De provincie en ùw erfgoed Martine Pieteraerens Erfgoedconsulente Meetjesland

Provinciaal erfgoedbeleid: context Medebewind: werken binnen Europese, federale of Vlaamse wetgeving (onroerend, cultuur, r.o.,…) Eigen beleidsaccenten, eigen reglementen (binnen provinciedecreet) Consulentschap

Provinciaal erfgoedbeleid: 3 pijlers Integrale visie op erfgoed Geïntegreerde aanpak Maatwerk en gebiedsgericht

Het ‘abc’ van het provinciaal erfgoedbeleid ARCHEOLOGIE - Adviseren procedure, methodiek, archeologische waardes trajectbegeleiding bij archeologisch (voor)onderzoek beschermde archeologische monumenten vb. Middelburg, Ertvelde

Het ‘abc’ van het provinciaal erfgoedbeleid - Deelname en begeleiding van intergemeente- lijke archeologische diensten: KLAD zetelen in raad van bestuur technische advisering en begeleiding: coördinerend en regisserend vanuit bredere visie en streekgericht

Het ‘abc’ van het provinciaal erfgoedbeleid Ertvelde, Hoge Wal: voor en na restauratie

Het ‘abc’ van het provinciaal erfgoedbeleid ARCHIEFBELEID - Ondersteuning van openbare archiefdiensten (gemeente/OCMW/ ) en private archief- en documentatiecentra (vb. Bibliotheca Wasiana, Documentatiecentrum Daensisme - Bijdrage tot ontwikkeling regionale overlegstructuren zoals Meetjeslands Archievenoverleg

Het ‘abc’ van het provinciaal erfgoedbeleid Aandacht voor valorisatie van archieven door Projecten als “Archief op het Spoor”, “Waasland in stukken Belichten van inventarissen van relevante fondsen vb. Boelwerf, kerkfabrieken, abdijarchief - Zorg voor bedreigde archieven Microfilmen en digitaliseren van historische regionale kranten Bedrijfsarchieven Verenigingsarchieven Landboekkaarten

Het ‘abc’ van het provinciaal erfgoedbeleid BESCHERMINGEN (Vl. wetgeving) - Deputatie brengt advies uit bij ontwerp (bij ‘ankerplaatsen’: gecoördineerd advies IDOG) - Provincie houdt register van definitieve beschermingen bij

Het ‘abc’ van het provinciaal erfgoedbeleid DEPOTBELEID (Vl. wetgeving) cultureelerfgoeddecreet Regiefunctie voor de provincie in depotproblematiek cultureelerfgoedconvenant Ondersteuning regionaal ingedeelde musea Uitbouw regionaal depotbeleid cultureelerfgoedbeleidsplan (2009-2014) Wat is depot? Uitgangspunten provinciaal depotbeleid bij opmaak beleidsplan: Goede bewaring in situ Erfgoed zinvol herbestemmen indien noodzakelijk Vormingsaanbod uitbreiden (nadruk op preventieve zorg) Instrumenten aanbieden: richtlijnen, draaiboeken Inspelen op opportuniteiten voor fysieke depots *** maar, lange termijn planning, stapsgewijs implementeren *** Cultureelerfgoeddecreet bevat de regels op basis waarvan de Vl. Gemeenschap het cultureelerfgoedveld ondersteunt en subsidieert. Werkingssubsidie wordt toegekend op twee inhoudelijke lijnen (via erfgoedconvenant): 1. provincie blijft musea van regionaal niveau verder ondersteunen 2. depotproblematiek. Provincies zijn best geplaatst om depotbeleid te ontwikkelen en een werking uit te bouwen of te coördineren. De Provincies kunnen, indien ze dit wensen, deze taak opnemen. Krijgen hiervoor werkingskredieten. Werking en taak zit vervat in een cultuurerfgoedbeleidsplan. Eerste zaak= wat is depot? Van Dale: plaats waar iets bewaard wordt, vooral fysiek depot dus: ruimte geschikt om voorwerpen in de beste omstandigheden te bewaren; maar gaat ook om raadpleging en ontsluiting, dus meer dan zuiver fysieke. Dit betekent dat er bij de opmaak van het erfgoedbeleidsplan volgende uitgangspunten waren: Erfgoed zo veel, zo lang en zo goed mogelijk ter plaatse bewaren. Dit houdt ook in dat er een verwervingsbeleid wordt gehanteerd, selectiecriteria worden toegepast en indien nodig – wanneer het erfgoed ter plekke niet op de juiste plaats blijkt te zijn - erfgoed wordt afgestoten en zinvol wordt herbestemd.Bv. religieus erfgoed via CRKC Hiervoor wordt ondersteuning voorzien op verschillende manieren zoals vormingsaanbod: wordt uitgebreid Aanbieden van instrumenten zoals richtlijnen, draaiboeken, … - Inspelen om opportuniteiten (samenwerking met grote musea, gemeentelijke depots, andere …) Maar dit vergt een langere termijn planning. Beleidsplan is dan ook van 2009-2014 én daarna. Erfgoed zo veel, zo lang en zo goed mogelijk ter plaatse bewaren. Dit houdt ook in dat er een verwervingsbeleid wordt gehanteerd, selectiecriteria worden toegepast en indien nodig – wanneer het erfgoed ter plekke niet op de juiste plaats blijkt te zijn - erfgoed wordt afgestoten en zinvol wordt herbestemd.

