrentieverstoring Art. 6, derde lid btw-wetboek (voorheen KB nr. 26) © Steven Michiels 5

Artikel 6, derde lid btw-wetboek Btw-plichtig, tenzij van onbeduidende omvang 3° het goederen- en personenvervoer; 7° de exploitatie van commerciële beurzen en tentoonstellingen; 8° de exploitatie en het verlenen van rechten op de exploitatie van een parkeergelegenheid, een opslagplaats en/of een kampeerterrein; 9° de werkzaamheden inzake reclame; 11° de leveringen van goederen en de diensten verricht door bedrijfskantines, bedrijfswinkels, coöperaties en soortgelijke inrichtingen; © Steven Michiels 6

Handelt het OCMW “als overheid” ? J Btw-plicht art. 4 Vrijstelling art. 44? Toepassing art. 6 Concurrentieverstoring? N J N J Btw-plicht art. 4 Vrijstelling art. 44? Activiteit art. 6, derde lid? J N J N Maatstaf vrijgesteld van btw Maatstaf te verhogen met btw Maatstaf buiten btw-sfeer © Steven Michiels 7

Overheid: artikel 6 btw-wetboek Vrijstelling van toepassing op Staat, Gemeenschappen, Gewesten, Provincies, Steden en Gemeenten Openbare instellingen (bv. OCMW) Vrijstelling geldt niet voor (gemeentelijke) VZW’s Autonoom gemeentebedrijf OCMW-vereniging Verenigingen intergemeentelijke samenwerking (sommige) Instellingen van openbaar nut (privaat recht) © Steven Michiels 8

Verzelfstandigen ondersteunende activiteiten 9 Verzelfstandigen ondersteunende activiteiten © Steven Michiels 9

Sociale btw-vrijstellingen Groot aandeel activiteiten valt onder specifieke btw- vrijstelling Ziekenhuizen Woonzorgcentra Assistentiewoningen Kinderdagverblijven Buitenschoolse kinderopvang Gezindshulp … Interne handelingen zijn daardoor ook meestal vrijgesteld Bv. bereiding van maaltijden © Steven Michiels 10

Verzelfstandigen Verzelfstandigen van ondersteunende activiteiten kan btw-plicht én btw-recuperatie mogelijk maken Voorbeeld: keuken wordt verzelfstandigd: verkoop maaltijden aan ziekenhuis, WZC,… aan 6% btw Btw-recuperatie nieuwe keuken Valkuil: tevens btw op loonkosten Afweging maken: btw-recuperatie t.o.v. extra btw op loonkost © Steven Michiels 11

12 Onroerende leasing © Steven Michiels 12

Onroerende leasing Onroerende verhuur tussen OCMW en AGB/OCMW-vereniging, die niet vrijgesteld is van btw Aangewezen bij niet-btw-plichtige exploitaties Bv. Assistentiewoningen, BKO, administratief centrum,… Voordeel: renteloze spreiding btw over 15 jaar Financieel voordeel ca. 1/3 btw-bedrag Positief effect autofinancieringsmarge Positieve btw-rulings Alternatief voor kantoren: bedrijvencentrum © Steven Michiels 13

Werking Leasinggever / leasingnemer Voorwaarden “nieuw gebouw” uiterlijk 31/12 van tweede jaar volgend op eerste ingebruikname of voltooiing “ieder bouwwerk dat vast met de grond is verbonden” Leasinggever is nog geen eigenaar van gebouw 14

Voorwaarden onroerend goed Contract dient betrekking te hebben op onroerend goed (K.B. nr. 30, Art. 1, 1°); Opgericht/verkregen met toepassing btw Opgericht/verkregen op specifieke aanwijzingen LN Goed gebruikt door LN voor uitoefenen van werkzaamheid als belastingplichtige Treedt het bestuur op “als overheid”? Ja: voorwaarde niet voldaan Neen: voorwaarde voldaan Bij onroerende verhuur 15

Voorwaarden contract Niet-eigendomsoverdragend contract (K.B. nr. 30 art. 1, 2°) Niet-opzegbaar (K.B. nr. 30 art. 1, 2°) Koopoptie op einde verplicht (K.B. nr. 30 art. 1, 3°) Wedersamenstelling geïnvesteerde kapitaal door leasingtermijnen gedurende eerste 15 jaar (K.B. nr. 30 art.1, 4° van toepassing sinds 27 januari 2005) 16

Voordeel Lokale besturen financieren vaak alle investeringen met kredieten Onroerende leasing leidt tot spreiding btw over 15 jaar Renteloze lening Financieel voordeel = ca. 30% btw-bedrag Intrestvoordeel 17

Schematisch OCMW (1) kaderovereenkomst (2) leasing (3) huur EVA 18

Schematisch EVA (1) kaderovereenkomst (2) leasing OCMW 19

20 Bedrijvencentrum © Steven Michiels 20

Bedrijvencentrum AGB exploiteert (administratief) gebouw als bedrijven- of dienstencentrum Vergoeding aan 21% btw onderworpen Berekeningsbasis voor vergoeding is kost bij AGB Afschrijving gebouw (bv. erfpachtcanon jaar) Werkingskosten (elektriciteit, gas,…) Personeel Geen btw-aftrek: fiscale “lek” Indien geen minimale dienstverlening: vrijgestelde onroerende verhuur © Steven Michiels 21

Bedrijvencentrum Btw-plichtige dienst indien volgende minimale diensten: terbeschikkingstelling van één of meer uitgeruste lokalen; terbeschikkingstelling van gemeenschappelijke vergaderzalen; terbeschikkingstelling van gemeenschappelijke ruimten; terbeschikkingstelling van gemeenschappelijke bureautica; Onderhoud, postverdeling,… … Duidelijk omschreven in Circulaire nr. AOIF 39/2005 (E.T.108.816) dd. 27.09.2005 © Steven Michiels 22

Schematisch (1) OCMW Erfpacht 99 jaar EVA 23

Schematisch (2) EVA en andere derden 10% OCMW 20% Stad 70% EVA Dienstverlening dienstencentrum EVA 24

Financieel voordeel Btw wordt gespreid over termijn erfpacht Voordeel ca. 70% btw-bedrag Afhankelijk van afschrijvingstermijn Afhankelijk van personeelskost © Steven Michiels 25

Concessies © Steven Michiels 26

Concessies OCMW/EVA bouwt Derde exploiteert Private partner Vereniging … Onroerende verhuur niet aangewezen want geen btw-vrijstelling Concessie kan onder btw-regime 21%, dus aftrek btw op investering Voorwaarden: actieve inmenging, variabele vergoeding, geen exclusief gebruik,… Voorbeelden: cafetaria’s, sportinfrastructuur,… © Steven Michiels 27

Samengevat © Steven Michiels 28

Samengevat OCMW kan zelf btw-plichtig zijn Concessies … EVA noodzakelijk wanneer tweede partij vereist Verzelfstandigde (ondersteunende) activiteit Onroerende leasing Bedrijvencentrum EVA baat op btw-vlak niet bij steeds vrijgestelde activiteiten (leasing eventueel aangewezen) Onroerende verhuur BKO, kinderdagverblijven Woonzorgcentra Assistentiewoningen © Steven Michiels 29

Kantoor te Mechelen Kantoor te Westerlo Antwerpsesteenweg 16-18 B-2800 MECHELEN T +32 15 404940 F +32 15 276276 E info@gdena-advocaten.be W www.gdena-advocaten.be Kantoor te Westerlo 4WINGS - Nijverheidsstraat 13 B-2260 WESTERLO T +32 14 57 46 52 © Steven Michiels