Ondervoeding, een kans?! Hinke Kruizenga projectleider Ondervoeding Rotterdam, 12 oktober 2010

Wie kent de LESA Ondervoeding? Wie heeft de LESA al besproken met huisartsen, thuiszorg? Wie kent de LESA Ondervoeding?

LESA Ondervoeding: wat is het belang voor de diëtist? Gerespecteerde afzenders Geeft aandachtspunten voor samenwerking op lokaal niveau Jaap van Binsbergen: ‘De diëtist als regisseur in de regio’ Inhoudelijk De huisarts verwijst alle patiënten met ondervoeding naar de diëtist De verpleegkundige verwijst patiënten die ondervoed zijn naar de huisarts en/of de diëtist , afhankelijk van de lokale situatie Bij patiënten met risico op ondervoeding: neem bij problemen contact op met de diëtist De diëtist bepaalt de hoeveelheid en soort sondevoeding en het toedieningschema.

Wie kent de RICHTLIJN ONDERVOEDING?

Prevalentie LPZ 2010 7 TZ instellingen, 15 afdelingen, hoge respons (bijna 93%), meer vrouwen dan mannen (70/30), gemiddelde BMI 26,7 (zowel verpleging als verzorging als incl gezinszorg) Ondervoed volgens de LPZ definitie: BMI < 18,5 of 20 (>65 jaar) BMI tussen 18,5 en 20 (> 65 jaar: 21-23) in combinatie met drie dagen niet of nauwelijks eten of meer dan een week minder eten dan normaal Onbedoeld gewichtsverlies >6 kg in 6 maanden of >3 in de afgelopen maand Thuiszorg: 7 instellingen, 1186 personen, gem. leeftijd 79 jaar

De route van de patiënt/cliënt Symptomen Signalering Diagnostiek  Herstelfase Voedingstoestand Interventie Aandacht voor samenwerking met de tweede lijn (transmurale zorg op niveau diëtist) Thuis (Opname) Thuis Tijd 

Wie kent de SNAQ of de MUST? Wie gebruikt deze instrumenten?

Wie kent de SNAQRC? Wie gebruikt de SNAQRC?

Wie kent de SNAQ65+? Wie gebruikt de SNAQ65+?

Hoe wordt er gescreend op ondervoeding? Daling van het percentage gescreende cliënten bij de thuiszorg van 21% in 2009 naar 16% in 2010 LPZ, 2010

Wie kent het kwaliteitskader verantwoorde zorg? Wie is betrokken bij de implementatie? ondervoeding

Prevalentie daalt licht en gestaag 1 op de 4 thuiswonende ondervoede cliënten wordt behandeld door de diëtist …. Conclusie Prevalentie daalt licht en gestaag Er is ruimte voor verbetering van herkenning en behandeling Meten van de effectiviteit van een maatregel: Acute zorg: 42,8% WZW 42,3% Thuiszorg: 15.6%

(On-)mogelijkheden voor aanpak ondervoeding Intern Sterke punten Zwakke punten Extern Kansen Bedreigingen Betrokken diëtisten Productiedruk Toenemende aandacht voor ouderen Wijziging basispakket Liggen er nu mogelijkheden om ondervoeding op te pakken? Op het eerste gezicht is dit zeker het geval, maar het vraagt nog al wat, kunnen we het zelf wel en wil de klant dit ook wel (en wie is die klant dan? De cliënt, de huisarts, de thuiszorgorganisatie?). Groep in vieren delen (vergelijkbaar met de kwadranten) en per groep met buurvrouw of buurman kort even overleggen: Probeer specifiek te zijn. Wat zijn de sterke punten van ons als diëtist: waar zijn wij goed in, waarover hebben wij de beschikking?); bijv. betrokken dietisten Wat zijn de zwaktes van ons: wat houdt ons tegen, wat belemmert ons? Bijv. productiedruk Waar liggen de kansen in onze omgeving, bijv. toenemende aandacht voor ouderen? Waar liggen de bedreigingen, bijv. vergoeding diëtist in gevaar

Zorg voor Ondervoeding in de eerstelijn Intern Sterke punten Zwakke punten ‘Nieuwe’ cliëntengroep Gevalideerd screeningsinstrument met uitgewerkt behandelplan beschikbaar Toolkit voor implementatie Productiedruk Onvoldoende kennis en vaardigheden bij professionals Resultaten voedingsinterventie nog niet bekend in eerste lijn Extern Kansen Bedreigingen LESA Ondervoeding Kwaliteitskader verantwoorde zorg Aandacht voor ouderen (NPO) Transmurale samenwerking Veel verschillende risicogroepen, lastig op te sporen in de huisartspraktijk Vraagt extra handeling van thuiszorg Onzekerheid over vergoeding diëtist Zorggroepen ketenzorg (andere patiëntengroepen) Beweegkuur Uitwerking bijeenkomst 4 oktober: Sterke punten: deskundig, samenwerking, goedkoop, praktisch (kritisch punt: niet toegespitst op ondervoeding) Zwak punt: tijd Kansen: Zorgstandaarden, aanpak ondervoeding levert geld op, LESA, aandacht voor preventie, screeningsinstrument (zij zien het screeningsinstrument als een externe kans en het voelt nog niet als eigen!) Bedreigingen: afhankelijk van andere disciplines, extra formatie nodig, kosten (voor implementatie), ER, drinkvoeding blijvend vergoed, uit toeslag verdwijnt mogelijk (voor HB)

