met rechtspersoonlijkheid ondernemingsvormen met rechtspersoonlijkheid besloten vennootschap kapitaalvennootschap paragraaf 5.1 persoonlijk of onpersoonlijk Wanneer een onpersoonlijke ondernemingsvorm (rechtspersoon) wordt opgericht, wordt een “nieuw rechtssubject” geschapen. De rechtspersoon is, net als de mens (natuurlijk persoon), zelfstandig drager van rechten en plichten. Dat betekent dat wanneer via een rechtspersoon wordt deelgenomen aan het economische verkeer, in beginsel alleen die rechtspersoon aansprakelijk kan zijn voor de schulden die uit het ondernemen voortvloeien. Als de ondernemer de voorkeur heeft voor een ondernemingsvorm met rechtspersoonlijkheid, dan kan hij kiezen uit de openbare vennootschap met rechtspersoonlijkheid en de besloten vennootschap. Het ligt niet voor de hand dat een ondernemer in de startfase van zijn onderneming de naamloze vennootschap als ondernemingsvorm kiest. Retaileconomie hoofdstuk 5, paragraaf 5.1
kapitaal vennootschap besloten vennootschap naamloze vennootschap personen vennootschap stille vennootschap openbare vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid openbare vennootschap met rechtspersoonlijkheid Een kapitaalvennootschap is een term uit het ondernemingsrecht die wordt gebruikt als tegenhanger van een personenvennootschap. Een kapitaalvennootschap wordt gevormd door een rechtspersoon en komt door oprichting tot stand. Een personenvennootschap vindt zijn grondslag in een overeenkomst tussen partijen. De bekendste voorbeelden van kapitaalvennootschappen in het Nederlandse recht zijn de besloten vennootschap en de naamloze vennootschap. Een minder bekende variant is een Limited Liability Partnership (LLP), met name gebruikt in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk. De bijzondere regelingen voor kapitaalvennootschappen zijn in het Nederlandse recht met name in boek 2 van het Burgerlijk Wetboek te vinden.. Retaileconomie hoofdstuk 5, paragraaf 5.1
BV vennootschap kapitaal vennootschap besloten vennootschap naamloze vennootschap personen vennootschap stille vennootschap openbare vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid openbare vennootschap met rechtspersoonlijkheid BV Retaileconomie hoofdstuk 5, paragraaf 5.1
besloten vennootschap aspecten besloten vennootschap besloten vennootschap BV is een vennootschap met een in aandelen verdeeld maatschappelijk vermogen, waarin een beperkt aantal personen (aandeelhouders geheten) voor één of meer aandelen deelnemen Een BV kan alleen worden opgericht bij notariële akte. Er kunnen één of meer oprichters zijn. Tot oprichting kan slechts worden overgegaan als het Ministerie van Justitie een zogenaamde verklaring van geen bezwaar verleent. Dit doet het Ministerie op basis van de conceptoprichtingsakte en andere informatie door de notaris verstrekt. Deze andere informatie heeft onder andere betrekking op de: doelstelling van de BV, personalia van de oprichters, intentieverklaring waarin de oprichters hun voornemen uitspreken om een BV op te richten. notariële acte verklaring van geen bezwaar Retaileconomie hoofdstuk 5, paragraaf 5.1
aspecten besloten vennootschap oprichtingsacte statuten naam en doelstelling maatschappelijk aandelenvermogen manier benoeming van bestuurders en commissarissen manier waarop organen vergaderen overdracht van aandelen bevoegdheden diverse organen In de oprichtingsakte moeten ook de statuten van de BV door de notaris worden vastgelegd. In deze statuten moeten onder andere de volgende belangrijke zaken worden vastgelegd: naam en doelstelling, het maximale bedrag dat in aandelen mag worden uitgegeven (maatschappelijk aandelenvermogen), de manier van benoeming van de bestuurders en commissarissen, de manier waarop de organen vergaderen, de overdracht van aandelen, de bevoegdheden van de diverse organen. inschrijven in handelsregister Retaileconomie hoofdstuk 5, paragraaf 5.1
