Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011 Hoe ziet de eerste job van jongeren eruit? Annelies Vanderheyden, Piet Coppieters, Walter Van Trier en Bart Delbeke

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Inhoudsopgave  Situering  Onderzoeksvragen  Data/Methodologie  Resultaten  Conclusies/discussie Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Situering  Belang van transitie onderwijs-arbeidsmarkt  Aandacht voor vinden van job en snelheid  Ook nagaan welke karakteristieken deze job heeft  vaak obv objectieve kenmerken  ‘goede’ versus ‘slechte’ jobs  Eerste valorisatie data C80(29) Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Onderzoeksvragen  In welk soort jobs komen jongeren terecht?  Kunnen we profielen onderscheiden in deze jobs?  Wie komt in welke job terecht? Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ SONAR-databank Aantal respondenten naar geboortecohorte en naar enquêtegolf Interview op 23Interview op 26Interview op 29 COHORTE (68,8%)1.657 (55,0%) COHORTE (69,9%) - COHORTE (64,2%) TOTAAL Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Data / methodologie  Gebruikte data: C80(23) en C80(29) (!)  Info over de 1 ste significante job = job van minstens 1 maand  voor 91% van de respondenten beschikken we over info over de eerste job Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Welke jobs vinden jongeren?  Factoranalyse obv 19 jobkenmerken om typologie van jobs op te stellen  Antwoorden met  Helemaal niet akkoord  Eerder niet akkoord  Eerder wel akkoord  Helemaal akkoord Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Jobkenmerken  Mijn eerste job vroeg veel lichamelijke inspanning  Mijn eerste job vroeg veel geestelijke inspanning?  Mijn eerste job vroeg veel creatieve ideeën van mij?  Ik moest werken in gevaarlijke of onveilige omstandigheden?  Ik moest werken aan een hoog tempo of onder tijdsdruk?  Ik moest werken in lawaaierige of stinkende omgeving?  Het was werk waarbij ik mij vuil moest maken?  Het was werk met veel verantwoordelijkheden?  Het was werk waarvan ik de resultaten zag?  Het was werk waarbij ik kon tonen wat ik kan?  Het was werk waarbij ik met andere mensen moest samenwerken?  Het was werk waarbij ik steeds dezelfde dingen moest doen?  Het was werk waarin ik mij kon uitleven?  Het was werk waarbij ik regelmatig moest studeren?  Ik kon zelf beslissen op welke wijze ik mijn werk deed?  Ik kon zelf beslissen hoeveel werk ik op een dag deed?  Ik kon zelf beslissen welk werk ik op een dag deed?  Mijn werk was een uitdaging?  Ik deed in mijn job dingen die de moeite waard waren? Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Verdeling van antwoorden over de 19 jobkenmerken Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Factoranalyse  Principale factoranalyse  Uit 19 jobkenmerken kunnen we 5 achterliggende dimensies halen  5 dimensies verklaren samen 49,8% van de variantie  Somschalen berekenen per dimensie  Omzetten naar een schaal van 0 tot 1 Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Jobkenmerken-dimensie 1  Ik deed in mijn job dingen die de moeite waard waren  Mijn werk was een uitdaging  Het was werk waarbij ik kon tonen wat ik kan  Het was werk waarin ik mij kon uitleven?  Mijn eerste job vroeg veel creatieve ideeën van mij?  Het was werk waarvan ik de resultaten zag?  Het was werk met veel verantwoordelijkheden?  Het was werk waarbij ik steeds dezelfde dingen moest doen? (*)  Het was werk waarbij ik regelmatig moest studeren? Cronbach’s Alpha=0,875 (*)schaal wordt omgekeerd in de analyse om inhoudelijk overeen te stemmen met overige items Uitdaging/ uitleven Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Jobkenmerken-dimensie 2  Het was werk waarbij ik mij vuil moest maken?  Ik moest werken in lawaaierige of stinkende omgeving?  Ik moest werken in gevaarlijke of onveilige omstandigheden?  