Vervolg SWOT-analyse Kansen Bedreigingen Sterktes Hoe kunnen we gebruikmaken van een sterkte om in te spelen op een kans? Hoe kunnen we gebruikmaken van een sterkte om een bedreiging af te weren? Zwaktes Hoe kunnen we een zwakte versterken door in te spelen op een kans? Hoe kunnen we een zwakte ombuigen om een bedreiging af te weren?

Vervolg SWOT-analyse Kansen Bedreigingen Sterktes Tools zijn beschikbaar, screeningsinstrument is gevalideerd; het wiel hoeft niet meer uitgevonden te worden, Geeft invulling aan aandachtspunten in de LESA Ondervoeding Keuzes maken qua doelgroep, bijvoorbeeld ouderen waar nu veel aandacht voor is door NPO/zorggroepen Diëtist laat resultaten zien bij vroege herkenning en adequate behandeling Zwaktes Kennis en vaardigheden vergroten door toolkit in te zetten Kosten (investering in tijd) gaan voor de baten uit (extra productie) Resultaten van (kosten-) effectiviteitsonderzoek inzetten om afspraken te maken met zorgverzekeraar in aanvullend pakket Sterktes inzetten om bedreigingen af te weren keuzes maken qua doelgroep, bijvoorbeeld ouderen waar nu veel aandacht voor is door NPO OF kwaliteitskader verantwoorde zorg vindt het blijkbaar voldoende onderbouwd om aspecten rond voeding op te nemen ook al is de bewijslast t.a.v. de 1e lijn nog niet voldoende OF  door eisen rapportage verantwoorde zorg is extra handeling door thuiszorg nihil. Bedreiging afweren door sterkte: LESA ondervoeding/ module ondervoeding toegevoegd aan zorgstandaarden van ziektebeelden waarbij ondervoeding een rol speelt. Hierbij wordt de rol van de diëtist binnen de samenwerking duidelijk uitgewerkt en onderschreven door beroepsverenigingen van huisartsen en verpleegkundigen. Dit is te gebruiken bij het gesprek over de ketenzorg om je positie te versterken en toe te lichten.   Zwakte ombuigen om een bedreiging af te weren:  onvoldoende kennis over de rol van ondervoeding bij herstel: bij de scholing van de beweegkuur wordt ingegaan op de rol van bewegen en voeding t.a.v. gezondheid; je kunt de link leggen tussen verbeteren van de voedingstoestand en de rol van bewegen en voeding OF veel verschillende risicogroepen, lastig op te sporen: koppelen aan de risicogroepen voor ondervoeding: COPD,

Projecttuinen Project: kop en staart, monitoring, borging en verspreiding Samenstelling projecttuin Projectleider / contactpersoon (=diëtist), en Één of meer huisartspraktijken, of Groep lokale wijkverpleegkundigen en de huisartsen met wie zij samenwerken, of Woonzorgcentrum en de huisartsen die daar komen Risicogroepen (start met experiment) Thuiszorgcliënten, chronisch zieken, specifieke kenmerken, oncologische patiënten, griepprik Invoeren van vroege herkenning en behandeling van ondervoeding

Aanbod project Stuurgroep Ondervoeding Startbijeenkomst (1 dagdeel) Projectplan & projectgroep Afspraken met huisartspraktijken en/of thuiszorg over Risicogroepen Werkwijze en afstemming Scholingsbijeenkomst (1 dag) Uitwisselen ervaringen Herkennen van ondervoeding Ondervoed en dan? Motiverende gesprekstechnieken Implementatie Follow up bijeenkomst (1 dagdeel) Helpdesk

Ondersteuning vanuit Stuurgroep Ondervoeding Elke maand start scholingsprogramma voor een groep projectleiders (max. 10 diëtisten) Zelfstandig gevestigde diëtisten Thuiszorgorganisaties Diëtisten uit verzorgingshuizen Diëtistencollectief De startbijeenkomsten: 12 oktober 13.30-17.00uur (1-2 plaatsen) 18 november 13.30-17.00uur 14 december 13.30-17.00uur (bijna vol!)

Wie kijkt er wel eens op www.stuurgroepondervoeding.nl?

ONDERVOEDING, UW KANS? Vragen: pauze