Palliatieve sedatie Het opzettelijk verlagen van het bewustzijn

Slides:



Advertisements
Verwante presentaties
Palliatieve Sedatie Hot item?
Advertisements

Beslissingen rondom het levenseinde
Grenzen aan medisch handelen Mw B (oud) VG/ Paar jaar geleden CVA  woonachtig in vplg huis de Rijp. 3 weken geleden nogmaals groot bloedig.
Welkom Een waardig levenseinde Mick Raeven Karin van Montfort
Terminale palliatieve zorg
Gebruikerscommissie Gaëlle Vanbutsele
De rol van de internist-oncoloog in netwerken palliatieve zorg
E-learning module Palliatieve zorg
Palliatieve sedatie vs euthanasie
Palliatieve sedatie Nancy Criel De dood in de ziekenkamer (1892)
Casper Jansen Specialist Ouderengeneeskunde GGNet
Marianne Soomers Turlings
Euthanasie: Schuivende panelen?
Arts-patiënt communicatie in de palliatieve fase
Optimale palliatie door sedatie
Welkom Tweede openbare casuïstiekbespreking 2013
Medische beslissingen rond het levenseinde
Palliatieve sedatie Het opzettelijk verlagen van het bewustzijn
Signalering in de palliatieve fase
Welkom Eerste openbare casuïstiekbespreking 2013
De praktische kant rondom palliatieve sedatie
Palliatieve sedatie: ‘DOOD’-SIMPEL ?
Symposium Palliatief Netwerk
Scenario 2: “Inzet eigen middelen”
Regionale samenwerkingsafspraken palliatieve pijnbestrijding
Dilemma’s, knelpunten & problemen In besluitvorming van palliatieve sedatie ‘s Hertogenbosch 1 december 2006 C. Verhagen, medisch oncoloog Afdeling palliatieve.
Stervensfase Symptoombestrijding..
Samenwerkingsafspraken terminaal hartfalen
TPA Westelijke Mijnstreek Bedsideconsultatie E. van den Berken & N. Lenaerts.
Palliatieve sedatie en euthanasie transmuraal
PALLIATIEVE SEDATIE Yvonne van der Steen 14 december 2006.
Palliatieve zorg thuis
Optimale palliatie door sedatie
Richtlijnen Anorexie en gewichtsverlies Misselijkheid en braken
Niet alles wat kan, hoeft
De rol van de huisarts in de laatste levensfase
Palliatieve sedatie in de Peilstations Christel van Dijk, onderzoeker Gé Donker, huisarts-epidemioloog Coördinator Peilstations NIVEL Zorgregistraties.
WESLEY VAN HOUT & SOFIE DE HAAN Palliatieve Sedatie.
Palliatieve zorg voor mensen met een VB Stand van zaken Anke de Veer (NIVEL)
Aspecten rond palliatieve sedatie
OM en medisch beroepsgeheim Openheid & OM OM legt op zitting steeds verantwoording af; Openheid is een pijler van de rechtstaat; Macht die.
Vroegtijdige zorgplanning in de thuissituatie Yolanda Hustings Kim Haesen.
Waken Presentatie Marieke Meertens Ik sta even stil en dat is al een hele vooruitgang Bertolt Brecht Interne promotor: Erik Verliefde Externe promotor:
Palliatieve zorg voor niet-westerse migranten februari 2016 ROC Midden-Nederland studenten verpleegkunde 1.
TIJDIG ZORGEN VOOR JE ZORG BIJ HET LEVENSEINDE Een goed idee? 1.
Euthanasie & Palliatieve Sedatie
Palliatieve zorg en dementie
Mezelf voorstellen Bijeenkomst bedacht door werkgroep scholing
Sedatie in de praktijk Consultatieteam & Netwerk
“Knelpunten rond Palliatieve Sedatie ”
Palliatieve zorg voor niet-westerse migranten
Palliatieve Sedatie Rinel M. van Beest,
Delacroix: de stervende Turk
Euthanasie en Palliatieve sedatie
Palliatieve sedatie Franca Horstink-Wortel
Palliatieve sedatie Annemieke Delhaas, hospice-verpleegkundige,
Palliatieve sedatie Euthanasie De Rol Van De Zorg
Klinische les Palliatieve sedatie
Palliatieve sedatie Geen momentopname maar mogelijke uitkomst in kaderpalliatief zorgtraject. Doel: Lijden verlichten en rust brengen met behulp van middelen.
Palliatieve zorg: jouw zorg?!
Scen-consultatie in de huisartsenpraktijk
Wat is palliatieve zorg?
DEEL III Euthanasie.
Sedatie.
ICD in de laatste levensfase
Brugge-Heidehuis 18 november 2017
Informatievaardigheden
Praktijk van euthanasie en andere MLBs
Palliatieve zorg voor niet-westerse migranten
Levenseindebeleid 12 september 2019 Boswijk.
Transcript van de presentatie:

Palliatieve sedatie Het opzettelijk verlagen van het bewustzijn van een patiënt in de laatste levensfase met als doel anderszins onbehandelbaar lijden te verlichten en niet het leven te bekorten.