aspecten besloten vennootschap organen BV bestuur (en/of dga) algemene vergadering van aandeelhouders (AVA) raad van commissarissen (RvC) Retaileconomie hoofdstuk 5, paragraaf 5.1
aspecten besloten vennootschap bevoegdheden AVA benoemen en ontslaan van bestuurders wijzigen van de statuten uitgeven van nieuwe aandelen ontbinden van de BV Retaileconomie hoofdstuk 5, paragraaf 5.1
aspecten besloten vennootschap aansprakelijk dga (directeur grootaandeelhouder) aandeelhouders RvC niet privé aansprakelijk dga en RvC wel privé aansprakelijk bij onbehoorlijk bestuur Bij een faillissement zijn de aandeelhouders meestal het bedrag kwijt waarvoor zij aandelen in hun bezit hebben. Pas als alle schuldeisers voldaan zijn, komen de aandeelhouder(s) aan bod. De enige verplichting die de aandeelhouder tegenover de BV moet nakomen is dat hij de door hem genomen aandelen eventueel “volstort”; dat wil zeggen de waarde in geld betaalt, mocht dit niet het geval zijn. Uit hoofde van de WBA (Wet Bestuurders Aansprakelijkheid) zijn de bestuurders (en de commissarissen) van de BV ook privé aansprakelijk voor het restant van de schuld als onbehoorlijk bestuur uitmondt in surseance van betaling of in faillissement WBA Retaileconomie hoofdstuk 5, paragraaf 5.1
aspecten besloten vennootschap onbehoorlijk bestuur onevenredig zware contractuele verplichtingen misleidende jaarrekening of tussentijdse cijfers niet voldoen aan de meldingsplicht premies loon‑ en omzetbelasting niet betalen Van onbehoorlijk bestuur is sprake als er: onevenredig zware contractuele verplichtingen aangegaan worden, misleidende voorstelling van zaken gegeven wordt in de jaarrekening of door tussentijdse cijfers, niet tijdig voldaan wordt aan de meldingsplicht, terzake het niet kunnen betalen van de premies van de werknemersverzekeringen en de verplichte pensioenpremies, verzuimd wordt de loon‑ en omzetbelasting te betalen. Uit hoofde van de WBA (Wet Bestuurders Aansprakelijkheid) zijn de bestuurders (en de commissarissen) van de BV ook privé aansprakelijk voor het restant van de schuld als onbehoorlijk bestuur uitmondt in surseance van betaling of in faillissement. Retaileconomie hoofdstuk 5, paragraaf 5.1
aspecten besloten vennootschap kenmerken aandeelhouders niet aansprakelijk AVA is de hoogste macht in de BV met één stem per aandeel directie: dagelijks bestuur vertegenwoordigt de vennootschap in het externe rechtsverkeer kan persoonlijk aansprakelijk gesteld worden voor sommige schulden van de BV ontvangt salaris De aandeelhouders zijn niet aansprakelijk voor datgene wat in naam van de BV wordt verricht. Zij behoeven verliezen niet te dragen en lopen slechts risico voor het op hun aandelen gestorte bedrag. De algemene aandeelhoudersvergadering vormt de hoogste macht in de BV, met één stem per aandeel. De directie, aangesteld bij oprichting van de BV of benoemd door de aandeelhoudersvergadering, vormt het dagelijks bestuur en vertegenwoordigt de vennootschap in het externe rechtsverkeer; een directeur kan worden ontslagen door de algemene aandeelhoudersvergadering. Volgens de zogenaamde “Misbruikwetten” kan de directie persoonlijk aansprakelijk gesteld worden voor sommige schulden van de BV. Één natuurlijk persoon (mens) kan alle aandelen bezitten en enig directeur zijn; feitelijk is er dan sprake van een eenmanszaak met rechtspersoonlijkheid. In dit geval wordt van de betrokkene vaak een persoonlijke borgstelling geëist door de banken en door de fiscus. Afhankelijk van het aantal werknemers kan of moet er soms een raad van commissarissen zijn. Na de oprichting