Transformaties van ETRS89 in Nederland J. van Buren

Inhoud GPS, ETRS89 en RD RDNAPTRANS® RDNAPTRANS®2004

Landmeten met GPS Hoge nauwkeurigheid over grote afstanden Brengt afwijkingen in klassieke netwerken aan het licht

De weg naar herziening 1996: eerste ideeën nieuw stelsel 1997-1999: raadplegen gebruikers 1997 AGRS.NL operationeel 1998: GPS-kernnet gereed 1999: voorstel samen met MD 2000: besluit en implementatie WGS84 ETRS89 RD

Bijhoudings-cyclus 1,5 jaar GPS-kernnet 418 punten s max < 2 cm bepaald in RD/NAP en ETRS89 Bijhoudings-cyclus 1,5 jaar

Actief GPS Referentie Systeem AGRS.NL Terschelling AGRS.NL-stations Te bepalen punt Datacom Westerbork Delft Apeldoorn Berekening met ‘Bernse Software’ Eijsden

AGRS.NL-station Westerbork

Verschillen tussen RD en GPS

Verschillen tussen RD en GPS schematisch 25 cm 5 cm 25 cm

Verschillende belangen bestandsbeheerders: RD niet wijzigen; kosten/baten conversie GPS-gebruikers: stelsel herzien; eenvoudig werken in 'glad' stelsel kaartgebruikers: duidelijkheid

Criteria voor keuze Eén RD-stelsel Consistentie (nieuw-oud; nationaal-Europa) Eenvoud Draagvlak Koppeling met Europa Toekomstvast

Herziening Invoering van Europese ETRS89 als het nationale 3D-referentiestelsel Nieuwe definitie van RD-stelsel gebaseerd op ETRS89 Gepubliceerde RD-coördinaten veranderen niet

Toepassing ETRS89 1. Europese bestanden 2. Internationale Gegevensuitwisseling 3. Homogeen 3D-stelsel (onvervormd) 4. Koppeling aan globale stelsels

Relatie tussen RD/NAP en ETRS89 Gebruiker Bewerking correctiegrid en interpolatie ETRS89 X,Y,Z geoïdemodel t.o.v. GRS80 geoïdemodel t.o.v. Bessel pseudo-RD RDNAPTRANS® RD- kaartprojectie Bessel (1841) (f , l , h) Bessel (1841) X,Y,Z datum- transformatie

RDNAPTRANS® Gebaseerd op de verschillen tussen RD en ETRS89 in de GPS-kernnetpunten

Gebruik van standaard, goed gedocumenteerd pakket RDNAPTRANS® Regelmatig grid omdat: Berekening uit kernnetpunten rekenintensief Opsporing van fouten Regelmatig grid is ‘draagbaar’ bestand Gebruik van standaard, goed gedocumenteerd pakket

RDNAPTRANS® GPS-kernnet punt verschil per gridpunt (km) met Radial Basis functie uit de verschillen in de GPS-kernnet punten

RDNAPTRANS® te transformeren punt interpolatie tussen 16 omliggende gridpunten met Overhauser Spline interpolatie

RDNAPTRANS® Geldigheids-gebied binnen: RD-punten Top. bladen Geoïde

Gevolgen voor RD-stelsel Gekoppeld aan Europese referentiestelsel AGRS.NL basis RD-stelsel Gepubliceerde coördinaten veranderen niet RD blijft basis voor bestanden (GBKN, Topkaarten, kadastrale kaart)

Nieuwe hiërarchie van RD-punten 1. Stations AGRS.NL ETRS89 en GPS-gegevens via www.agrs.nl permanente monitoring 2. Punten van GPS-kernnet ETRS89, RD en NAP vaststelling eens per 3 jaar 3. Overige punten RD (richtpunten, opstelbouten, richtbouten) vaststelling eens per 10 jaar

Gevolgen voor gebruiker Gebruiker heeft keuze: manier van bijhouding resultaat in RD of ETRS89 Transformatie tussen RD/NAP en ETRS89: voor landmeetkunde: RDNAPTRANS voor navigatie: 7-parameter transformatie (± 25 cm)

Bijhouding in RD of ETRS89 in ETRS89 RD bijhouding in RD RDNAPTRANS resultaten in ETRS89 resultaten in RD

RDNAPTRANS™2004 RDNAPTRANS™2004 noodzakelijk door: ETRS89-realisatie 2004 NAP-herziening op basis van de vijfde Nauwkeurigheidswaterpassing NLGEO2004-geoïdemodel RDNAPTRANS™ 2000 – 2004 RDNAPTRANS™2004 vanaf 2005 Stabiliteit in RD en NAP door flexibiliteit in transformatieparameters en loslaten aanname stabiliteit ondergrondse merken

ETRS89-realisatie 2004 Verschillen met 1997 Delft 0,010 m Eijsden 0,011 m Kootwijk 0,010 m Terschelling 0,012 m Westerbork 0,010 m

Oorzaken voor de geconstateerde afwijkingen: ETRS89-realisatie 2004 Oorzaken voor de geconstateerde afwijkingen: ander netwerk dan in 1997; GPS-apparatuur op vervangen; nieuwe realisatie van ETRS89. Verbetering in de bepaling van NAP-hoogtes met behulp van GPS-metingen mogelijk. Nauwkeurige ETRS89-coördinaten voor station Apeldoorn.  

ETRS89-realisatie 2004 Sluitfouten na gelijkvormigheidstransformatie. Verondersteld wordt dat Terschelling eenmalig verstoord is. Aanpassen van de 7-parameter-gelijkvormigheidstransformatie (HTW)

Transformatie tussen ETRS89 en RD herzien door: RDNAPTRANS™2004 Transformatie tussen ETRS89 en RD herzien door: Aanpassen van de 7-parameter-gelijkvormigheidstransformatie Stabiliteit door Flexibiliteit

Zie ook . . . . . De geodetische referentiestelsels van Nederland Definitie en vastlegging van ETRS89, RD en NAP en hun onderlinge relaties Arnoud de Bruijne, Joop van Buren, Anton Kösters, Hans van der Marel Nederlandse Commissie voor Geodesie 43, Delft, 2005. 132 pagina's. ISBN-13: 978 90 6132 291 7. ISBN-10: 90 6132 291 X. € 8,50 www.rdnap.nl www.ncg.knaw.nl/Subcommissies/Infrastructuur/infrastructuur.html