Sikke Klein 23 maart 2011 Duurzaam denken en doen Keuzes uit de praktijk voor warmte Agentschap NL Congres ‘Warmte in de Industrie’

AkzoNobel Industrial Chemicals

The three business areas of AkzoNobel Business area Decorative Paints Business area Performance Coatings Business area Specialty Chemicals Continental Europe Northern & Eastern Europe UK, Ireland & South Africa United States Canada Latin America China & North Asia South East Asia & Pacific India and South Asia Industrial Finishes Powder Coatings Marine & Protective Coatings Car Refinishes Packaging Coatings Functional Chemicals Pulp & Paper Chemicals Industrial Chemicals Surface Chemistry Chemicals Pakistan Industrial Chemicals| Duurzaam denken en doen

Industrial Chemicals Omzet € 1 miljard, exclusief joint ventures 1.800 medewerkers Activiteiten: Salt, Energy, Chlor-Alkali, MCA Leidende positie in Europa in zout voor de chemische industrie, chloor en natronloog voor industriële toepassingen. Wereldwijd nummer 1 in monochloor-azijnzuur Onze producten zijn onmisbaar bij de productie van glas, textiel, wasmiddelen, bouwmaterialen, auto- onderdelen, plastic, genees- en ontsmettingsmiddelen Industrial Chemicals| Duurzaam denken en doen

Het business model van Industrial Chemicals Industrial Chemicals| Duurzaam denken en doen 4 4

Indampinstallatie voor zout Industrial Chemicals| Duurzaam denken en doen

Strategische duurzaamheid agenda AkzoNobel

Cradle to gate CO2 footprint 1. Starting points are within international guidelines, fair, and leading Illustrative value chain CO2 Suppliers ANIC Customers 2. Provide carbon footprint to customers End users 3. Reduce carbon intensity of products through specific reduction measures Illustrative 4. Understand downstream carbon emissions Industrial Chemicals| Duurzaam denken en doen

Duurzame strategie energievoorziening Continue aandacht voor vermindering energieverbruik Vergroten flexibiliteit WKK’s voor rendabele operatie Alternatieve brandstoffen en verlagen CO2 footprint: Biomassa als alternatieve brandstof (Mariager DK) Externe Stoom (bijv. van afval verbranding) Onderzoek naar inzet duurzame brandstoffen in bestaande WKK’s Brandstofcel pilot plants Industrial Chemicals| Duurzaam denken en doen

Duurzame Warmte projecten

Overwegingen duurzame warmtelevering bij chemiebedrijven Kwaliteit van de warmte: Temperatuur > 150ºC Verbranding enige echte mogelijkheid Operaties: Zeer hoge beschikbaarheid en betrouwbaarheid vereist Warmte geen core business: Zo min mogelijk sores Zo min mogelijk investeringen op de balans Zo laag mogelijke variabele kosten Industrial Chemicals| Duurzaam denken en doen

Typische carbon footprint van stoom Industrial Chemicals| Duurzaam denken en doen

Typische besparing op primaire energie Industrial Chemicals| Duurzaam denken en doen

Percentage duurzaam op eindverbruik t.o.v. brandstof input Industrial Chemicals| Duurzaam denken en doen

Kosten nieuwbouw warmtelevering Industrial Chemicals| Duurzaam denken en doen

Kosten vervanging bestaande warmtelevering Vergelijking vaste en variabele kosten nieuw duurzaam versus bestaand Bestaande gas ketel Stoom uit afvalverbrander Variabele kosten Bestaande STEG WKK Nieuwe biomassa ketel Vaste kosten Industrial Chemicals| Duurzaam denken en doen

Voorbeelden Duurzame Warmte projecten

Biomassaketel Mariager Denemarken 25 ton/uur stoomproductie Roostervuurhaard Cylindrische ketel Natte rookgasreiniging, geen DeNOx Business case: Redelijke investering Gasprijzen DK Ontwikkelde lokale biomassa markt CO2 besparing Industrial Chemicals| Duurzaam denken en doen

Stoomlevering Delfzijl vanuit EEW Max 60 ton/uur 22 bar Warmtelevering: EON Energy from Waste (EEW) Common Carrier Stoomleiding: Groningen Seaports (GSP) Ca 2 km (GSP) + 500 m (AN) Business case AkzoNobel: Grootste deel investering: GSP Besparing op gaskosten CO2 besparing Industrial Chemicals| Duurzaam denken en doen

Stoomlevering Hengelo vanuit Twence Max 200 ton/uur 4 bar Ca 2.5 km leiding Warmtelevering: Twence Investering: AkzoNobel/Twence Business case: Delen kosten en opbrengsten EIA/UKP/Overijssel subsidie Optimalisatie peak/off peak CO2 besparing Industrial Chemicals| Duurzaam denken en doen

Stoompijp Rotterdam in ontwikkeling Common carrier: STEDIN, V&SH, Havenbedrijf (Stoompijp) Diverse Warmte leveranciers & afnemers Fase 1 (west): Basic engineering gestart Fase 2 (zuid): Start haalbaarheidsstudie Integrale business case west: Subsidies (Pieken in de Delta, Industriele Restwarmte, EIA,..) Grootste deel investering: Stoompijp CO2 & gasbesparing Industrial Chemicals| Duurzaam denken en doen

Conclusies haalbaarheid duurzame warmteprojecten Warmte uitwisseling: Lokale oplossing: Vertrouwen en transparantie tussen partners Medewerking lokale overheden noodzakelijk Meerjarig proces Besparing op CO2 kosten cruciaal onderdeel in de business case Ondersteuning overheid nodig voor drempel en risico van hoge investeringskosten Duurzame warmte opwekking: Duurzame warmte potentieel zeer hoge bijdrage aan duurzaamheidsambitie overheid Industrial Chemicals| Duurzaam denken en doen

??? sikke.klein@akzonobel.com