van de BV door één of meer personen en na opname van de statuten in een notariële akte en de ontvangst van een verklaring van geen bezwaar van het Ministerie van Justitie, is de BV rechtspersoon. De aandelen van een BV zijn niet vrij overdraagbaar; ze moeten eerst aan de andere aandeelhouders worden aangeboden. De winst van een BV komt in beginsel de aandeelhouders toe (dividend); de directie ontvangt een salaris, dat vastgesteld is door de aandeelhoudersvergadering. Er moet vennootschapsbelasting over de winst betaald worden. Deze belasting kent een vast tarief van de fiscale winst. De beloning van de directeur/grootaandeelhouder (dga) wordt als kostenpost in de verlies‑ en winstrekening verwerkt. De dga is over de beloning inkomstenbelasting verschuldigd. Retaileconomie hoofdstuk 5, paragraaf 5.1
aspecten besloten vennootschap kenmerken één natuurlijk persoon (mens) kan alle aandelen bezitten en enig directeur zijn raad van commissarissen afhankelijk van het aantal werknemers BV is een rechtspersoon aandelen zijn niet vrij overdraagbaar winst komt de aandeelhouders toe (dividend) over de winst moet vennootschapsbelasting betaald worden De aandeelhouders zijn niet aansprakelijk voor datgene wat in naam van de BV wordt verricht. Zij behoeven verliezen niet te dragen en lopen slechts risico voor het op hun aandelen gestorte bedrag. De algemene aandeelhoudersvergadering vormt de hoogste macht in de BV, met één stem per aandeel. De directie, aangesteld bij oprichting van de BV of benoemd door de aandeelhoudersvergadering, vormt het dagelijks bestuur en vertegenwoordigt de vennootschap in het externe rechtsverkeer; een directeur kan worden ontslagen door de algemene aandeelhoudersvergadering. Volgens de zogenaamde “Misbruikwetten” kan de directie persoonlijk aansprakelijk gesteld worden voor sommige schulden van de BV. Één natuurlijk persoon (mens) kan alle aandelen bezitten en enig directeur zijn; feitelijk is er dan sprake van een eenmanszaak met rechtspersoonlijkheid. In dit geval wordt van de betrokkene vaak een persoonlijke borgstelling geëist door de banken en door de fiscus. Afhankelijk van het aantal werknemers kan of moet er soms een raad van commissarissen zijn. Na de oprichting van de BV door één of meer personen en na opname van de statuten in een notariële akte en de ontvangst van een verklaring van geen bezwaar van het Ministerie van Justitie, is de BV rechtspersoon. De aandelen van een BV zijn niet vrij overdraagbaar; ze moeten eerst aan de andere aandeelhouders worden aangeboden. De winst van een BV komt in beginsel de aandeelhouders toe (dividend); de directie ontvangt een salaris, dat vastgesteld is door de aandeelhoudersvergadering. Er moet vennootschapsbelasting over de winst betaald worden. Deze belasting kent een vast tarief van de fiscale winst. De beloning van de directeur/grootaandeelhouder (dga) wordt als kostenpost in de verlies‑ en winstrekening verwerkt. De dga is over de beloning inkomstenbelasting verschuldigd. Retaileconomie hoofdstuk 5, paragraaf 5.1
aspecten besloten vennootschap keuze-argumenten sociale zekerheid beperking aansprakelijkheid inancieringsmogelijkheden fiscale overwegingen opvolging/continuïteit pensioenopbouw In Nederland vond in de laatste twintig jaar van de vorige eeuw een massale toeloop naar de BV plaats. Ook kozen in die tijd veel detaillisten voor deze ondernemingsvorm. Die BV werd toen door bepaalde omstandigheden aantrekkelijker geacht dan een persoonlijke ondernemingsvorm vanwege de: sociale zekerheid, beperking van de aansprakelijkheid, betere financieringsmogelijkheden, fiscale overwegingen, opvolging, pensioenopbouw. In feite gelden al die motieven nog steeds, met uitzondering van de factor sociale zekerheid