Wachten op de Barbaren Humanistisch café Emmen 3 mei

Inhoud Aangeboren en aangeleerd Idealisme en realisme Wat is conflict? Wat is oorlog? Conclusies

Aangeboren en Aangeleerd

Basis Gedrags- en waarderings-patronen Communicatie (Signaalsystemen, Taal, Media, , CHAT, GSM) Verkennen (Omgeving, Sociale netwerk, Wacht houden, INTERNET, TV) Erbij horen (Kudde, School, Zwerm, Familie, Stam, Groep, Volk, Natie, COMMUNITY) Status (Dominantiehierarchie, RESPECT, RECLAME, STATUSINDUSTRIE) Voortplanting (Hofmaken, Paring, Stalking, Porno, SEXINDUSTRIE) Kinderzorg (Temperatuur, Voedsel, Veiligheid, WOONERF, KINDERINDUSTRIE) Fourageren (Zoeken, Eten, Delen, Herkauwen, Cantine, CONSUMEREN, McDONALDS) Voorraad maken (Eikeltjes, Hamsteren, Postzegels, RIJK WORDEN, FINANCIELE IND.) Territorium maken (Gebied, Gebouw, Persoonlijke ruimte, Eigen plek, WOONINDUSTRIE) Bouwen (Hol, Nest, Val, Dam, Kantoor, Stadion, SCHOENENDOZEN, BOUWINDUSTRIE) Agressie (Dreigen, Vecht/vlucht, Jagen, Doden, ZINLOOS GEWELD, VECHTINDUSTRIE) Ruilen (Quid pro quo, oog om oog, geschenken, ruilhandel, HANDEL) Lichaamsverzorging (Gladstrijken, Wassen, Vlooien, COSMETICA & MODE INDUSTRIE) Wachten (Pauzeren,Afwachten, Uitrusten, Zonnen, LEKKER LUIEREN, GEMAKSINDUSTRIE) Migratie (Trek, Nomadisme, Auto's, UITGAAN, MIGRATIE, VACANTIEINDUSTRIE ) Spel (Sociaal, Vecht/vlucht, Prooi, Paintball, Status, Pokeren, Poppen, COMPUTERSPELLETJES, SPEELINDUSTRIE CONTROLEMECHANISMENCONTROLEMECHANISMEN

Hoe wordt gedrag gestuurd? PERSOON gewoonten eigenschappen sexe, opleiding etc vaardigheden karakter SITUATIE WAARNEMING SITUATIE PRETTIG? (AKELIG) STIMULEREND? (REM) CONTROLE? (BANG) UITDAGEND? (SAAI) WIJ-GEVOEL? (WIJ/ZIJ), FORMEEL (LOSJES) EMOTIE GEDRAG NADENKEN SITUATIEDWANG

© 2006 JP van de Sande RuG De mens reist langs twee sporen NATUUR Niets dierlijks is ons vreemd ‘Instincten’ Gedragsmechanismen Langzaam groeiende ontwikkeling Samenleving: Gemeinschaft Behoefte aan erbij horen Groepsdoelen Cooperatie is vanzelfsprekend Plicht; Eer; Traditie Conservatief; Stabiliteit Religie; Magie Charismatisch leiderschap STRONG TIES Specifieke reacties op crisis IMPROVISATIE Fight-Flight Arousal Cohesie CULTUUR Ratio beïnvloedt gedrag Normen & Waarden Kosten-Baten analyse Snelle geplande veranderingen Samenleving: Gesellschaft Behoefte aan vrijheid Individualistische doelen Cooperatie is berekening Vrijheid; Geld; Vernieuwing Progressief; Schijn verandering Ideologie; Techniek Transactioneel leiderschap WEAK TIES Specifieke reacties op crisis PLANNING Prioriteiten stellen Professionaliteit Organisatie

Op barbaren wachten WACHTENDE OP DE BARBAREN -Waar wachten wij op, verzameld op het marktplein? De barbaren zullen vandaag moeten komen. Waarom heerst er zo'n ledigheid in de senaat? Wat zitten daar de senatoren en geven geen wetten? Omdat de barbaren vandaag zullen komen. Wat voor wetten zullen de senatoren nog maken? De barbaren zullen, als ze er zijn, de wetten geven. Waarom is onze keizer zo vroeg verrezen, en waarom zit hij bij de grootste poort van de stad op zijn troon, officieel, met de kroon op zijn hoofd? Omdat de barbaren vandaag zullen komen. En de keizer wacht af om hun leider te ontvangen. Zelfs heeft hij een perkament laten maken om hem te geven. Daarop schreef hij voor hem veel titels en grote namen. -Waarom verschenen vandaag onze beide consuls en de praetoren in hun rode, hun geborduurde toga's: waarom deden ze armbanden aan met zoveel amethisten, en ringen met prachtige glanzende smaragden: waarom namen ze vandaag die kostbare staven ter hand bezet met goud en zilver, uitzonderlijk geciseleerd? Omdat de barbaren vandaag zullen komen, en dergelijke dingen verblinden de barbaren. -Waarom komen ook niet, zoals altijd, de waardige oratoren om hun redes te laten horen, om het hunne te zeggen? Omdat de barbaren vandaag zullen komen, en die houden niet van welsprekendheid en mooie redes. -Waarom begint nu ineens die onrust en die verwarring.(Wat werden de gezichten ernstig). Waarom lopen nu snel de straten en de pleinen leeg, en gaan allen naar huis terug, diep in gedachten? Omdat het avond werd en de barbaren niet gekomen zijn. En er kwamen mensen aan uit het grensgebied. Die zeiden dat er geen barbaren meer zijn. En wat moeten wij nu zonder barbaren. Die mensen waren tenminste een uitweg.

