Is flexicurity (in) de beperking meester? Maarten Keune Universiteit van Amsterdam Wat is de zekerheid in flex & zeker? conference oktober 2010

Het flexicurity concept Succesvol in academische en beleidskringen voor analyse en beleid Gepresenteerd als universeel toepasbaar maar geen one-best-way: reeks mogelijke combinaties tussen verschilende vormen van flexibiliteit en zekerheid Complementarities: flexibiliteit en zekerheid complementair en onderling versterkend ‘Win-win’ benadering, grote rol sociale dialoog in beleid Vooral over nationaal arbeidsmarkt- en sociaal beleid

Flexicurity matrix Zekerheid / Flexibiliteit Baan Werk Inkomen Combinatie werk-niet werk Extern (ontslag, contracten) Arbeidstijd Functioneel Loon

Problemen Ambiguïteit Complementarities ‘Win-win’ aspect Beperkte visie wbt bronnen flexibiliteit en zekerheid

Ambiguïteit Compleet tegenovergestelde modellen passen in flexicurity discourse Taalkundige combinatie van tegengestelde begrippen die kan worden toegepast of vrijwel ieder beleidsmix Wanneer is het flexicurity, hoeveel van wat? Iedereen vóór flexicurity, maar niet eens over vertaling naar beleid

Meer flexibiliteit nodig vanwege int. concurrentie BusinessEurope ETUC Arbeids- markt Meer flexibiliteit nodig vanwege int. concurrentie Flexibiliteit al hoog, probleem is precaire arbeid Flexicurity Gaat over aanpassen aan markt Gaat ook over sociale ontwikkeling, betere banen Ontslag-bescherm. Kost banen Tegen onredelijk ontslag, investeren in HR Flexibele contracten Hard nodig Uitzonderingen Werkeloosh uitkeringen Werk eerst Brede, beschermende welvaartsstaat Interne-externe flex Interne flexibiliteit én externe flexibiliteit Interne is alternatief voor externe flexibiliteit

Win-win benadering? Weinig aandacht voor belangentegenstellingen en machtsverschillen werkgevers-werknemers Benadert arbeidsmarkt te homogeen, weinig aandacht voor groepen met verschillende posities en belangen Weinig aandacht voor problemen sociale dialoog: politieke kleur regeringen, verdeeldheid binnen vakbeweging of werkgevers, ontbrekende actoren, …

Complementarities Flexicurity strategieën: zoektocht naar complementarities Maar ontstaan/continuïteit complementarities niet vanzelf  actoren, beleidscoördinatie Niet voldoende geproblematiseerd door flexicurity benadering, nadruk op coördinatie door markt

Beperkte visie wbt bronnen flexibiliteit en zekerheid Focus op macro arbeidsmarkt- en sociaal beleid, weinig aandacht voor collectieve onderhandelingen, HRM beleid bedrijven, informele sector, … Weinig aandacht voor bredere context: financiële markten, macro-economisch beleid, families, onderwijssystemen, etc.

Hoe vooruit? Bye bye flexicurity? Duidelijkere definities Analytisch: breng verschillende soorten flexibiliteit en zekerheid in kaart, inclusief onderlinge samenhang Beleid: concreet model met specifieke combinaties en niveau’s van flexibiliteit en zekerheid Meer aandacht voor beleidscoördinatie Onderken heterogeniteit en belangentegenstellingen Van ‘win-win’  ‘evenwichtige trade-offs’ of ‘onderhandelde hervormingen’ Bredere opvatting bronnen flexibiliteit en zekerheid