en de beperking van de aansprakelijkheid. In de meeste gevallen valt de directeur/grootaandeelhouder (dga) van een BV niet onder de werknemersverzekeringen. De dga kan het arbeidsongeschiktheidsrisico vrijwillig bij een commerciële verzekeraar onderbrengen. Wat betreft de aansprakelijkheid vinden de financiers (banken) dat de betrokkenheid van een ondernemer bij zijn onderneming zodanig moet zijn dat hij ook privé enig risico loopt. Vandaar dat zij bij financieringen altijd een privéaansprakelijkheid verplicht stellen. Als de dga overweegt de onderneming over te dragen aan een derde, dan zijn er twee mogelijkheden: de BV verkoopt de gehele onderneming, de dga verkoopt zijn aandelen in de BV. Retaileconomie hoofdstuk 5, paragraaf 5.1
NV vennootschap kapitaal vennootschap besloten vennootschap naamloze vennootschap personen vennootschap stille vennootschap openbare vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid openbare vennootschap met rechtspersoonlijkheid NV Retaileconomie hoofdstuk 5, paragraaf 5.1
naamloze vennootschap aspecten naamloze vennootschap naamloze vennootschap NV is een rechtspersoon waarvan het maatschappelijk kapitaal verdeeld is in aandelen die in beginsel vrij overdraagbaar zijn notariële acte verklaring van geen bezwaar beursnotering De Nederlandse naamloze vennootschap is een rechtspersoon waarvan het maatschappelijk kapitaal verdeeld is in aandelen die aan toonder of op naam luiden en die in beginsel vrij overdraagbaar zijn. De overdraagbaarheid van aandelen op naam kan statutair worden beperkt op grond van artikel 2:87 BW. De wettelijke aspecten van de nv zijn geregeld in de artikelen 64 t/m 174a van boek 2 van het Burgerlijk Wetboek (titel 4: Naamloze vennootschappen). Een nv kan als enige rechtspersoon een beursnotering aanvragen. Het kapitaal van een nv kan worden ingebracht door een zeer groot aantal personen, zeker wanneer de nv beursgenoteerd is. Oprichting Om een nv op te richten moet aan de volgende eisen voldaan zijn: Oprichting van de nv geschiedt door middel van een notariële akte; de Minister van Justitie dient een "Verklaring van Geen Bezwaar" af te geven; bij oprichting van de nv moet het geplaatste en gestorte kapitaal minstens € 45.000 bedragen; de nv moet worden ingeschreven bij de Kamer van Koophandel (KvK). Retaileconomie hoofdstuk 5, paragraaf 5.1
bewijs van aandeel Retaileconomie hoofdstuk 5, paragraaf 5.1
aspecten naamloze vennootschap organen NV CEO raad van bestuur (RvB) algemene vergadering van aandeelhouders (AVA) raad van commissarissen (RvC) of raad van toezicht (RvT) Een bestuursvoorzitter of algemeen directeur is de eindverantwoordelijke binnen een bestuur. In het Engels heet een bestuursvoorzitter chief executive officer (afgekort als CEO). De rol van de bestuursvoorzitter hangt af van de bedrijfsvorm. Over het algemeen is de bestuursvoorzitter binnen een bestuur verantwoordelijk voor de algehele gang van zaken. De verantwoordelijkheid houdt ook in dat hij vaak het veld moet ruimen indien de resultaten van een bedrijf verwijtbaar tegenvallen. De bestuursvoorzitter (of "CEO") hoeft niet per se deel uit te maken van een groter bestuur. Er zijn bedrijven met maar een zeer beperkt aantal bestuursleden, en sporadisch is er een beursgenoteerde onderneming met slechts één bestuurslid (zoals Van der Moolen). Retaileconomie hoofdstuk 5, paragraaf 5.1
fiscale aspecten persoonlijke ondernemingsvormen kapitaalvennootschap VENNOOTSCHAPSBELASTING bestuur INKOMSTENBELASTING aandeelhouders DIVIDENDBELASTING . fiscale verplichtingen 25% De OVR/CVR betaalt geen IB/VpB; immers de vennoten betalen IB. Wel moet de OVR/CVR bij aankoop van onroerendgoed overdrachtsbelasting betalen. Retaileconomie hoofdstuk 5, paragraaf 5.1