Richtlijn palliatieve sedatie Op verzoek van de regering tot stand gekomen door een commissie van de KNMG in 2005 en herzien in 2009

Incidentie In 8,2 % van alle sterfgevallen in 2005 werd continue sedatie toegepast voorafgaande aan het overlijden= 12.000x

Soorten palliatieve sedatie - Continue sedatie tot het moment van overlijden - Acute sedatie - Kortdurende of intermitterende sedatie

Doelgroep palliatieve sedatie 47% kanker 17% hart- en vaatziekten 6% longziekten 4% ziekten van het zenuwstelsel 26% overige

Voorwaarden voor diepe en continue sedatie 1) Het bestaan van 1 of meer refractaire, dat wil zeggen onbehandelbare,symptomen 2) overlijden is binnen 1-2 weken te verwachten

Beslisboom refractaire symptomen

Refractaire symptomen In Nederland meest genoemde redenen voor continue en diepe sedatie tot het moment van overlijden in 2001: Pijn 51% Delier/onrust in terminale fase 38% Dyspnoe ( kortademigheid) 38% Angst 11% Overige 29%

Meest voorkomende indicaties voor palliatieve sedatie 57% delier/onrust terminale fase 23% dyspneu 17% pijn 4% braken

Indicaties palliatieve sedatie zonder direct overleg met patiënt terminaal onrustig delier levensbedreigende bloeding dreigende verstikking

Er is geen dokter….. Als de mogelijkheid van acute sedatie door de arts besproken is met patiënt, familie en verpleging mag een verpleegkundige starten met palliatieve sedatie in de acute situatie De medicatie moet dan klaarliggen

Palliatieve sedatie en vocht Uitgangspunt bij continue en diepe sedatie is dat er geen vocht kunstmatig wordt toegediend Bij een levensverwachting langer dan 1-2 weken zal diep en continu sederen het moment van overlijden beïnvloeden: de patiënt zal door uitdroging eerder overlijden dan anders het geval zou zijn geweest

Existentieel lijden In de nieuwe richtlijn wordt existentieel lijden bij een levensverwachting van 1-2 weken ook als een refractair symptoom gezien.

Overlijden en palliatieve sedatie 47% overlijdt binnen 24 uur 47% binnen 1-7 dagen 4% binnen 1-2 weken

Deskundigheid Palliatieve sedatie is normaal medisch handelen en daarom is het geen voorwaarde dat voorafgaande aan de beslissing tot palliatieve sedatie een deskundig arts moet worden geconsulteerd. Consultatie van een palliatief consulent is wel zeer wenselijk bij het instellen van palliatieve sedatie bij patiënten waarbij het moeilijk is in te schatten of de patiënt in de laatste levensfase verkeerd zoals bij spierdystrofie, ALS, cardiale of respiratoire insufficiëntie

Aandachtspunten vooraf Kans geven afscheid te nemen Doorspreken dat start sedatie meestal niet onmiddellijk tot overlijden leidt Kans op wakker worden Toevoegen ander sedativum Vertellen dat er een catheter wordt ingebracht kort nadat patiënt effectief gesedeerd is

Samenvattend m.b.t. besluitvorming Palliatieve sedatie: is een uiterste vorm van behandeling heeft geen levensbekorting als doel vraagt tijdige en heldere communicatie - met patiënt en naasten - betrokken zorgverleners multidisciplinaire samenwerking: noodzaak erkenning van de grenzen aan eigen kennis/ervaring

De medicatie Uitgangspunten: proportionaliteit stapsgewijze benadering van toe te passen middelen 3 stappen: 1. Midazolam 2. Levomepromazine (nozinan) in combinatie met 20mg dormicum/uur 3. Propofol

Stap 1: Dormicum Start met bolus 10 mg s.c. gevolgd door dormicum 1,5-2,5mg/uur Bij onvoldoende effect om de 2 uur 5mg bolus, onafhankelijk van de onderhoudsdosering Om de 4 uur onderhoudsdosering met 50% verhogen in combinatie met een bolus van 5 mg.

Dormicum en risocofactoren Afwijkend schema indien: 60+ Gewicht lager dan 60kg NF en/of LF stoornissen Sterk verlaagd serumalbumine Co medicatie Dan: onderhoudsdosering 0,5-1,5 mg / uur onderhoudsdosering na 6-8 uur evt verhogen

Wetenswaardigheden Dormicum Halfwaardetijd Dormicum: 1,5 - 2,5 uur Toediening s.c. met pomp, heeft de voorkeur als de levensverwachting langer dan 1-2 dagen is. Toediening s.c. met butterfly Kan samen met Morfine in 1 spuit Door korte halfwaardetijd snel aan te passen

Indicatie medicatie Morfine : dyspnoe en pijn Dormicum (c.s.): angst en onrust

Hoeveelheid medicatie De gewenste mate van symptoombestrijding bepaalt de hoeveelheid medicatie en niet de mate van bereikte bewustzijnsdaling

Palliatieve sedatie t.o.v. euthanasie Palliatieve sedatie als zodanig heeft geen levensverkortend effect Palliatieve sedatie is in principe omkeerbaar Palliatieve sedatie is normaal medisch handelen