Het ‘abc’ van het provinciaal erfgoedbeleid EDUCATIE ‘Koffers’ educatieve projecten ism met derden uitleendienst www.oost-vlaanderen/cultuur/uitleendienst/ museumkoffers voor scholen

Het ‘abc’ van het provinciaal erfgoedbeleid FUNERAIR ERFGOED (Vl. wetgeving) - begeleiden van inventarisatie op vraag van gemeentebestuur of erfgoed-verenigingen belast met inventarisatie - begeleiden selectie en heraanleg (project: erosie en kerkhoven – Vlaamse Ardennen)

Het ‘abc’ van het provinciaal erfgoedbeleid GEBIEDSGERICHT en GEÏNTEGREERD Afgestemd op regio: maatwerk Behoud erfgoed via andere sectoren: Toerisme (Weekendje erfgoed,…) Plattelandsontwikkeling (pdpo, leader) o.a. Kapellekensbaan Nevele, Malende molens… Samenwerking VLM, Erfgoed Vlaanderen, Gentse Kanaalzone …

Het ‘abc’ van het provinciaal erfgoedbeleid LANDSCHAPPEN (Vl. wetgeving) - advies bij bescherming - herwaarderen en ontsluiting van landschappen op vraag via projecten vb. Fortenproject: opwaardering cultureel erfgoed ifv herwaardering streekidentiteit samenwerking met vb. VLM, Regionale landschappen - bewaking kwaliteit platteland via Provinciale Kwaliteitskamer

Het ‘abc’ van het provinciaal erfgoedbeleid MOLENS advies bij beschermingen, restauraties, herbestemming, ontsluiting MOLA - provinciaal molencentrum Wachtebeke: museum én expertisecentrum

Het ‘abc’ van het provinciaal erfgoedbeleid MONUMENTENWACHT exterieur interieur varend erfgoed: Vlaams expertisecentrum Scheepswerven Baasrode

Het ‘abc’ van het provinciaal erfgoedbeleid MUSEA en MUSEUMCONSULENTSCHAP eigen musea: pam-Ename en pam-Velzeke consulentschap: advies over alle aspecten van het museumwerk doorverwijzen naar gespecialiseerde adviseurs begeleiding bij opstarten nieuw museum coördinatie en forumwerking op gebied van museumwerking (zoals registratie, met het project MovE), regiogerichte werking en thematische werking (zoals voor archeologische collecties).