Mijn eerste job vroeg veel lichamelijke inspanning? Cronbach’s Alpha=0,770 Fysieke belasting Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Jobkenmerken-dimensie 3  Ik kon zelf beslissen hoeveel werk ik op een dag deed?  Ik kon zelf beslissen welk werk ik op een dag deed?  Ik kon zelf beslissen op welke wijze ik mijn werk deed? Cronbach’s Alpha=0,811 Autonomie Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Jobkenmerken-dimensie 4  Ik moest werken aan een hoog tempo of onder tijdsdruk?  Werkdruk Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Jobkenmerken-dimensie 5  Het was werk waarbij ik met andere mensen moest samenwerken?  Samenwerken Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Hoe ziet de ‘gemiddelde’ job eruit? NGemiddeldeStandaardafw. Uitdaging ,63 0,23 Fysieke belasting ,34 0,27 Autonomie ,40 0,28 Werkdruk ,57 0,32 Samenwerken ,85 0,24 Min=0, max=1 Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Gemiddelde job - grafisch Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Geslacht Mannen (1364) Vrouwen (1294) Uitdaging 0,630,62 Fysieke belasting 0,400,28 Autonomie 0,400,41 Werkdruk 0,580,56 Samenwerken 0,850,86 Min=0, max=1 Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Geslacht - grafisch Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Etnische afkomst Belgen (2292) Turken/N. Afrikanen (125) Overige (237) Uitdaging 0,630,540,62 Fysieke belasting 0,340,410,37 Autonomie 0,410,330,38 Werkdruk 0,57 Samenwerken 0,860,770,87 Min=0, max=1 Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Etnische afkomst - grafisch Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Schoolse achterstand SO Niet blijven zitten (1824) Blijven zitten (803) Uitdaging 0,650,59 Fysieke belasting 0,310,41 Autonomie 0,430,35 Werkdruk 0,560,59 Samenwerken 0,860,85 Min=0, max=1 Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Schoolse achterstand – grafisch Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Onderwijsniveau Laag (<SO) (339) Midden (SO) (1259) Hoog (HO) (1058) Uitdaging 0,550,600,69 Fysieke belasting 0,490,420,21 Autonomie 0,310,340,51 Werkdruk 0,580,570,56 Samenwerken 0,840,850,87 Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011 Min=0, max=1

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Onderwijsniveau - grafisch Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Verticale mismatch ‘ Had u voor uw eerste job volgens u een te hoge of te lage opleiding?’  Vergelijking niveau van de opleiding met niveau van de job Te hoge opleiding (726) Te lage opleiding (122) Juist goede opleiding (1761) Uitdaging 0,460,710,69 Fysieke belasting 0,380,360,32 Autonomie 0,310,460,44 Werkdruk 0,570,580,57 Samenwerken 0,810,890,87 Min=0, max=1 Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Verticale mismatch - grafisch Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Horizontale mismatch ‘ Lag uw eerste job inhoudelijk in lijn van uw studies?’  Vergelijking inhoud van de opleiding met inhoud van de job Helemaal (1148) Enigszins (555) Helemaal niet (948) Uitdaging 0,750,620,49 Fysieke belasting 0,320,290,41 Autonomie 0,470,440,23 Werkdruk 0,580,550,57 Samenwerken 0,900,830,82 Min=0, max=1 Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Horizontale mismatch - grafisch Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Combinatie verticale en horizontale mismatch Match= - verticaal: juist goede opleiding - horizontaal: helemaal of enigszins Mismatch= overige combinaties Match (1399) Mismatch (1208) Uitdaging 0,720,52 Fysieke belasting 0,310,38 Autonomie 0,470,33 Werkdruk 0,57 Samenwerken 0,880,83 Min=0, max=1 Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Combinatie VMM & HMM - grafisch Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Conclusie en discussie  Dimensies te onderscheiden volgens jobkenmerken  Verschillen naar etnische afkomst, schoolse vertraging en onderwijsniveau  Verschillen naar mismatch Opmerkingen:  Enkel eerste jobs  Enkel bivariate analyses obv C80 Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee _ Leuven _ februari 2011