15/12/2011 Dag van de Fonetiek1 Glimlach met een glimlach Hugo Quené Utrecht inst Linguïstiek OTS, Universiteit Utrecht Dag van de Fonetiek, 15 december 2011

15/12/2011 Dag van de Fonetiek2 in samenwerking met studenten Capita Selecta Dagmar v.d. Voordt Will Schuerman

15/12/2011 Dag van de Fonetiek3 glimlach effectieve verkorting van spraakkanaal hogere formanten, m.n. F2 en F3 grotere afstand F2-F1, F3-F2, enz effecten zijn hoorbaar (Drahota e.a. 2004, 2008; Schröder e.a. 2006)

15/12/2011 Dag van de Fonetiek4 glimlach Frequency Code: glimlach suggereert –korter spraakkanaal, –dus kleiner lichaam, –dus minder dreiging, –vriendelijke houding (Ohala, 1980, 1983)

15/12/2011 Dag van de Fonetiek5

6 affectieve resonantie productie: lezen van semantische primes (vriendelijk) leidt tot congruente glimlach-gebaren perceptie: horen van gesproken semantische primes (eerlijk, gemeen), leidt tot snellere semantische verwerking van andere congruente doelwoorden

15/12/2011 Dag van de Fonetiek7 hypothese spreker integreert affectieve en talige kenmerken van spraak woord glimlach vaker uitgesproken met congruente affectieve gebaar = glimlach (en frons vaker uitgesproken met frons)

15/12/2011 Dag van de Fonetiek8 Corpus Gesproken Nederlands selecteer tokens van glimlach* controle: tokens van glim* en klim* bepaal formanten in klinker [ ɪ ] –met dank aan studenten Capita Selecta in Phonetics woord glimlach met meer glimlach > korter spraakkanaal > hogere formanten > meer afstand F2-F1

15/12/2011 Dag van de Fonetiek9 klinkerruimte glimlach

15/12/2011 Dag van de Fonetiek10 formanten glimlach vrouwen in voorspelde richting mannen in tegengestelde richting zelfde orde als M/V verschillen

15/12/2011 Dag van de Fonetiek11 Corpus Gesproken Nederlands selecteer tokens van frons* controle: tokens van brons* bepaal formanten in klinker [ ɔ ] woord frons met meer frons > meer lipronding > langer spraakkanaal > lagere formanten > minder afstand F3- F2 (Stevens, 1998, p.292)

15/12/2011 Dag van de Fonetiek12 klinkerruimte frons

15/12/2011 Dag van de Fonetiek13 formanten frons vrouwen en mannen in voorspelde richting maar beiden niet significant

15/12/2011 Dag van de Fonetiek14 bespreking zwakke effecten ! vrouwen: effect glimlach als voorspeld mannen: effect glimlach tegengesteld effecten frons als voorspeld, maar n.s.

15/12/2011 Dag van de Fonetiek15 bespreking affectief gebaar niet altijd passend: “…zonder een spoor van een glimlach.” ambigue glimlach: man-vrouw-verschillen

15/12/2011 Dag van de Fonetiek16 ambigue glimlach

15/12/2011 Dag van de Fonetiek17 ambigue glimlach expressie van vreugde, vriendelijkheid, dominantie Niedenthal e.a. (2010) man-vrouw-verschillen? –in women, smiling may be a signal of trustworthiness... conveying warmth –among men, smiling may be a signal of capacity, associated with confidence and lack of distress Vazire e.a. (2009)

15/12/2011 Dag van de Fonetiek18 conclusies verbale aanduiding van affectief gebaar wordt geproduceerd met zwakke mimicry van aangeduide affectieve gebaar via affectieve en motorische resonantie van/met bedoelde gebaren Hietanen, Surakka & Linnankoski (1998), Galantucci, Fowler & Turvey (2006), Niedenthal (2007) man-vrouw-verschillen in affectieve waarde meer data nodig !?

15/12/2011 Dag van de Fonetiek19 ?

15/12/2011 Dag van de Fonetiek20

15/12/2011 Dag van de Fonetiek21 tentatief schema speaker ’ s emo. state speaker ’ s smile gesture acoustic speech+smile observed smile gesture observed emo. state own emo. state own smile gesture mirror system MTSP motor resonance affective resonance