Het ‘abc’ van het provinciaal erfgoedbeleid MovE – Musea Oost-Vlaanderen in Evolutie - is een samenwerkingsverband van musea in Oost-Vlaanderen. MovE werkt aan de verbetering van digitale collectieregistratie en –ontsluiting. Alle Oost-Vlaamse musea of collectiebeheerders kunnen aansluiten. Ontdek de collecties op www.museuminzicht.be (Bezoekerscentrum Boekhoute, Het Land van Nevele)

Het ‘abc’ van het provinciaal erfgoedbeleid ONDERSTEUNING VIA PRIJZEN (Architectuurprijs) Erfgoedprijs Geschiedenis Genealogie Volkskunde

Het ‘abc’ van het provinciaal erfgoedbeleid ONDERSTEUNING VIA SUBSIDIES Erfgoedprojecten: - ontsluiting - integratie cultureel materieel erfgoed reglement en aanvraagformulier op www.oost-vlaanderen/erfgoed/erfgoedprojecten

Het ‘abc’ van het provinciaal erfgoedbeleid Voorbeelden erfgoedprojecten: Ontsluiting kerk Waarschoot Integratie archeologische vondsten nieuw gemeentehuis Assenede - Open kerken Assenede Vette Veemarkt Zomergem Martinus Steyaert Zomergem Ontsluiting kerkhof Vinderhoute …

Het ‘abc’ van het provinciaal erfgoedbeleid - Subsidiëring van conserveringswerken aan niet wettelijk beschermd roerend erfgoed in het bezit van openbare besturen Reglement en aanvraagformulier: www.oost-vlaanderen.be/erfgoed/ roerenderfgoed

Het ‘abc’ van het provinciaal erfgoedbeleid PUBLIEKSGERICHTE WERKING publicaties, tentoonstellingen,… eigen initiatief of samenwerking met derden (voorbeeldfunctie) openstellingen eigen provinciale instellingen met aangepast OMD-programma

Het ‘abc’ van het provinciaal erfgoedbeleid

Het ‘abc’ van het provinciaal erfgoedbeleid

Het ‘abc’ van het provinciaal erfgoedbeleid

Het ‘abc’ van het provinciaal erfgoedbeleid RELIGIEUS ERFGOED (Vl. wetgeving) begeleiding digitale inventarisatie en digitale registratie : www.religieuserfgoedonline.be (samen met CRKC, provincie Antwerpen)

Het ‘abc’ van het provinciaal erfgoedbeleid bewaren: opleiding en advies inzake behoud en beheer (i.s.m. Monumentenwacht interieur) ontsluiten: virtueel via website, begeleiding van erfgoedprojecten, stichting Open Kerken

Het ‘abc’ van het provinciaal erfgoedbeleid RESTAURATIES (Vl. decreet) Beschermd: budgetbeheer, advies technisch, kunsthistorisch onderhoudspremie restauratiepremie koppelsubsidies Niet-beschermde kerken: kunsthistorisch advies

Het ‘abc’ van het provinciaal erfgoedbeleid ROEREND ERFGOED Subsidies voor conserveren van waardevol, niet-beschermd, roerend cultureel erfgoed in bezit van openbare besturen Overleg erfgoedcellen: twee stedelijke Gent en Aalst, twee regionale Meetjesland en Land van Waas: afstemmen van beleids- en actieplannen, uitwisselen van know-how, praktijkervaring Ontsluiting: zilvertentoonstelling, wandtapijten, provinciale kunstcollectie…

Het ‘abc’ van het provinciaal erfgoedbeleid VORMING EN OPLEIDING Contactdagen: archeologie religieus erfgoed Vormingsaanbod voor museumbeheerders en – medewerkers Open Monumentendag: provinciale ideeëndag themabrochure Studio-OMD i.s.m. OMD-Vlaanderen

We zijn er voor u Anthony Demey, diensthoofd dienst Erfgoed Martine Pieteraerens, coördinator OMD en erfgoedconsulente Meetjesland Livia Snauwaert, consulente religieus erfgoed Luc Bauters, consulent archeologie Ignace Van Driessche, consulent archief en historisch onderzoek Paul Meirsman, beheer en budgettering restauratiedossiers Mieke Van Doorselaer, museumconsulente Walter Van den Branden, conservator Mola, molendeskundige DANK VOOR DE (VOLGEHOUDEN) AANDACHT

Voor meer info www.oost-vlaanderen.be/erfgoed