Zijn Bergbewoners biologisch aangepast? Kinderen van de wolken Wie ooit naar Nepal, Tibet, Peru of Bolivia reisde, heeft ongetwijfeld vastgesteld hoe gemakkelijk de lokale bewoners door het ruige landschap met zijn ijle lucht huppelen. Terwijl wij ons moeizaam voortslepen met onze hightech rugzak en dure bergschoenen, lijken zij moeiteloos hele ladingen goederen op hun rug naar boven te brengen, in een benijdenswaardig tempo en op eenvoudige sandalen of goedkope schoenen. Deze ppt. Ontstond naar aanleiding van een artikel van Inge Taucher in het maandblad EOS

KINDEREN VAN DE WOLKEN

HIMALAYA EXPEDITIE Nepalezen dragen 20% van hun lichaamsgewicht zonder extra zuurstof te gebruiken 1 op 5 mannen draagt 125% van zijn lichaamsgewicht en enkele dragers zelfs het dubbele Per zuurstofeenheid produceren ze 5% meer ATP (efficienter gebruik van de de spieren)

2500 meter of hoger Himalaya – Andes – Ethiopië – Rockey Mountains Lage luchtdruk 21% zuurstof 3000 meter  luchtdruk 1/3 lager 5500 meter  luchtdruk ½ lager Minder zuurstof voorhanden Lichaam heeft evenveel zuurstof nodig Zuurstofschaarste moet goed gemaakt worden Korte termijn oplossing Genetische aanpassingen (evolutie)

A. KORTE TERMIJN AANPASSINGEN (ENKELE WEKEN TOT MAANDEN) SNELLER ADENHALEN EN HARDER POMPEN AANMAAK VAN MEER HEMOGLOBINE EXTRA NETWERKEN VAN FIJNE BLOEDVAATJES TER COMPENSATIE VAN LAGE PARTIËLE DRUK IN DE LONGEN (WET VAN FICK: OPPERVLAKTEVERGROTING)

B.GENETISCHE AANPASSINGEN Andes-bewoners ademen langzamer Pas bij zware inspanning (60% van VO2 max) sneller ademen Hoog Hb-gehalte Hoge zuurstofsaturatie

Barrel chest (tonvormige borstkas) Als je opgroeit in een omgeving met zuurstofschaarste Longvolume ¼ groter Dus longdiffusie groter Grotere VO2 max Groter aëroob vermogen

Zowel in rust als bij inspanning: hogere zuurstofsaturatie Meer ATP per eenheid zuurstof / glucose Meer ATP-productie voor de spieren Lagere melkzuurproductie  Micro-evolutionaire aanpassingen …. Genen die dit bepalen nog ontdekken!!

B.GENETISCHE AANPASSINGEN Tibetanen Vrij snelle ademhaling in rust en bij inspanning Lage zuurstofsaturatie Lage Hb-concentratie 10x zoveel NO in het bloed  verwijdt de bloedvaten  bloed stroomt sneller zonder bloeddrukverhoging (2x zo snel als bij ons) (opmerkingViagra werkt plaatselijk in op de NO-huishouding)

B.GENETISCHE AANPASSINGEN Hoogland-Ethiopiërs Zuurstofsaturatie gelijk aan mensen op zeeniveau Hb-concentratie gelijk aan mensen op zeeniveau O2-opname efficienter? Metingen onbetrouwbaar?? Meer onderzoek nodig!!

ZWANGER OP GROTE HOOGTE Andesbewoners en Tibetanen leven resp. 10.000 en 20.000 jaar in de bergen Geboortegewicht gem. 400 gr hoger Krachtiger bloedtoevoer naar baarmoeder en placenta (waarschijnlijk genetische factor) Europeanen en Han-Chinezen 100 tot 500 jaar laag geboortegewicht < 2.5 kg Meer zwangerschaps-vergiftiging Meer kans op babysterfte Oorzaak: minder bloed naar baarmoeder en placenta

BRON EOS maandblad over wetenschap Nr 9 / september 2009