Biologische agentia bij waterschappen Algemene inleiding

Afbakening van de Toolboxmeeting Definities (toolbox, onderwerp) . . . . . Doel / doelgroep . . . . . . . . . Afbakening . . . . . . . . . . . Tijdsduur en frequentie . . . . . . Benodigde middelen . . . . . . .

Uniforme opbouw Taken en functies Herkenning nut en noodzaak Risico’& (praktische) maatregelen Relatie met eigen praktijk

Onderverdeling 4 toolboxen Werken in het groen Werken met oppervlakte water Werken met afvalwater Werken met kadavers & zieke dieren

Biologische Agentia Werken met afvalwater

Taken en functies Situatie Voorbeeld functies (niet limitatief) Risico Werken met afvalwater Onderhoudsmedewerkers Bedieningsmedewerkers Procesoperators Procestechnologen Projectleiders Laboratoriummedewerkers Klaarmeesters Technisch beheerder Inspecteurs /Handhavers Heffingstechnologen o.a.: Giardiasis Cryptosporidiose Shigellose Hepatitis A Tetanus Ziekte van Weil

Herkenning nut en noodzaak Werken met afvalwater Objecten en machines met verhoogde blootstelling verwachting Rioolgemaal Roostergoed gebouw Voorbezinktank Slibbandpers, slibcentrifuge, Niet afgedekte overstort vijzel Gehele sliblijn

Belangrijkste maatregelen bij werken met afvalwater 1. RI&E en calamiteitenscenario’s 2. Ontwerpmaatregelen om risico’s te minimaliseren 3. Maatregelen en afspraken voor hoog risico werkzaamheden 4. Algemene hygiëne maatregelen en gebruik PBM

Maatregelen - werken met afvalwater Inventarisatie en ontwerp 1. Werken aan installaties en machines met verhoogde blootstelling verwachting risico’s verwerken in schriftelijke vastgelegde werkwijze. 2. Noodplan bevat: Calamiteitenscenario’s met situaties van grootschalige blootstelling risico bijv: Breuk persleiding riolering Overstromen gistingstank Niet functionerende afsluiters Onvergunde lozingen 3. Beperk contact Voorkom aërosolvorming (gesloten systemen, bronafzuiging, geforceerde afzuiging, makkelijk reinigbare vloeren en wanden, automatische monstername) Minimaliseer aanwezigheid

Maatregelen - werken met afvalwater Hoog risico werkzaamheden 1. Schoonmaakwerkzaamheden probeer het gebruik van hoge druk te vermijden; beperkte duur schoonmaakwerk; geforceerde ventilatie; adembescherming bij inpandige werkzaamheden; slib bij voorkeur droog verwijderen. 2. Gebruik van watervernevelende apparatuur: Ontwerpmaatregelen: ontwerp van ventilatiesystemen en voorkomen van installatie-onderdelen waar watertemperatuur > 25˚C. Organisatorische maatregelen: beperking van de aanwezigheid, aparte schoonmaakprocedures Collectieve maatregelen: compartimenteringen, omkastingen, camera’s, besturing op afstand.

Maatregelen - werken met afvalwater Hoog risico werkzaamheden 3. Monsternames: goed ontwerp van het monsternamepunt. goede ventilatie minimale hoeveelheid slib in aerosolen. beperkte duur van de monstername. 4. Werkzaamheden in slibontwaterings- en roostergebouwen: beperkte aanwezigheid. goede ventilatie. schone werkomgeving en voldoende pauze. adembescherming bij langdurig werkzaamheden.

