Met het Licht op weg Lukas 1:78-79 Een routekaart naar de vrede – die duikt regelmatig op in het nieuws. Als ergens een groot conflict is: bijvoorbeeld tussen Israël en de Palestijnen, of de burgeroorlog in Syrië, of toen na de Balkanoorlogen werd geprobeerd om de volken in voormalig Joegoslavië weer vreedzaam naast elkaar te laten leven. Een routekaart voor de vrede, er komt heel wat diplomatie bij kijken, wereldleiders als Barack Obama en Hilary Clinton verbinden er hun naam en gezicht aan. En dan moet je nog maar afwachten of de vrede er komt. De weg naar vrede ligt bezaaid met bermbommen. Lukas 1:78-79

Weg van de vrede Routekaart naar de vrede Gods vredesactie effectief: Geeft perspectief Krijgt mensen mee: voeten richten op weg van de vrede Waar je kijkt, daar loop je Vrede invullen Met God Met elkaar Zacharias ziet iets van Gods routekaart naar de vrede. Maar dan is het meer dan een plannetje waarvan je nog maar moet zien of het uitkomt. Dit is de actie die God zelf onderneemt. Bij vredesplannen gaat het om twee dingen: je moet er iets in zien, en alle partijen moeten er in meegaan. Daar gaat het ook vaak op mis: het toekomstperspectief is niet veel beter dan wat je nu hebt, en meestal is er wel een of meer van de partijen die niet wil bewegen. Dan blijft het vredesoverleg muurvast zitten. Maar juist op deze twee punten slaagt Gods vredesactie glorieus. Er komt perspectief: licht uit de hemel. Nu kun je eindelijk weer wat zien. Je ziet de weg voor je liggen die God wil gaan. En meteen daar aan vast: God weet je mee te krijgen op deze weg van de vrede. In onze vertaling staat het een beetje losjes: “zodat we onze voeten kunnen zetten op de weg van de vrede”. Dan is het een optie voor ons, wij kunnen de goede kant op lopen. De uitdrukking die er eigenlijk staat legt de actie bij het stralende licht dat uit de hemel verschijnt: dit licht gaat op “om onze voeten te richten op de weg van de vrede”. Wij gaan niet vanuit onszelf die weg op, het is Gods licht dat ons stuurt. [KLIK] Niet alleen wijst Hij ons de weg, Hij brengt ons er ook op. Je kunt denken aan een mijnwerkerslamp. Het apparaatje is de laatste tijd weer populair. Super handig als je bijvoorbeeld op survival bent. Je draagt een lampje op je hoofd. En de kant die je op kijkt, daar schijnt het licht. Je loopt vanzelf achter de lamp aan, en zo ga je op het goede pad. Dat is wat het licht uit de hemel bij ons doet: de goede kant op schijnen, en als je dat licht nu maar volgt, loop je precies de goede kant op. Licht en vrede – het zijn woorden die in deze tijd rond Kerst veel gebruikt worden. Mensen verlangen ernaar. Maar het blijven vaak lege woorden. Niet als je ze in het evangelie hoort: deze profetie over Jezus vult het heel concreet in. Hemels licht komt in ons leven schijnen. Niet een eind erboven, als het zoeklicht van een helicopter. Maar heel dichtbij, op ooghoogte, het schijnt zodat je de weg kunt vinden die je bij de vrede brengt. Kerst brengt je in beweging: zet je voeten op de weg van de vrede. Hoe ziet dat er voor ons uit? Het begint bij vrede met God. Dat was het grote conflict waar wij in vastzitten: de andere kant op lopen, steeds weer botsen met wat God zegt. Maar dat conflict verdwijnt op de weg van de vrede. Je gaat je aan God gewonnen geven, je raakt dat bozige gevoel kwijt van “ik zal het zelf wel uitmaken”. Je blokkades worden opgeruimd, de weg gaat open en je komt thuis bij God, in zijn vrede. Vrede met God brengt je ook als mensen bij elkaar. Als het licht van Jezus gaat schijnen, die zie je wegen om elkaar te vinden, ook als die weg een poos opgebroken is geweest. Je gaat ruzies uitpraten. Je leert spijt te hebben van waar je de ander mee gekwetst hebt. Je kunt “sorry” zeggen en je kunt ook “sorry” aannemen. De weg van de vrede: die kleine dingen van ruzies uitpraten en sorry zeggen, dat zijn de bermbommetjes die worden opgeruimd. Het brengt je met kleine stapjes op de weg naar Gods grote vrede. Stap voor stap – het is de weg die je moet gaan. En je zult die weg weer vinden, want het grote licht is aangegaan. * Met het licht op weg – zo kun je samenvatten waar het lied van Zacharias op uitloopt. Het brengt je op de weg van de vrede, dat was het eerste. En nu het tweede element: dit licht zet je op de weg van het leven.

