Het effect van het groen herinrichten van een schoolplein op de kinderen Sjerp de Vries, Fransje Langers, Josine Donders & Agnes van den Berg Alterra, Wageningen University & Research centre Wageningen, The Netherlands 1

Achtergrond Aandachtswijken (voorheen ook wel Vogelaarwijken) Gecoördineerde inspanning van de rijksoverheid om deze buurten op te waarderen Ministerie van EZ (eerder LNV/EL&I): het inzetten van groen als middel Scholen in Rotterdamse aandachtswijken Het groen herinrichten van het schoolplein als een interventie Gefinancierd door EZ en de gemeente Rotterdam Scholen konden zichzelf aanmelden Meewerken aan een evaluatiestudie voorwaarde voor toekenning subsidie Evaluatie- of interventiestudie Voormeting in de herfst van 2010 uitgevoerd bij vijf scholen In 2011 werd het schoolplein van vier van de vijf scholen groen heringericht (vijfde school was een controleschool) In het voorjaar van 2012 zijn de eerste nametingen uitgevoerd Voorjaar 2013 zal een tweede nameting plaatsvinden 3

Groen herinrichten van schoolpleinen: wat te verwachten? Herinrichting verschilt per school Schoolpleinen verschillen op voorhand ook al van elkaar (bijv. grootte) Verschillende architect/ontwerper, verschillend proces (participatie van kinderen)  Iedere herinrichting is uniek en een case studie op zichzelf Aannames over de schoolpleinen na de herinrichting Meer groene/natuurlijke elementen en materialen dan voorheen Groene delen meer geïntegreerd met niet groene delen (niet alleen décor) (Meer) ‘loose parts’ waar de kinderen mee kunnen spelen (zand, water, takken, steentjes) Meer variatie qua aangeboden speelmogelijkheden (‘affordabilities’) 3

Hypotheses (enkele van de) Een pauze op het nieuwe, groenere schoolplein herstelt de kinderen beter van aandachtsmoeheid dan een pauze op het oude schoolplein Vooral kinderen die last hebben van aandachtsmoeheid vooraf aan de pauze Faber Taylor & Kuo (2009); Martensson et al (2009) Na een pauze op het nieuwe, groenere schoolplein is de gemoedstoestand van de kinderen positiever dan na een pauze op het oude schoolplein Vooral kinderen die op het oude schoolplein weinig van hun gading vonden (betere ‘person-environment fit’ voor die kinderen) Malone & Tranter (2003); Kytta (2004); Moser (2009) Door het tijd doorbrengen op een groen schoolplein, met meer gelegenheid om natuur te ervaren en hiermee te interacteren, zullen kinderen zich meer op hun gemak voelen in & met natuur Vooral kinderen die weinig of geen positieve contacten met natuur elders opdoen Bixler et al (2002); Chawla (2009) 3

Methode In elk van de vijf basisscholen zijn drie groepn geselecteerd, doorgaans middenbouw groepen: groep 3, groep 4, groep 5. één school met alleen groepen 5 en 6 (her in te richten plein betrof dependance) Kinderen zijn individueel getest/geassisteerd bij het invullen van een vragenlijst na de ochtendpauze (duur: gemiddeld 20 minuten per kind) Er hebben iets meer dan 300 kinderen deelgenomen aan de voormeting en 289 aan de eerste nameting; 166 kinderen hebben deelgenomen aan beide metingen (en waren dus bij tweede meting een jaar ouder). 3

Oude en nieuwe schoolplein: school 1 Before (left) and after (right)

Oude en nieuwe schoolplein: school 2 Before (left) and after (right)

Oude en nieuwe schoolplein: school 2 (b) Uitbreiding van het schoolplein (situatie na herinrichting)

Enkele resultaten eerste nameting (1) Beoordeling schoolplein door de kinderen (schaal van 1 tot 5) 3

Enkele resultaten eerste nameting (2) Beoordeling van het sociale klimaat op het schoolplein (schaal van 1 tot 5) 3

Waarom (vooralsnog) niet iedere herinrichting een succes? Pre Soms nog vroeg dag (school 4) Post 3

Wordt vervolgd 7