Instructie over risico’s bij het werken met afvalwater Biologische agentia Hepatitis A (geelzucht) een virusinfectie van de lever Symptomen: algemeen vermoeidheid, lichte koorts, soms pijn in de bovenbuik en misselijkheid. het geelkleuren van huid en oogwit, het donker worden van urine (de kleur van cola) en het ontkleuren van ontlasting (de kleur van stopverf). Tetanus veroorzaakt door het gif van een bacterie. Symptomen: spierkrampen in het lichaam. Preventie: Vaccinatie Hygiëne!!! (besmettingsgevaar collega’s en huisgenoten)

Instructie over risico’s bij het werken met afvalwater Biologische agentia: Giardiasis eencellige organisme Cryptosporidiose Shigellose bacterie Symptomen variërend van : buikpijn tot buikkrampen diaree(waterdunne, soms schuimende) braken lichte tot hoge koorts Behandeling: compensatie van het vochtverlies antibiotica Preventie: Hygiëne!!! Ook thuis!!!!! (besmettingsgevaar collega’s en huisgenoten)

Hygiëne instructie over risico’s bij het werken met afvalwater Algemene regels Zorg voor een schone opgeruimde werkplek. Gebruik eten en drinken in de daarvoor aangewezen plaats. Was uw handen voor en na toiletgebruik. Was handen met desinfecterende zeep voor het eten, drinken of roken en na morsen en werken met risicovolle monsters of chemicaliën. Specifieke regels voor medewerkers die in aanraking komen met afvalwater, slib, chemicaliën en oliën: Gebruik beschermende handschoenen en vervang die regelmatig. Neem alleen met schone kleding plaats in de kantine. Drink alleen water uit kranen die als “drinkwater” zijn aangegeven. Wees extra voorzichtig indien u wondjes aan de handen heeft. Ga niet in vieze werkkleding naar huis.

Relatie met praktijk Heeft het waterschap calamiteitenplannen die betrekking hebben op biologische agentia? Weten we ze te vinden? Weten we de inhoud? Zijn er nog opmerkingen over hygiëne maatregelen?

Samenvatting Belangrijkste risico's Herkennen kans op gezondheidsklachten besmetting via spatten in mond of op de lippen of via bevuilde handen Herkennen diverse lichamelijke klachten. Belangrijkste maatregelen voorkom direct contact met afvalwater hygiëne

Verdiepende info • Arbocatalogus sector waterschappen, deel 5: Biologische agentia

Vragen? Petra / Tom beantwoorden vragen.

Definitie biologische agentia: Definities Definitie biologische agentia: “micro-organisme, celculturen en menselijke endoparasieten, al dan niet genetische gemodificeerd, die infecties, allergie of toxiciteit kunnen veroorzaken” Voorbeelden: - Ziek van Lyme: werken in het groen Tularemie : werken met kadavers / zieke dieren Ziekte van Weil : werken in/met oppervlakte water.

Doel van deze instructie Herkennen van situaties en informatie geven over de belangrijkste risico's en maatregelen. Koppeling maken met werkzaamheden uit de praktijk. Herhalen van grootste risico’s en belangrijkste maatregelen Doelgroep Alle medewerkers van waterschappen die tijdens hun werkzaamheden risico lopen in aanraking te komen met biologische agentia.

Doelgroepen Indicatieve lijst taken en functies volgens arbocatalogus waterschappen: Situatie Voorbeeld functies Risico Werken in groen Medewerkers groen, onderhouds-medewerkers, toezichthouders, muskusrattenbestrijders o.a. ziekte van lyme Kadavers of zieke dieren Muskusrattenbestrijders, buiten-dienstmedewerkers, onderhouds-monteurs o.a. botulisme, q-koorts Oppervlakte water Onderhoudsmedewerkers, inspecteurs, landmeters Blootstelling blauwalg Weil Botulisme

Afbakening, tijdsduur en frequentie De toolbox is bedoeld om medewerkers bewust te maken over het risico biologische agentia en te informeren over maatregelen die het waterschap hier tegen genomen heeft. Tijdsduur 20 á 30 minuten Frequentie De werkgroep adviseert om jaarlijks een toolboxmeeting te houden (geen wettelijke verplichting)

Benodigde middelen Computer/laptop Beamer Projectiescherm Hand-outs van de toolbox