Weg van het leven Stikdonkere aarde Geestelijk duister: afgesloten van God In schaduw van de dood Verjagen met kunstlampjes? Drie grote woorden: leven, redding, vergeving Uit je dodelijke verlamming gehaald, op de been gebracht Licht uit de hemel schijnt op een aarde die stikdonker is. Dat beeld roept het begin van vers 79 op: mensen die leven in duisternis en verkeren in de schaduw van de dood. Hier in het Westen maak je het bijna nooit mee dat het echt donker is. Altijd en overal blijven wel lichtjes branden, van de straatlantaarns en van de kassen in de buurt en van de auto’s en treinen die voorbij razen. Zelfs bij je eigen huis houd je maar liefst een paar lampen aan tegen inbrekers. Ik word er wel eens moe van, dat voortdurende bombardement van licht. Wat echt donker is, daarvoor moet je op vakantie, ergens diep in Frankrijk ofzo. Als je ’s nachts buiten staat en er brandt nergens kunstlicht, dan zie je veel meer sterren aan de hemel staan dan ooit. Maar is het bewolkt in zo’n donkere nacht, dan wordt het echt aardedonker. Dan kun je geen hand voor de ogen zien. Dan heb je een zaklantaarn nodig of een mijnwerkerslamp om niet te struikelen als je naar de wc moet. Wat het evangelie vertelt is niet maar het gezellige donker op een camping in Frankrijk. Dit is het dreigende donker van de dood. En dit is hoe de wereld er aan toe is. Niet alleen het fysieke licht ontbreekt, maar vooral: mensen leven in geestelijke duisternis. [KLIK] Mensen zijn afgesloten van God. Ze hebben de ogen dicht, en ze sluiten met hun manier van leven zich af voor het licht van God. Hebben we daar gevoel voor? Dat je dood bent zonder God en Jezus? Dat je hopeloos in het donker blijft zitten als je het licht van Jezus niet hebt? We zijn er, denk ik, slim in om dat gevoel te verjagen. We zetten hele batterijen kunstlicht in om het donker niet te hoeven zien. Dan denk ik niet alleen aan de sfeervolle kerstlichtjes. Maar ook aan de figuurlijke lampjes die je aansteekt: de dingen waarmee we onszelf het gevoel geven dat het nog wel wat meevalt. Dat we toch aardig wat goeds kunnnen. Dat we al een eindje op weg naar God zijn voordat Hij ons tegemoet komt. Maar dan gaat het grote licht uit de hemel aan. En je ontdekt hoe zielig en zwak de lichtjes waren die je zelf liet branden. Als God in Jezus naar je toe komt met leven en redding en vergeving, dan ga je zien hoe de dood je in de greep had, hoe je altijd onder de schaduw van de dood verkeerde. Het zijn de drie grote woorden in de profetie van Zacharias: leven, redding, vergeving. En ze laten haarscherp zien wat er aan mankeert bij ons. Vergeving: dat wijst op onze schuld, alle dingen die wij verkeerd doen, alle grote en kleine missers waarmee we het contact met God verbreken. Redding: als er een redder op je af komt, dan weet je dat je groot gevaar loopt, dat je verloren bent, dat je kopje onder gaat als niet iemand je eruit haalt (denk aan de reddingsboei!). Leven: dat is het totale, het grote cadeau waarmee God in Jezus komt, en dat is leven voor mensen die zelf in de dood vastzitten. Vastzitten, zo is het gesteld met de mensen in het donker. Als je er even op let, is het zo’n mooi contrast. Als het licht aangaat, kunnen mensen hun voeten zetten op de weg van de vrede. Maar vóór die tijd zijn ze “gezeten” in de schaduw van de dood. Een passief verhaal. Je kunt niets en je wilt niets en er komt niets van terecht. Dit is de redding waar Jezus mee komt: dat je uit je dodelijke verlamming wordt gehaald. Dat je op de benen wordt gezet en dat je dan je voeten kunt bewegen, gericht op Gods weg door Gods licht. Het is een totale doorbraak: licht in een wereld die stikdonker is, leven voor mensen die alleen maar in de dood kunnen zitten, redding waar aan alle kanten dreiging en gevaar om je heen is. Dit is waar God mee komt, en waar je van mee mag zingen met die enthousiaste oude man Zacharias: God geeft licht en leven. * Vandaag volgen we het spoor van het licht. Achteraan zijn we begonnen: op de weg van de vrede die wij mogen gaan nu het licht van Jezus is gaan schijnen. Daarna ontdekken we wat een cadeau dit licht is: terwijl wij in de dood vastzitten, brengt dit hemelse licht ons het leven. En nu volgen we het spoor nog wat verder terug. We volgen het spoor van het licht, en we komen uit in het hart van God.