Barbaren? Wachten?? BARBAREN Barbaren zijn eigenlijk geen mensen Genocide wordt altijd voorafgegaan door ontmenselijking Hoe komt dat? WACHTEN Twee soorten varkens: Proactief en reactief Proactieven zijn initiatiefrijk Reactieven wachten af en zijn attent op omgeving Meeste varkens en mensen zijn reactief Impending doom: Millennium, Pandemie, Brigands, OORLOG

Idealisme en Realisme

© 2006 JP van de Sande RuG Twee manieren van denken

© 2006 JP van de Sande RuG Wat is waarheid? Twee visies Immanuel Kant: waarheid bestaat wel (das Ding an sich), maar we kunnen hem niet kennen Daarom zijn vele verschillende meningen over één zaak mogelijk Daarom is zorgvuldige toetsing van meningen nodig Wetenschap reduceert chaos maar lost niet op Thomas: Things that people believe to be real, are real in their consequences Waarheid is daarom een te abstract begrip Waarheid is eerder een waarde dan een feit Feiten kunnen dus meer of minder waar gevonden worden De verwachte consequenties spelen hierbij een grote rol 2 dimensies beinvloeden waarheids-gevoel sterk: Angsten en Wensen

Idealisme Georg W.F. Hegel ( ) Leende term van Herder (Geist der Völker & Zeite) –Er zijn eeuwige waarden & ideeën –Deze ontwikkelen zich lineair –Doel is “het absolute” De verandering uit zich in ZEITGEIST –Kracht, stroming, tendens kenmerkend voor tijdperk –Universeel, maar ongrijpbaar en onzichtbaar –Uit zich in: Gedachten, ideeën, emoties, beslissingen, inschattingen, waarderingen, doelen –En dus in het wereldbeeld

Realsime:Hoeveelheid mensen

Realisme: de techniek De techniek en de organisatie daarvan zijn enorm toegenomen en hebben revolutie ondergaan. Dit maakt ons extreem afhankelijk van de infrastructuur. Soorten techniek: –Energie techniek: stroom, benzine, kernreactoren –Regel techniek : computers, software –Wapentechniek: Semtex, kalashnikows, vliegtuigen, tanks, mijnen, (A) bommen, –Distributie techniek : Verkeer, luchtvaart, logistiek –Fysische & Chemische techniek: Apparaatjes en stofjes –Medische techniek: Hygiene, geneesmiddelen, Diagnostiek –Communicatie techniek: Media, telefoon, internet –Economische techniek: marketing, modellenbouw, accountancy – Sociale techniek: Training, therapie, organisaties

Wat is conflict?

Conflictontwikkeling kent TRAAGHEID (Chaos model) CONFLICTSTERKTE STERKTE STIMULUS

© 2006 JP van de Sande RuG Intergroepsconflict COMPETITIE MACHTS TACTIEKEN CATEGORISATIE CONFLICTCONFLICT EXT.ATTRIBUTIE MISPERCEPTIE IN- OUT BIAS STEREOTYPEN MOREEL (DIABOLISERING) VIRIEL COMMITMENT RECIPROCITEIT AROUSAL CONFLICTCONFLICT COHESIE IN-G-COOPERATIE substantial procedural personal

© 2006 JP van de Sande RuG Conflict is bron en gevolg van crisis VRIEND VIJAND MENS ROBOT VERZETSSTRIJDER TERRORIST HELD GEK of ROEKELOZE goed slecht dapper laf sterk zwak MAAR GEVAARLIJK taai koppig WIJZIJ

Plezier in rellen en doden

Wat is oorlog?

Glorie en Misère

Geld en macht

OORLOG (KEEGAN, THE FACE OF BATTLE, 1978) VERGELIJKING 3 SLAGEN –AGINCOURT 1415 –WATERLOO 1815 –SOMME 1916 VERSCHILLEN: –MEER MENSEN –MEER DISCIPLINE –HOGERE PROJECTIELDICHTHEID –MEER AFHANKELIJK VAN TECHNIEK –Steeds grotere kloof tussen leefcultuur en vechtcultuur

The American soldier Stouffer e.a. (1949) The American soldier. 4 delen: 1.Training soldaten 2.Gedrag soldaten 3.Publieke opinie 4.Methodologie De gedemocratiseerde oorlog is behoorlijk nieuw “Strijd tegen het kwaad” (begonnen in Russ.Revol) Prpaganda >>>>>Public relations

vredesorganisatie en oorlogsorganisatie Opleidingen lang Selectie op bestuurlijke capaciteiten Carrière gebaseerd op foutvermijding Doelen langere termijn Democratische instelling en leiderschap Zorg voor correcte procedures Sancties voor relatief kleine afwijkingen Rivaliteit tussen diensten Professionalisering Preparatie Opleidingen kort Selectie op inspiratie en enthousiasme Carrière gebaseerd op prestaties Doelen korte termijn Autoritaire instelling en leiderschap “Cutting the red tape” Polarisatie in sancties Overkoepelend doel reduceert rivaliteit Improvisatie Veerkracht

Conclusies Agressie is normaal Techniek niet Combinatie van deze twee is fataal Faust geldt op alle terreinen Publieke opinie hoort bij gesellschaft Publieke opinie heeft weinig effect Hoe ingewikkelder organisatie, hoe beter het loopt als alles normaal gaat en hoe slechter in crisis