Nederland gidsland? Nederlandse ervaringen en de België-route Colloquium ´Omgekeerde discriminatie en het recht op gezinsleven´ Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding Brussel 6 december 2011

onderwerpen Definitie en relevantie Nederlandse aanpak België-route: fictie en feiten Diversiteit in de EU Nederlandse oplossing voor de EU

Definitie Omgekeerde discriminatie: Eigen burgers minder gunstig behandelen dan EU migranten (tot 2005) Eigen burgers minder rechten geven dan gevestigde derdelanders op grond van richtlijn 2003/86/EG (na 2005) Oorzaak: wens gezinsmigratie beperken en EU recht regel niet positie stilzittende burgers (uitz. Chen/Zambrano/Dereci)

Relevantie Gezinsmigratie is groot deel totale migratie: België en Nederland 40-50% Meerderheid van ‘sponsors’ zijn EU burgers, niet derdelanders (zie Groenboek COM(2011)735) In Nederland 2003-2006: 80% visa voor gezinshereniging met Nederlandse staatsburgers als sponsors Nederlanders uit immigrantengroepen sterk oververtegenwoordigd onder sponsors Morson/Jhanjan/Singh/Eind/Chen: niet toevallig

Probleem of deel oplossing Twee concurrerende visies op gezinshereniging: als instrument ter bevordering integratie van immigranten (EEG recht sinds 1961) als probleem dat opgelost wordt door belemmeren of verhinderen (uitstel) van overkomst gezinsleden

Nederlandse aanpak I Vreemdelingencirculaire B10/5.3.1 ‘Discriminatie van eigen onderdanen’: “Het Hof van Justitie van de EG (arrest Morson & Jhanjan 1982) heeft aanvaard dat Nederlanders die nooit gebruik hebben gemaakt van het recht van vrij verkeer van werknemers binnen de EU/EER, op het gebied van gezinsherenigingsbeleid in eigen land mogen worden achtergesteld bij gemeenschapsonderdanen in Nederland.” [anders: arrest Morson en arrest Metock] 2005 Vr.circulaire B2/1.1: eerst; Ri 2003/86 wordt toegepast op hereniging met Nederlanders; daarna: “vergissing”; nu: ‘NL regels zijn conform Ri 2003/86’

Nederlandse aanpak II RvState 2006: Wet inburgering niet op Nederlanders toepassen omdat EU migranten zijn vrijgesteld Na arrest Metock: inburgeringstest in buitenland niet voor gezinsleden EU migranten Geen aandacht voor Metock punt 76-79: is verschil behandeling te rechtvaardigen ex art.8 en art.14 EVRM? Na arrest Chakroun (120% inkomenseis strijdig met Ri 2003/86) wijziging Vreemdelingenbesluit: 100% voor partners van derdelanders en van Nederlanders [Nederlanders niet genoemd in KB] RvState: Ri 2003/86 geldt niet voor Nederlanders met nationaliteit van een derde land

België-route Onderzoek Regioplan (2009) erkenningen EU verblijfsrecht gezinsleden in 2005-2008: 7000 verzoeken => 6000 erkenning (85%) IND: 15% “schijnrelaties” of “schijnverhuizing”? 6000: 16% NL (= 250/jaar); 84% EUburger andere LS; 75% NLers is in NL geboren Verblijf elders in EU: 12% <6 mnd; 16% 6-12 mnd en 70% > een jaar 3% ex-asielzoekers Nederland-route? (Britten en Denen)

België-route niet uniek Zweden-route in Denemarken sinds 2001 (ook voor Denen van Turkse herkomst) Duitsland-route vanuit NL sinds 2004 Kopenhagen-route vanuit Duitsland (trouwen met weekend hotel; vrij verkeer van diensten? Duitse rechtspraak: nee) Oorzaak: niet ‘liberale’ nationale recht in doelland, maar t.o.v. EU recht restrictieve nationale recht lidstaat van herkomst

Diversiteit in EU (2010/2011) rechters in Oostenrijk en Cyprus: omgekeerde discriminatie gerechtvaardigd Italië: gelijke behandeling gezinsmigratie Italianen als EU-migranten in wetgeving zo ook Bulgarije, Hongarije en Luxemburg België: afschaffen gelijke behandeling Spanje: Supreme Court vernietigt bepaling in KB die omgekeerde discriminatie invoert

Nederlandse ‘oplossing’ Position Paper minister Leers maart 2011: zelfde regels voor toelating gezinsleden uit derde landen in Ri 2004/38 als in 2003/86 = Geelhoed AG in zaak Akrich 2003 ‘Gidsland’ op dwaalspoor: Veronderstelt volledige harmonisering gezinsherenigingsrecht van de lidstaten Ri 2003/86 gedeeltelijke harmonisering Hof in Metock: interne markt art. 3(1)(c) EG eist gelijke regels verblijf unieburgers in alle lidstaten