Weg naar Gods hart splagcna eleoV Spoor van het licht volgen … … tot in het hart van God! Splangchna en Eleos: een bewogen hart schiet tehulp Niet de stekker eruit, maar het Licht weer aan Genieten – bidden – zingen - gaan splagcna eleoV Dat moet ik even uitleggen. Een paar weken terug hadden we het briefje van Paulus aan Filemon op tafel liggen. Daar stond een woord in dat ik niet durfde uitspreken. Nu wel: splangchna. Een woord dat te maken heeft met je ingewanden, je diepste gevoelens, waar het kan rommelen en knarsen van emoties, waar je intens met elkaar meeleeft. Bij Paulus ging het over de diepe menselijke gevoelens. Hier in Lukas 1 is het nog sterker: dit woord splangchna past bij God. Vers 78 begint met twee woorden die elkaar versterken: liefdevolle barmhartigheid. In het Grieks is het ene woord splangchna, en het andere woord kennen we waarschijnlijk ook wel: eleos. We hebben een christelijke organisatie voor psychologische hulp die zo heet, Eleos. Daar kun je terecht als je relatieproblemen hebt, of als je nare ervaringen uit je jeugd moet verwerken, of als je een fobie hebt ofzo. Die naam Eleos geeft aan: we doen dit niet alleen als professionals, maar we zijn met je begaan. Als we zien dat het niet goed met je gaat, dan schieten we graag te hulp. Da’s nou precies God zoals Zacharias Hem in actie ziet komen: God ziet dat het niet goed gaat met zijn mensen, en dat gaat Hem aan het hart, en dan schiet God graag te hulp. Heel diep in God zelf begint dat, in zijn ingewanden als je ’t zo mag zeggen – maar de bijbel zegt het, dus dan mogen wij het met eerbied overnemen. God heeft een hart dat warm voor ons klopt. Hij kan het niet aanzien dat wij onszelf de vernieling injagen. Dan komt alles in Hem in beweging, en dan gaat Hij uit innerlijke motivatie het licht aandoen in deze aardedonkere wereld. Hier kom je bij het grote geheim van Kerst. Het licht dat uit de hemel komt schijnen heeft deze ultieme bron: het hart van God dat met ons bewogen is. Het komt compleet uit God zelf. Hij is niet de professional die op afstand aan wat knoppen draait. Hij is ook niet verplicht om ons te helpen als wij er zo’n puinhoop van maken. Maar Hij wil het, omdat Hij vanuit zichzelf zo goed is en zoveel liefde heeft en die liefde zo graag kwijt wil. Dankzij de liefdevolle barmhartigheid van onze God: alleen al dat je Hem “onze God” mag noemen, daar zit in hoe Hij zich wil verbinden aan mensen die zo vaak de band met Hem doorsnijden. Je volgt het spoor van het licht, je denkt van Kerst terug naar hoe het begon, en je komt hier uit: in Gods grote hart, in zijn diepste bewogenheid met mensen, zijn innerlijke drang om licht te brengen in een wereld die in het donker verloren ligt. [KLIK] Zo is God ten diepste: een God die licht en redding en leven wil. Zo is het met de wereld begonnen, op dag 1: God sprak “Laat er licht komen”, en er was licht. We kennen het verhaal dat er achteraan gekomen is. En dat is het verhaal van mensen die het licht uitdraaien en voor het donker kiezen. Maar nu is het wonder waar Zacharias ons op wijst, dat God dan niet de stekker eruit trekt: blijf dan maar lekker in het donker zitten, zoek het zelf maar uit! Nee, God doet opnieuw de stekker erin, Hij draait opnieuw het licht aan, niet “zoek het maar uit”, maar “Ik zoek jullie op!” * Wat moet je hier nu mee? Met die vraag komen we vaak in de kerk. Prima verhaal, maar hoe kan ik ermee aan de slag? Heel simpel antwoord vandaag: geniet er maar eens goed van. Dit is toch geweldig dat je dit van God van mag zien, dat Hij zich zo in zijn hart laat kijken? Val daar maar eens bij stil, neem er de tijd voor om het op je in te laten werken. En als je dan graag iets wilt doen: ga in gebed, vertel God maar hoe blij je met dit grote cadeau van zijn liefde bent. Of zet een paar mooie Kerstnummers op en zing van harte mee. Laat je optillen in de vreugde van dit stralende licht uit de hemel. Zet met lichte pasjes je voeten op de weg van de vrede. Da’s genoeg te doen, toch?