Macro-economische betekenis overheid Dr. P. de Vries Institutionele Economie Economische gedrag van onderneming en instituties H19 Macro-economische betekenis overheid
Groei overheid Collectieve uitgavenquote = som coll uitgaven in % van BBP 1900: ± 10% 1980: 60% en meer! Oorzaken: Sociale zekerheid Onderwijsuitgaven
figuur 19.1
Verklaring groei overheid Wet van Wagner; Complementariteit private en publieke uitgaven; Drees: politieke keuzen.
figuur 19.2
Economische rol overheid Adam Smith: defensie; justitie; collectieve goederen. Katheder socialisten: maatschappelijke behoeften; inkomens(her)verdeling. J.M. Keynes: stabilisatietaak.
Overheidstaken Allocatietaak; Verdelingstaak; Stabilisatietaak. Overheid beïnvloedt samenstelling, verdeling en hoogte van het BBP.
Definitie overheid Overheid is legitiem instituut dat monoploie van fysiek geweld opeist. Rechtsregels Belastingen Zonder recht, geen belasting (VV)
Een paar definities Belastingen zijn opgelegde heffingen zonder aanwijsbare tegenprestatie. Budgetmechanisme is besluitvormingsproces over vorming en besteding budget. Sector overheid betreft niet-marktproducenten
Schema budgetsector figuur 19.3 - centrale overheid - lokale overheden - sociale verzekerings- instellingen publieke sector budgetsector gepremieerde en gesubsidieerde sector
Budget en begroting Begroting als kern van democratie. Vier functies: Autorisatiefunctie; Allocatiefunctie; Herverdelingsfunctie; Macro-economische functie.